توضیح وزارت جهاد کشاورزی درباره الزامات تولید گوشت مرغ در کشور

اعتمادآنلاین| در پی طرح برخی ادعاهای نادرست و بازتاب آن در فضای مجازی، مرکز روابط عمومی و امور بین الملل وزارت جهاد کشاورزی با هدف روشنگری توضیحاتی ارائه کرد. متن این توضیحات به شرح زیر است:

به گزارش ایلنا، اخیرا از شبکه سه سیما بخش پرونده ویژه، در میزگردی با حضور جناب آقای سید یاسر جبرائیلی کارشناس امور اقتصادی، در خصوص کاهش سرانه مصرف گوشت قرمز و نیز گرانی و کمبود گوشت مرغ مطالبی را پخش شد.

استناد به داده‌های علمی و منابع رسمی می تواند اثرات گزارش های منتشره را دو چندان کرده و سطح آگاهی آحاد جامعه را افزایش دهد لذا در خصوص گزارش مذکور نظر مدیران و کارشناسان محترم آن شبکه را به موارد زیر جلب می نماید:

1- منابع علمی و منابع رسمی داده های آماری نشان می‌دهد که برای تولید یک کیلوگرم گوشت گوسفند به حدود 6.3 کیلوگرم علوفه نیاز است که برای تولید این حجم علوفه نیاز به صرف 8500 تا 10500 لیتر آب (متوسط 9000 لیتر) می باشد. در عین حال، برای تولید یک کیلوگرم گوشت مرغ به حدود 1.79 تا 2 کیلو دان (متوسط 1.91 کیلو) نیاز است و برای تولید این مقدار دان نیاز به مصرف 3000 تا 3750 لیتر آب (متوسط 3375 لیتر) می‌باشد.

2- میزان بارش‌های سالانه در کشور در حدود 225 میلی متر و مقدار آب تجدیدپذیر ( آب‌های زیر زمینی و جاری) در حدود 100 میلیارد متر مکعب تخمین زده می شود که با مقدار آبی که در دسترس تولید کنندگان بخش کشاورزی قرار می گیرد، سالانه نزدیک به 75 میلیون تن محصولات زراعی، 22 میلون تن محصولات باغبانی و 17 میلیون تن محصولات دامی، طیور و آبزیان تولید و بخشی از علوفه و دان مورد نیاز از تولید داخل تامین و باقیمانده آن از خارج وارد می شود.

3- در سال زراعی 1398-1397 نزدیک به 2 میلیون و 733 هزار تن گوشت مرغ در کشور تولید و توزیع شده است، برای تولید این مقدار گوشت مرغ نزدیک به 5 میلیون و 220 هزار تن دان، معادل 9.22 میلیارد متر مکعب آب مصرف شده است. با امعان نظر به داده های آماری و مستندات علمی و صرف نظر از هزینه های تولید، اگر بخواهیم گوشت گوسفند را جایگزین گوشت مرغ نمائیم، برای تولید 2 میلیون و 733 هزار تن گوشت گوسفند به 17.217 میلیون تن علوفه نیاز است و برای تولید این میزان علوفه معادل 24.597 میلیارد متر مکعب آب نیاز می باشد.

به عبارت دیگر برای جایگزینی مرغ با گوشت گوسفند نیاز به 15.37 میلیارد متر مکعب آب بیشتر نیاز است که از یک سو، تامین چنین حجم آبی میسر نیست و از سوی دیگر مراتع کشور به دلیل وقوع پدیده شوم خشکسالی در طول چند سال گذشته توان تامین این مقدار علوفه را ندارد. علاوه بر محدودیت منابع آبی در کشور برای تامین پروتئین مورد نیاز از طریق تولید گوشت گوسفند، با فرض امکان جایگزینی گوشت گوسفند به جای گوشت مرغ، باید اذعان کرد که سالانه نزدیک به یک میلیون تن تخم مرغ در کشور تولید و مصرف می شود که نمی توان این ماده غذائی را با دیگر منبعی جایگیزین کرد.

