خرید دارو معطل «FATF»

اعتمادآنلاین| تامین و انتقال ارز از جمله چالش­‌هایی است که در مسیر واردات دارو به کشور وجود دارد. به‌طوری‌که طبق تازه‌ترین اظهارات رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران، در حال حاضر بیش از 300 میلیون دلار اعتبار برای خرید دارو از چین و هند تخصیص و تامین شده است، اما در نقل و انتقال پول دچار مشکل هستیم. به گفته این فعال حوزه دارو، به نظر می‌رسد بیشتر مشکل مربوط به تحریم‌های بانکی حاصل از FATF است. در این میان، یکی از روش‌های کاربردی برای واردات دارو استفاده از منابع مالی بلوکه شده در سایر کشورها است. اخیر بعد از تلاش‌­های صورت گرفته برای آزادسازی منابع بلوکه شده در کره جنوبی و ژاپن خبرهایی مبنی بر آزادسازی منابع مالی ایران در عراق وجود دارد؛ که با آزادسازی این منابع گشایش‌هایی ایجاد خواهد شد. در واقع می‌توان از این منابع آزاد شده در بخش‌هایی که به علت نبود ارز دچار مشکل و افزیش قیمت شده­‌اند، اصلاحاتی انجام داد. یکی از این بخش‌ها حوزه تامین دارو است. اما اکنون این سوال مطرح می‌شود آیا درصورت آزادسازی این منابع بلوکه شده از آن­ها در جهت تامین دارو و واکسن کرونا استفاده خواهد شد یا خیر؟

ابهام در آزادسازی منابع بلوکه در عراق

به گزارش تعادل، اخیرا خبری مبنی بر آزادسازی منابع بلوکه شده در عراق منتشر شد. به‌طوری‌که طی روزهای گذشته سید حمید حسینی، نایب‌رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در سخنانی گفته بود که به دنبال سفر اخیر وزیر امورخارجه عراق به کشورمان بحث آزادسازی منابع ایران از سوی عراقی‌ها مطرح شده است. گرچه این موضوع پیش‌تر هم از سوی عراقی‌ها مطرح شده بود اما با توجه به برخی مشکلات پیش آمده، مسوولان عراقی در تماس‌های مکرر به دنبال دریافت چراغ سبزی از سوی امریکا در این خصوص بودند که این موضوع به سرانجام رسید و آنها اعلام کردند بخشی از این منابع از طریق بانک‌های مختلف آزادسازی شده است.

حال به گفته حسینی، بخشی از این منابع آزادشده برای تامین کالاهای اساسی مورد نیاز کشورمان استفاده خواهد شد تا نیازهای داخلی با تامین آنها برطرف شود و کمبود کالا ایجاد نشود. او این راهم گفته که به تازگی یک محموله ذرت نیز از سمت عراق به کشورمان وارد شده که این هم نتیجه آزادسازی این منابع است. نایب‌رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق عنوان کرده که آزادسازی بخشی از منابع کشورمان در عراق حاصل پیگیری‌های رییس کل بانک مرکزی، وزیر نیرو و نیز سفر رییس قوه قضاییه به کشور عراق بوده است. در این میان وزیر نیرو نیز در این باره گفته بود، دلیلی برای نگرانی درباره پرداخت‌های مربوط به صادرات برق به کشور عراق وجود ندارد و این امر در چارچوب قرارداد بین دو طرف انجام می‌شود. اما پس از اینکه برخی چهره‌های اقتصادی و رسانه‌ای ایران از آزادسازی پول بلوکه شده ایران در عراق خبر دادند، شبکه الجزیره در توییتی آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در عراق را تکذیب کرد.

حساب توییتری شبکه الجزیره با تکذیب این خبر اعلام کرد: منابعی در دولت عراق آزادی پول‌های ایران که در بانک مرکزی عراق بلوکه شده را انکار کردند.ساعتی قبل یک منبع آگاه به اقتصادنیوز گفت: پول‌های ایران در عراق آزاد نشده‌اند، بلکه با مذاکرات صورت گرفته بین مقامات بانکی دوکشور گشایش‌هایی در زمینه بهره‌گیری ایران از این پول‌ها فراهم شده است.

