برنامه ایران برای ورود به حوزه اکتشافات عمیق معدنی

اعتمادآنلاین| سعید عسکرزاده افزود: اکنون اکتشافات عمیق در کشور از جایگاه ضعیفی برخوردار است و متوسط عمق اکتشافات کمتر از 20 متر است، همچنین در عرصه معادن زیرزمینی به‌جز زغال‌سنگ کار نکرده‌ایم و بر این اساس، در بحث اکتشافات هنوز جای کار زیاد است.

به گزارش ایرنا، دبیر انجمن سنگ آهن ایران بیان‌داشت: این در حالی است که متوسط عمق اکتشافات در جهان حدود 150 متر است، اما از آنجایی که ایران کشوری غنی از مواد معدنی است باید خودمان را با کشورهای پیشرفته و پیشرو در این زمینه مقایسه و برای اعماق یک‌هزار تا یک‌هزار و 500 متر برنامه‌ریزی کنیم.

وی یادآور شد: ایران از نظر معدنی کشوری بی‌نظیر است که 68 ماده معدنی شناخته شده دارد و دسترسی به آنها سهل است، اما تا امروز همه برداشت‌هایمان سطحی بوده است.

عسکرزاده خاطرنشان‌کرد: چنین ظرفیتی می‌تواند نجات‌بخش اقتصاد کشور بوده و ضمن اشتغال‌زایی، به توسعه متوازن کشور بیانجامد.

وی با اشاره به وجود بسیاری از معادن غنی در محروم‌ترین نقاط کشور، تصریح‌کرد: فعال‌سازی معادن و بردن اکتشافات به عمق که خود مستلزم تامین آب، برق و سایر زیرساخت‌هاست، می‌تواند هم‌زمان شهرها و روستاهای حاشیه‌ای آن معادن را توسعه داده و از مهاجرت به سایر نقاط جلوگیری کند.

دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران تاکید کرد: یکی از مهمترین کارها در دولت که می‌تواند به عنوان محور توسعه کل زنجیره صنعت و معدن قرار بگیرد، توسعه اکتشافات است.

ثبات در تصمیم‌گیری‌ها، نیاز مبرم بخش معدن

وی در ادامه با اشاره به برخی مشکلات در حوزه معدن، گفت:‌ یکی از مسائل، وجود بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های متعدد، خلق‌الساعه و گاه متناقض است که همیشه به کل فضای کسب‌وکار کشور به‌ویژه معادن سنگ‌آهن و صنایع معدنی آسیب زده است.

عسکرزاده تاکیدکرد:‌ در این زمینه باید حذف قوانین مزاحم به‌طور جدی در دستور کار قرار گیرد، نه اینکه کل بخش معدن را به عنوان یک حوزه ببینیم و بخواهیم همه قوانین آن را حل و فصل کنیم.

وی اظهار داشت: در این راستا، تقسیم قوانین و دستورالعمل‌ها به بخش‌های کوچکتر و استفاده از نظرات صاحب‌نظران مفید خواهد بود.

این مقام صنفی خاطرنشان‌کرد: انتظار دیگر بخش خصوصی از دولت، ثبات به معنای امکان تصمیم‌گیری میان‌مدت و بلندمدت برای بنگاه‌هاست.

وی ادامه‌داد: انتظار می‌رود ثبات در تصمیم‌گیری‌ها به گونه‌ای باشد که از یک فرآیند چابک و در عین حال پیروی‌کننده از یک استراتژی بلندمدت بخش معدن تبعیت کند که در این صورت می‌تواند امکان برنامه‌ریزی و جذب سرمایه را فراهم سازد.

دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران یادآور شد: سرمایه جزو فرّارترین موضوعات در حوزه کسب‌وکار است و همواره به جایی می‌رود که اطمینان از بازگشت سرمایه وجود داشته باشد.

ضرورت تحول فرهنگ نگاه به معدن

وی در ادامه، یکی از مشکلات بخش معدن را نوع نگاه به این حوزه عنوان کرد که علاوه بر فرهنگ عمومی، در نوع نگاه برخی مسوولان نیز دیده می‌شود.

عسکرزاده بیان‌داشت: در این نگاه، معدن به مثابه گنج دیده می‌شود که معدن‌کار به آن دست می‌یابد و همین طرز نگاه منفی، تغییر رفتار افراد و مسوولان را رقم می‌زند و معدن‌کاران افرادی رانت‌خوار، خام‌فروش، بی‌توجه به محیط‌زیست و غیره تلقی می‌شوند، در حالی که معدن‌کاران با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند.

وی تاکید کرد: اگر می‌خواهیم معدن را جایگزین نفت کنیم، باید ضمن زدودن این نگاه کریه، معدن را به عنوان یک بخش جدی و فعال بپذیریم که در این صورت می‌تواند به توسعه مناطق کمتر برخوردار، جلوگیری از مهاجرت و توسعه همگن و هماهنگ کشور منجر شود.

دبیر انجمن سنگ آهن ایران تاکید کرد:‌ معدن‌کاری فعالیتی پر ریسک، علمی و پرمخاطره است و درصد کمی از افرادی که به این حوزه ورود می‌کنند، موفق می‌شوند.

وی با اشاره به رویکرد تولیدی نامگذاری شعارهای سال در سال‌های گذشته، معدن را تنها بخشی برشمرد که از این رویکرد به دور مانده و هرگونه اضافه تولید در این بخش به عنوان «اضافه برداشت» با جریمه همراه می‌شود، یا ارزآوری و صادرات در سایر بخش‌ها با تشویق همراه اما در بخش معدن به «خام‌فروشی» تعبیر می‌شود.

این مقام صنفی در عین حال گفت: موافق تولید محصولات با ارزش افزوده بالا در کشور هستیم، اما نکته آنجاست که هیچ‌گاه تعریف مشخصی از ارزش‌افزوده در کشور نداشته‌ایم.

فرسودگی ناوگان حمل و نقل معدنی

وی همچنین، یکی از مهمترین ایرادات در بخش معدن را فرسودگی ناوگان خودروهای لجستیکی و استخراج برشمرد.

عسکرزاده در پایان خاطرنشان‌کرد: باید به بضاعت معادن با دید «عرضه‌محور» نگریسته شود، یعنی معادن چه چیزی برای عرضه دارند و هیچ ترسی از صادرات محصولات معدنی نداشته باشیم، در کنار آن باید برای تولید محصولات با ارزش‌افزوده بیشتر برنامه‌ریزی کنیم.

امروز افزون بر 60 میلیارد تن ذخیره معدنی در سطح کشور شناسایی شده که از این رقم حدود 37 میلیارد تن ذخیره قطعی و بقیه احتمالی است. شمار مواد معدنی اکتشافی در کشور 68 ماده است که سهم مصالح ساختمانی نسبت به فلزی غالب است.

ایران دارای 10 هزار و 400 معدن دارای پروانه بهره‌برداری است که پنج‌هزار و 600 معدن آن فعال است.