نیروگاه اتمی بوشهر از منابع مالی دولتی بی‌نیاز شود

اعتمادآنلاین| بر اساس مطالعات انجام شده در دانشگاه آکسفورد، معادل 20 درصد از ظرفیت نصب شده شبکه برق کشور می‌تواند بر پایه انرژی اتمی تولید شود. این در حالیست که هم اکنون تنها 1000 مگاوات از 88 هزار مگاوات ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشور از انرژی هسته‌ای استفاده می‌کند و حدود 1 درصد از ظرفیت نصب شده بر پایه این انرژی قرار گرفته است.

به گزارش فارس، به منظور افزایش سهم برق هسته‌ای در سبد تولید برق کشور، ساخت 2 واحد دیگر نیروگاه اتمی بوشهر با ظرفیت هر واحد 1057 مگاوات در دستور کار سازمان انرژی اتمی قرار گرفته تا ظرفتی تولید برق اتمی کشور به 3114 مگاوات برسد و 3 برابر شود.

در همین راستا عملیات ساخت 2 واحد جدید تولید برق نیروگاه اتمی بوشهر در مهرماه سال 1398 با آغاز عملیات بتن‌ریزی واحد دوم آغاز شد و قرار است عملیات شروع فیزیکی واحد سوم نیز در اسفندماه سال 1403 پیگیری شود.

بر اساس قرارداد موجود بین ایران و روسیه به منظور ساخت واحدهای جدید نیروگاه اتمی بوشهر قرار است، واحد دوم پس از بهره‌برداری آزمایشی در دی ماه سال 1404 وارد مدار تولید برق شود اما بررسی روند احداث پروژه بیانگر عقب بودن پیشرفت فیزیکی نسبت به برنامه زمان‌بندی است.

پیشرفت کند واحدهای جدید نیروگاه اتمی بوشهر و کمبود منابع مالی

در حالی که عملیات احداث واحد 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر طبق برنامه باید به پیشرفت 19.5 درصد می‌رسید اما بر اساس گزارش شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی میزان پیشرفت فیزیکی این 2 واحد تنها 12 درصد برآورد می‌شود.

در همین رابطه محمود جعفری، معاون سازمان انرژی با اشاره به پیشرفت کند پروژه احداث 2 واحد جدید نیروگاه اتمی بوشهر، گفت:« به دلیل تامین نشدن بخشی از مطالبات طرف روسی، شاهد عقب‌افتادگی در برنامه زمان‌بندی فاز 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر هستیم و امیدواریم با تامین شدن منابع مالی این عقب افتادگی جبران شود.»

مشکلات پیرامون تامین نشدن منابع مالی این روزها در بسیاری از پروژه‌های زیرساختی کشور در جریان است و بر اساس بررسی انجام شده توسط سند توسعه مشارکت، 87 هزار طرح استانی و 6 هزار طرح ملی زیربنایی در کشور نیمه تمام بوده که برای تکمیل آنها اعتباری بالغ بر 700 هزار میلیارد تومان مورد نیاز است.

طبیعی است، تکمیل تمامی پروژه‌های زیرساختی کشور با استفاده از منابع دولتی امکان پذیر نبوده و استفاده از روش‌های نوین تامین مالی باید در دستور کار پروژه‌های زیرساختی کشور نظیر نیروگاه اتمی بوشهر قرار گیرد.

با توجه به نیاز پروژه واحد دوم و سوم نیروگاه اتمی بوشهر به تزریق پول و همچنین محدودیت منابع دولتی به منظور تامین منابع مذکور استفاده از شیوه تامین مالی صندوق سهام عام پروژه می‌تواند راهکار موثری برای تامین مالی ساخت واحدهای جدید تلقی شود.

تامین مالی ساخت نیروگاه اتمی بوشهر با استفاده از ابزارهای روز

بررسی تجارب شرکت‌های مطرح خارجی مشخص می‌کند، بیش از 50 درصد از تامین مالی پروژه‌ها با استفاده از نوآوری‌های مالی و طراحی ابزارهای جدید واسطه‌ای بین سرمایه‌گذاران و تامین مالی‌کنندگان در بازارهای سرمایه بین‌المللی انجام می‌شود. این در حالیست که در ایران سهم پروژه‌های تامین مالی شده در بورس کمتر از 10 درصد بوده و اتکای تامین مالی شرکت‌‌ها کماکان بر چهارپایه‌های پوسیده بانکی و منابع محدود دولتی است.

در همین راستا صندوق‌های سهام پروژه با سرمایه مردم را به صورت غیرمستقیم وارد پروژه‌های زیرساختی کشور می‌کنند، بانک‌ها هم سود تضمینی را تضمین می‌کند تا سهامداران از آسیب‌های مدت زمان ساخت پروژه بیمه شود.

صندوق سهام پروژه، راهکار 3 برابر شدن ظرفیت برق اتمی کشور

برای مثال فرض کنید، فرآیند ساخت واحدهای جدید نیروگاه اتمی بوشهر از طریق صندوق سهام عامل پروژه تامین مالی شود، در قدم اول اقدام با تشکیل صندوق و عرضه سهام در بازار سرمایه در قالب عرضه اولیه نسبت به تامین مالی اقدام می‌شود، پس از آن 6 تا 8 سال زمان می‌برد تا پروژه ساخته شود. یعنی سوددهی ندارد. در این حالت سهام‌دار عمده اوراقی را به صورت وام یا اوراق بدهی در بازار منتشر می‌کند و منابعی را جذب می‌کند. وقتی که به نزدیکی بهره‌برداری رسید، به صورت ترکیبی، سهام را در بازار عرضه می‌کند تا بخشی از اوراق قرضه و هزینه سال‌های ابتدایی تامین شود.

در این حالت هم سهامدار از عواید پروژه‌های سودده ملی بهره می‌برند و هم زمینه تامین مالی ساخت این نیروگاه بدون اتکا به منابع دولتی تامین می‌شود.

در همین راستا، مهدی هاشم زاده در پاسخ به این سوال که با شرایط کنونی بورس، آیا مردم از صندوق‌های سهام پروژه استقبال می‌کنند یا خیر گفت:«سهام صندوق‌های پروژه حقیقی است، بنابراین تورم نمی‌توان زمینه آب شدن آن را فراهم کند از سوی دیگر مکانیزم‌های بیمه سهام باید به کار گرفته شود تا سهامدار از روند ضرردهی احتمالی متضرر نشود.»

هاشم زاده، با اشاره به اینکه سهام صندوق پروژه‌ای نظیر نیروگاه اتمی بوشهر می‌تواند بسیار ارزنده باشد، گفت:« قطعا این پروژه‌های بر مبنای تحلیل‌های بنیادی سهام‌های ارزنده‌ای محسوب شده و سهامداران آگاه به خوبی از آن‌ها استقبال می‌کنند.»

توجه به استفاده از شیوه‌های نوین تامین مالی نظیر صندوق سهام عام پروژه می‌تواند، پروژه زیرساختی عظیمی نظیر واحدهای جدید نیروگاه اتمی بوشهر را با حفظ حاکمیت از بودجه دولتی مجزا کرده و بدون وجود محدودیتی روند ساخت خود را با سرعت طی کنند.

بر همین اساس به نظر می‌رسد، متولیان ساخت این نیروگاه نیز باید به جای تلاش برای ارتقای بودجه عمرانی خود، زمینه به کارگیری شیوه‌های موثر تامین مالی را به کار بسته و پیشرفت فیزیکی پروژه را به پیشرفت برنامه‌ریزی شده نزدیک کنند.