تولید نفت ایران در سقف دو ساله

اعتمادآنلاین| براساس گزارش ماهانه اوپک تولید نفت ایران به بالاترین سطح از سال 2019 تا ژوئن 2021 رسیده؛ دو میلون و 470 هزار بشکه در روز که افزایشی 33 هزار بشکه‌ای طی ماه‌های مه تا ژوئن را نشان می‌دهد. اگرچه تحریم‌ها اجازه ورود نفت کشور به بازار را نمی‌دهد. اما رقم نفت تولیدی کشور نشان می‌دهد که با برداشته شدن تحریم‌ها، همزمان با افزایش تولید می‌توان نفت بیشتری نیز به بازار عرضه کرد. گزارش ماهانه اوپک نکته دیگری را نیز نشان می‌دهد و آن کاهش تولید نفت عراق آن هم در بحبوحه جنگ‌های داخلی و فسخ قرارداد با برخی شرکت‌های بین‌المللی است.

به گزارش اعتماد، با استناد به اعداد و ارقام ارایه‌شده، تولید نفت اوپک از سال 2019 تا ژوئن سال جاری میلادی حدود 3 میلیون و 330 هزار بشکه برای تقویت قیمت‌ها و کاهش اثرات مخرب کرونا بر نرخ نفت، کاهش یافته است. اگرچه این کارتل نفتی پیش‌بینی کرده در نیمه نخست سال آینده میلادی روند تقاضا به روزانه 100 میلیون بشکه نزدیک می‌شود و در نیمه دوم 2022 نیز مرز 100 میلیون بشکه در روز را رد می‌کند، این آمارها امیدوار‌کننده و نشان‌دهنده عبور جهان از بحران کروناست، اما همان اعداد و ارقام سال 2018 است.

اوپک، تاثیرگذارتر از همیشه

بر اساس گزارش ماهانه اوپک که به تولید نفت در ماه گذشته میلادی می‌پردازد، تولید نفت این کارتل نفتی از 25 میلیون و 92 هزار بشکه در آوریل سال جاری به 26 میلیون و 34 هزار بشکه در ژوئن رسیده است. اگرچه قرار بود در نشست هفته گذشته این گروه، توافقی برای افزایش تولید صورت بگیرد که به دلیل اختلاف میان عربستان و امارات تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است. در این راستا آژانس بین‌المللی انرژی هشدار داد که «اگر کشورهای عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک و متحدانش به بن‌بست مذاکرات پایان ندهند و تولید این ائتلاف افزایش نیابد، بازارهای جهانی نفت با کمبود شدیدتر عرضه روبرو می‌شوند.» اختلاف میان عربستان و امارات بر سر میزان افزایش تولید باعث شد که سرنوشت توافق افزایش تولید در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد.

به نظر می‌رسد سرعت گرفتن روند واکسیناسیون در کشورهای توسعه‌یافته از یک سو و افزایش درخواست برای سفرهای جاده‌ای و هوایی پس از یک سال و نیم جنگ با کرونا از سوی دیگر باعث شده که تقاضا برای سوخت افزایش یابد که این امر می‌تواند در شرایط کاهش عرضه، به جنگ قیمتی بیشتری بینجامد و مشتری‌های اصلی کشورهای تولیدکننده را با چالش قیمتی مواجه کند. مهم‌ترین منتقد سیاست فعلی اوپک برای جلوگیری از افزایش شدید تولید و عرضه نفت نیز هند است.