4- روند تولید مرغ نسبت به گوشت قرمز در جهان نشان می دهد که طی سال های گذشته، به دلایل مختلفی نظیر: پسآیند بهداشتی مصرف گوشت قرمز بر سلامت بدن، توسعه فست فودها در جهان و افزایش تقاضا برای مصرف گوشت سفید و ... تولید گوشت مرغ از روند افزایشی برخوردار بوده است. در یک بررسی نشان داده شده که طی سال های 2012 تا 2020 مقدار تولید گوشت مرغ در جهان از 83 به 100 میلیون تن افزایش یافته است. این سند نشانگر این است که مردم جهان پروتئین مورد نیاز خود را بیشتر از طریق گوشت مرغ تامین می کنند.

5- با توجه به اقلیم خشک کشور و نیاز صنعت دامپروری به نهاده های دامی نظیر ذرت، یونجه و... که عموما برای تولید آن ها به آب زیاد نیاز است، مواد اولیه این صنعت از سایر کشورها تامین و پس از پالایش و فرآوری، پروتئین حیوانی تولید می شود. علاوه بر این، ده ها هزار اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در پی استقرار این صنعت در کشور ایجاد شده است.

نقش واردات نهاده ها برای صنعت مرغداری مانند واردات نفت خام به عنوان ماده اولیه برای تولید محصولات مختلف صنعتی توسط برخی کشورهای پیشرفته نظیر ژاپن، چین و... است که با واردات نفت، ده ها محصول نهایی تولید و به بازارهای جهانی عرضه می کنند. در حال حاضر، با واردات مواد اولیه تولید محصولات پروتئینی، علاوه بر تامین نیاز پروتئین حیوانی کشور، صادرات مازاد محصولات دام و طیور سالانه بیش از 700 میلیون دلار برای کشور درآمد ارزی دارد و از مصادیق اقتصاد بدون نفت است. در این بین، در سال های گذشته علاوه بر تامین نیازد داخلی، حدود 100 هزار تن مازاد تولید گوشت مرغ و تخم مرغ نیز از کشور صادر شده است.

6- تا پیش از تشدید تحریم ها و به تبع آن مشکلات تامین و تخصیص و انتقال ارز، نهاده های مورد نیاز صنعت مرغداری بدون مشکل تامین و چرخه این صنعت به خوبی در گردش بود، اما با تشدید تحریم ها، تامین برخی اقلام و همچنین ترخیص نهاده ها دچار مشکل شد که برای رفع این مشکلات، احیای مرغ لاین ایرانی در دستور کار قرار گرفت و در حال حاضر بیش از 60 درصد مرغ تولیدی کشور از نژاد مرغ لاین ایرانی تامین می شود. علاوه بر این، به منظور جایگزینی نهاده های مورد نیاز، توسعه کشت دانه های روغنی سازگار با اقلیم با هدف بهره گیری از کنجاله و همچنین تامین روغن، استفاده از گیاهان کم آب بر نظیر خارشتر به جای یونجه، بهره گیری از سرشاخه های نیشکر برای تولید خوراک دام، کاشت گیاهان جدید نظییر کاملینا و... در دستور کار قرار گرفته است و با شدت پیگیری می شود.

7- با توجه به قرارگیری کشور در منطقه خشک، تامین علوفه مورد نیاز دام از مراتع در گذشته موجب فشار بیش از حد به این منابع طبیعی و فرسایش خاک شده است که با هدف کاهش فشار به مراتع، برنامه تعادل بخشی و خروج دام از مرتع و تعلیف آنها با خوراک جایگزین دنبال می شود.

8- آنچه رئیس جمهور محترم در مراسم بهره برداری از طرح های ملی وزارت جهاد کشاورزی مبنی جایگزینی مصرف آبزیان به جای سایر گروه های پروتئینی مطرح کردند به علت غنی بودن این گروه پروتئینی از مواد معدنی، ویتامین دی و اسید چرب امگا 3 بوده که در سایر گروه های پروتئینی کمتر وجود دارد اما متاسفانه در برنامه های مختلف رسانه ملی از جمله برنامه پرونده ویژه شبکه سه به طرق مختلف و توسط افراد فاقد صلاحیت به سخره گرفته شده و به نظر می رسد دستمایه تسویه حساب های سیاسی و جناحی شده است. این در حالی است که تولید محصولات شیلاتی از 32 هزار تن در ابتدای انقلاب اسلامی با بهره گیری از ظرفیت های خدادادی و در سازگاری با اقلیم بیش از 40 برابر شده و به 1 میلیون 222 هزار تن رسیده و سرانه مصرف آبزیان نیز از کمتر از یک کیلوگرم به بیش از 13 کیلوگرم افزایش یافته است.