پول‌های بلوکه صرف واردات دارو می‌شود؟

حال، اما یکی از بحث‌هایی که پیرامون آزادسازی منابع مالی بلوکه شده وجود دارد، نحوه استفاده از این منابع است. از این رو، پرسش قابل طرح است که آیا این منابع صرف خرید دارو و تجهیزات پزشکی می‌شود یا خیر؟ ناصر ریاحی، رییس اتحادیه واردکنندگان دارو در پاسخ به این سوال که چه میزان از منابع ارزی بلوکه شده ایران در کره جنوبی و عراق برای واردات دارو و مواد اولیه دارو به کشور استفاده می‌شود، در اظهاراتی گفته است: استفاده از منابع ارزی ایران در دیگر کشورها برای واردات دارو، خبر جدیدی نیست. ماه‌ها پیش بانک مرکزی از تخصیص ارزهای ایران در چین و عمان به واردات دارو خبر داد و با اینکه استفاده از این ارزها، هزینه بیشتری را به واردکنندگان تحمیل می‌کرد، با قبول این هزینه توسط وزارت بهداشت برای واردات داروی ساخته شده یا ماده اولیه، کار کلید خورد.

او افزود: اما 6 تا 9 ماه از تاریخ پرداخت ریال شرکت‌ها به بانک کارگزار گذشت و هیچ تخصیص ارزی انجام نشد و دارویی هم به کشور نیامد. هرچند شرایط امروز با ماه‌های گذشته متفاوت است و واردکنندگان برای استفاده از ارز عراق ثبت سفارش کردند اما به نظر می‌رسد عملیاتی شدن استفاده از منابع ارزی ایران در دیگر کشورها برای واردات دارو بسیار مشکل است.

به گفته ریاحی، یک میلیارد دلار از منابع بلوکه شده ایران در کره جنوبی، قرار است در کانال مالی بشردوستانه ایران و سوییس برای خرید تجهیزات پزشکی و دارو هزینه شود. البته او در رابطه با کانال مالی بشردوستانه ایران و سوییس به پایگاه خبری اتاق تهران نیز گفت: هنوز درباره نحوه خرید تجهیزات پزشکی و دارو به وسیله کانال مالی ایران و سوییس چیزی نمی‌دانیم. نکته مهم اینکه خرید دارو از مسیر این کانال، محدود به شرکت‌های سوییسی است. هرچند بخش مهمی از داروی مورد نیاز از سوییس به ایران می‌آید اما دارو مثل دیگر محصولات نیست که بخشی را از یک کشور و شرکت و بخش دیگری را از جای دیگری وارد کنیم. هر دارویی اندیکاسیون خودش را دارد و مختص به درمانی خاص است.

او در ادامه توضیح داده که سطح خرید شرکت‌های تولیدی ایران از شرکت‌های سوییسی به‌طور تقریبی صفر است و بیشتر از شرق آسیا خرید می‌کنند. بنابراین حتی اگر امکان خرید تجهیزات پزشکی، دارو و ماده اولیه از مسیر کانال مالی ایران و سوییس فراهم شود، بازهم در تامین دارو و تولید مشکل داریم. با این حال امیدواریم بتوانیم پس از توافق با سوییس از مسیر این کانال، از شرکت‌های غیرسوییسی هم خرید کنیم. به‌طور حتم، میزان داروی ساخته شده و تجهیزات پزشکی که امکان خرید آن از سوییس وجود دارد، یک میلیارد دلار نیست و شاید به 300 میلیون دلار برسد. همچنین این کشور بازیگر اصلی در واردات تجهیزات پزشکی هم نیست.

چالشی دیگر در مسیر واردات دارو

از سوی دیگر، یکی از چالش‌های موجود در عرصه تهیه و تامین دارو، مشکلات مربوط به تحریم‌های بانکی «FATF» است. بنا به توضیحات محمود نجفی عرب، رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران در رابطه با حضور بخش خصوصی در واردات واکسن کرونا، به یک شرکت اجازه واردات واکسن کرونا داده شده که این شرکت نیز وابسته به یک سازمان حکومتی است. نجفی عرب با اشاره به واردات دارو در مقابل آزادسازی پول‌های بلوکه ایران در کره جنوبی گفت: بخشی از منابع ما در کره جنوبی آزاد می‌شود اما ما واردات زیادی در حوزه دارو از این کشور نداریم و از گذشته نیز نداشتیم. بنابراین اگر قرار باشد این آزادسازی از طریق سوییس صورت بگیرد، می‌توانیم در قبال این پول واردات دارو داشته باشیم.

رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران در ادامه به این موضوع اشاره کرد که، مشکل ما در ارتباط با واردات دارو و حتی مواد اولیه مربوط به نقل و انتقال پول از طریق بانک‌ها است. در واقع مشکل ما بانکی است و ممنوعیتی در واردات دارو یا مواد اولیه دارو نداریم. در حال حاضر بیش از 300 میلیون دلار اعتبار برای خرید دارو از چین و هند تخصیص و تامین شده داریم اما در نقل و انتقال پول دچار مشکل هستیم. به نظر می‌رسد بیشتر مشکل مربوط به تحریم‌های بانکی حاصل از FATF است.