هفته ابتدایی تیرماه و پیش از نشست اوپک دارمندرا پرادهان، وزیر نفت هند در دیدار آنلاین با محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک نگرانی‌های کشورش نسبت به افزایش قیمت‌های نفت و افزوده شدن به فشارهای تورمی را مطرح کرد و خواستار کاهش محدودیت عرضه نفت شد که البته تا به امروز به دلیل عدم توافق امارات و عربستان نسبت به آن توجهی نشده است. کارشناسان بر این باورند که در صورت عدم تصویب افزایش تولید، قیمت‌های نفت در بازه 75 دلار باقی می‌ماند که این امر می‌تواند فشار تورمی بر کشورها ایجاد کند. اگرچه این نگرانی در امریکا شاید کمتر باشد. چرا که با هر تغییری در قیمت، عرضه نفت شیل امریکا می‌تواند تغییر کند که در این صورت افزایش عرضه یکی از گزینه‌ها خواهد بود. البته که اویل پرایس بر این باور است که «قیمت‌های فعلی نفت برای اقتصادهای توسعه‌یافته مانعی برای روند احیای رشد اقتصادی پسا کرونایی این کشورها نخواهد بود.»

تولید نفت کشورها افزایش یافت

با استناد به داده‌های ماهانه اوپک و با وجود افزایش تولید در ماه ژوئن سال جاری، تولید نفت اوپک بیش از سه میلیون و 330 هزار بشکه تا روزهای پیش از کرونا فاصله دارد. از سه‌ماهه چهارم سال 2020 تا سه‌ماهه دوم سال 2021 تولید نفت این کارتل 584 هزار بشکه بالا رفته که با وجود افزایش کم‌رمق، می‌تواند نشانه‌ای مبنی بر بازگشت روند تولید نفت به شرایط عادی باشد. بیشترین تولید نفت در دستان عربستان با 8 میلیون و 906 هزار بشکه است. اگرچه عربستان با تولید نفت پیش از شیوع کرونا فاصله‌ای حدودا 800 هزار بشکه‌ای دارد. گزارش‌ها گویای این است که عراق با تولید سه میلیون و 938 هزار بشکه در رده دوم بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت اوپک قرار دارد.

افزایش توان تولید ایران

گزارش اوپک نشان می‌دهد که تولید نفت ایران از پایان سال 2020 تا سه ماهه دوم سال 2021 افزایشی 455 هزار بشکه‌ای داشته و از یک میلیون و 988 هزار بشکه به 2 میلیون و 443 هزار بشکه در روز رسیده است. اگرچه در سه‌ماهه چهارم سال گذشته میلادی تولید به بیش از دو میلیون بشکه در روز رسید و روند افزایش تولید نیز تا سه ماهه دوم سال جاری میلادی ادامه داشت. به نظر می‌رسد روی کار آمدن بایدن و تمایل او به گفت‌وگوهایی پیرامون احیای برجام بر این افزایش تولید نقش داشته باشد. در این راستا قیمت نفت سنگین کشور در ماه ژوئن به 71 دلار و 68 سنت در هر بشکه رسید. این درحالی است که نفت سنگین ایران در ماه مه (اردیبهشت و خرداد) با قیمت 66 دلار و 72 سنت عرضه شده بود. مقایسه اعداد نشان می‌دهد که از ماه مه تا ژوئن قیمت هر بشکه نفت ایران حدود 5 دلار افزایش داشته است.

پیش‌بینی افزایش تقاضا

در بخش دیگری از گزارش ماهانه اوپک، افزایش تقاضا برای نفت در نیمه دوم سال جاری میلادی، به عنوان مهم‌ترین اتفاق سال 2021 همزمان با کاهش شیوع کرونا عنوان شده است. این کارتل نفتی میزان تقاضای جهانی برای نفت در سال 2021 را 96.58 میلیون بشکه در روز پیش‌بینی کرد که 5 میلیون و 950 هزار بشکه در روز افزایش را در مقایسه با سال 2020 نشان می‌دهد. همچنین اوپک در نخستین برآورد خود برای سال 2022 پیش‌بینی کرد روند رشد تقاضا ادامه پیدا کرده و حدود 3 میلیون و 300هزار بشکه نفت در روز افزایش می‌یابد و انتظار می‌رود تقاضای نفت در سال آتی میلادی به حدود 100 میلیون بشکه در روز رسیده و در نیمه دوم سال 2022 از مرز 100 میلیون بشکه نیز در روز عبور می‌کند و به سال 2018 و پیش از شیوع کرونا نزدیک‌تر می‌شود.