مدیریت منابع و مصارف ارزی برای کاهش سفته‌بازی

اعتمادآنلاین| بدون شک مدیریت مصارف ارزی کشور با در نظر گرفتن کاهش درآمدهای ارزی باید به گونه‌ای باشد که ارز حاصل از صادرات برای تأمین کالاهای ضروری استفاده شود و در این زمینه نیاز است تا بانک مرکزی نیز تمام تلاش خود را به کار بندد تا با امکانات محدود خود بهترین تصمیمات را در این زمینه اخذ کند. لذا باید برای مدیریت منابع ارزی، اولویت‌بندی، حذف درخواست‌های غیرضرور و محدودیت‌های وارداتی مدنظر قرار گیرد.

تحریم‌های یکجانبه امریکا محدودیت‌هایی را مرتبط با منابع ارزی بانک مرکزی ایران ایجاد کرد که این کار با کسری‌هایی در تامین آن برای بسیاری از تقاضاها همراه شد.کسری‌های مورد اشاره، دولت را مجبور کرد که با توجه به نیازهای جامعه و ضرورت‌ها، تخصیص ارز را اولویت‌بندی کند. برهمین اساس کالاهای اساسی، دارو، تجهیزات پزشکی و... زودتر از سایر کالاها مدنظر قرار گرفت، در واقع دولت و بانک مرکزی با این کار جهت کنترل شرایط روند بهینه‌ای را در پیش‌رو قرار دادند. برخی از کشورها به دلیل ترس از تحریم‌های امریکا قسمتی از منابع ارزی ایران را بلوکه کردند و بانک مرکزی برای تامین ارز تمامی تقاضاها با مشکل مواجه شد، ولی با در دست داشتن سازوکارهایی مانند رفع تعهد ارزی توسط صادرکنندگان، اعمال سیاست‌های مدیریت بازار متشکل و نزدیک کردن قیمت ارز نیما به بازار توانست این مشکل را تا حدودی برطرف سازد.

نتیجه اقدامات بانک مرکزی این شد که تقاضای کاذبی که به دلیل نوسانات قیمت ارز پیش آمده بود و در ادامه آن برخی از دارندگان ارز (صادرکنندگان کالا) و گروهی از مردم که برای حفظ ارزش سرمایه خود مجبور بودند به سمت خرید و فروش در بازار آزاد روی آورند، کاهش یافت. مساله فوق یکی از روش‌های مدیریت تقاضای کاذب در بازار است که بانک مرکزی در پیش گرفت.بانک مرکزی درصدد برآمد تا درخواست‌های غیرضرور مبنی بر ارز مسافرتی، ارز کالاهای لوکس و با اولویت پایین را برای کنترل تخصیص ارز حذف و نیاز ارزی کالاهای اساسی و دارای اولویت کشور را تامین کند.

بانک مرکزی در بخش‌هایی از روی اجبار قسمتی از ارزهای درخواستی را با تاخیر پرداخت کرده و حتی دست به حذف تعدادی از آنها هم زده است که بسیاری از درخواست‌های غیر ضرور را نیز شامل می‌شود، اما مشکل اینجاست که تقاضای درخواست غیرضرور به بازار آزاد کشیده شد و همین امر نرخ دلار را افزایش داد، در نتیجه سفته‌بازان روی به سوءاستفاده از شرایط موجود آوردند.

هر زمان که فاصله ارز نیمایی با ارز آزاد بیشتر شده تقاضاهای غیرضرور هم افزایش یافته و سفته‌بازها به این بازار گرایش پیدا کردند و صف‌های طولانی در برابر صرافی‌های مورد اعتماد بانک مرکزی که در حقیقت ارز را با قیمت مداخله‌ای ارایه می‌دهند، تشکیل دادند. بانک مرکزی در واقع باید به نوعی از تشکیل این صف‌ها جلوگیری به عمل آورد که تا امروز هم به همین شکل رفتار کرده است.

منبع: تعادل