بررسی سهم ایران از بازسازی و اقتصاد سوریه / آوار جنگ بر سر سایت‌های خارجی خودروسازان

اعتمادآنلاین| عسل داداشلو- دفتر اقتصادی ایران در حلب سوریه از کاهش شدید صادرات ایران به بازار سوریه در سال 99 خبر داده که سهم قطعات خودرو باوجود دو سایت خارجی ایران خودرو و سایپا، 6 دهم درصد بوده است.

به گزارش پیشرانه، بر اساس آنچه در برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت منعکس‌شده، دو شرکت بزرگ خودروساز ایرانی یعنی ایران خودرو و سایپا مجموعاً 7 سایت خارجی در کشورهای سوریه، عراق، بلاروس، آذربایجان، مصر، سنگال و ونزوئلا دارند که در حال حاضر به‌غیراز سایت عراق، مابقی سایت‌ها در تعطیلی کامل به سر می‌برد.

احداث سایت‌های خارجی خودروسازان از دولت دوم اصلاحات برای توسعه مراودات شرکت‌های خودروسازی آغاز شد اما آنچه در دولت بعدی یعنی دولت بهار، اتفاق افتاد نشانی از اهداف اقتصادی نداشت بلکه ایجاد سایت‌هایی نظیر سنگال و ونزوئلا که هیچ‌کدام توجیه اقتصادی نداشته و صرفاً هزینه بودند، کاملاً جنبه سیاسی داشت اما سایت سوریه در دسته‌ای بود که به گفته آمارها کاملاً با توجیه اقتصادی همراه بود و در دسته سایت‌های خارجی سودده خودروسازان قرار داشت که البته این فرصت با شدت گرفتن جنگ سوریه از دست رفت و اکنون نیز آمارها این موضوع را تائید می‌کنند.

با روی کار آمدن دولت یازدهم، محمدرضا نعمت زاده، وزیر صمت وقت از دستور فروش سایت‌های خارجی بی‌بازده برای خودروسازان خبر داد. دستوری که در حد همان دستور باقی ماند و تا امروز که روزهای پایانی دولت دوازدهم است، برای سایت‌های خارجی خودروسازان، در روی همان پاشنه‌ای می‌چرخد که در ابتدای دولت یازدهم بود.

از سوی دیگر به گفته شاهدان در سوریه، از کارخانه‌های ایران خودرو و سایپا در سوریه جز ویرانه‌ای چیزی باقی نمانده که حتی ارزش فروخته شدن داشته باشد. طبق آنچه در سوریه مشاهده‌شده حتی آهن‌پاره‌های این دو سایت نیز به سرقت برده شده و هر دو خالی و بدون بازدهی هستند.

با این اوصاف شب گذشته، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری در کلاب هاوس، درباره سرمایه‌های ازدست‌رفته در سوریه گفت: «سایت‌های خودروسازی ایران در سوریه در زمان حضور من در وزارت صنایع بنا شدند البته همان زمان پول ایجاد این زیرساخت‌ها از طرف سوریه پرداخت شد اما متأسفانه امروز به دلیل جنگ همه زیرساخت‌ها تقریباً از بین رفته است و نیازمند بازسازی جدی ست.»

او ادامه داد: «بخش خصوصی ما امروز ورود خوبی به سوریه داشته اما نکته مهم اینجاست که سوریه نیازمند بازسازی جدی بوده و علاوه بر آن مقررات اقتصادی سوریه مانند ایران دشوار است.»

جهانگیری درباره سهم ایران از بازسازی و اقتصاد سوریه که پیش‌ازاین در فایل صوتی منتشرشده ظریف، وزیر امور خارجه هم به آن اشاره‌شده بود، تأکید کرد: «پیش از جنگ سوریه پیگیری‌های زیادی برای حضور خودروسازان در سوریه انجام شد و اکنون نیز بخش خصوصی ایران در حوزه مواد غذایی، حضور پررنگی در سوریه دارد اما ما قطعاً سهم خود در بازسازی و اقتصاد سوریه را دنبال خواهیم کرد.»

به نظر می‌رسد پیگیری برای حضور جدی‌تر شرکت‌های ایرانی در سوریه در این دولت به نتیجه نخواهد رسید و از سوی دیگر با توجه به سابقه خودروسازان ایرانی در سوریه و زیان تحمیل‌شده به آن‌ها بر اثر جنگ، احیای هر دو سایت ایران خودرو و سایپا ضروری بوده و نیازمند عزم جدی ست.