مدیرعامل ایرانیان نت: موقتا از ارائه سرویس به کاربر خانگی خارج و وارد حوزه شبکه‌داری شده‌ایم

اعتمادآنلاین| اپراتور چهارم فیبرنوری که از حدود یک دهه پیش قرار بود فیبرنوری با سرعت 20 مگابیت برثانیه را به منازل برساند، دست از این تعهد خود کشیده و از حوزه ارائه سرویس به کاربرخانگی خارج و وارد حوزه شبکه‌داری شده است.

به گزارش زومیت، رضا خضردوست، مدیرعامل نسبتا جدید و جوان ایرانیان‌نت که از سال گذشته برای مدیریت این شرکت انتخاب شد، از آن دست مدیر‌هایی محسوب می‌شود که علاقه‌ای به گفت‌وگو ندارند. وی با سابقه مدیریت در بخش‌های مختلف شرکت مخابرات اعتقاد دارد تا زمانی که به اهدافی که برای خود تعیین کرده نرسد، نمی‌خواهد با رسانه‌ای گفت‌وگو کند.

در نهایت بعد از چند ماه پیگیری و پافشاری زیاد توانستم گفت‌وگویی کوتاه همراه با کمی جزییات از او بگیرم. خضردوست در این گفت‌وگو نشان داد برعکس بی‌صدا بودن در چند سال اخیر، ایرانیان‌نت با استراتژی‌هایی که او برای این اپراتور در نظر گرفته توانسته از ضرردهی به سود‌دهی برسد. درواقع آن‌ها تصمیم گرفته‌اند به جای رساندن فیبر به منازل، به‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم (یعنی استفاده از فیبرهای موجود در کشور مانند زیرساخت) فیبرنوری را تا کابینت شرکت‌های ارتباطی مختلف برسانند و نصب تجهیزات روی بستر فیبر و رساندن آن به خانه‌ها را به شرکای تجاری‌‌شان مانند شرکت‌های FCP بسپارند.

آنطور که خضردوست در گفت‌وگو با زومیت اعلام می‌کند، در یک‌سال اخیر آن‌ها تلاش کرده‌اند موقتا از حوزه شبکه دسترسی یعنی همان ارائه سرویس به کاربر خانگی خارج شده و وارد حوزه شبکه داری و توسعه هسته شبکه‌های درون استانی شوند که مشتریان آن اپراتورهای مخابراتی هستند و برای استراتژی تدافعی نوعی راهکار خروج از بحران محسوب می‌شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تغییراتی که ایرانیان‌نت برای گسترش شبکه فیبرنوری در کشور انجام داده مصاحبه زیر را بخوانید:

*تقریبا 10 سال از شروع کار اپراتور چهارم می‌گذرد که مجری آن شرکت‌ ایرانیان‌نت انتخاب شد. بعد از سال 98 که مهلت انحصار شما تمام شد، کمتر خبری از ایرانیان‌نت شنیده شد، اپراتور چهارم چه می‌کند؟ آیا شما در زمینه فیبرنوری فعالیتی تاکنون انجام داده‌اید؟

در ابتدا مجوز انحصاری ارائه سرویس بر پایه «FTTx» در 31 شهر مرکز استان برای ایرانیان نت صادر شد. اما به دلیل نبود سرمایه لازم، پروژه پس از یک تأخیر چهارساله صرفا در دو منطقه از شهر کرج کلید خورد. انتخاب اشتباه بازار هدف (مناطقی با ساختمان‌هایی با تعداد طبقات کم)، هزینه بالای فیبرکشی، تعداد اندک متقاضیان این سرویس و همچنین توسعه و ارائه تدریجی اما ارزان و پر تعداد سرویس‌های ADSL و LTE توسط سایر اپراتورها، تمامی فرصت‌ها را از این شرکت گرفت.

در سال 1399 وقتی مسئولیت مدیرعاملی این شرکت را پذیرفتم، پروژه FTTx کرج کاملا شکست خورده و ضررزده بود و شرکت نیز در آستانه ورشکستگی و انحلال قرار داشت. به همین دلیل با تغییر مدل کسب‌و‌کار، یک استراتژی تدافعی اتخاذ شد و هزینه‌های شرکت را کاهش دادیم.

*اقدام‌هایی که از برپایه‌ی استراتژی‌ انجام دادید چه بودند؟

سه پروژه اصلی برای شرکت انتخاب و به‌عنوان اهداف استراتژیک تبیین و تدوین شد که عبارت‌اند از برون سپاری پروژه «FTTH» کرج، ساخت و توسعه دیتاسنتر در ساختمان این شرکت و آغاز پروژه ایجاد شبکه انتقال درون استانی ایرانیان‌نت. بعنوان اولین هدف با یک شرکت «FCP» که به‌طور بالقوه تعداد مشترک زیادی در کرج داشت وارد مشارکت شده و پروژه کرج را با حذف هزینه‌های اضافی بصورت مشارکتی ادامه دادیم و هم اکنون از این مشارکت سود نیز دریافت می‌کنیم.

درواقع با حذف هزینه های پروژه کرج که زیان روزانه هنگفتی به شرکت وارد می‌کرد و مشارکت با آن FCP، پروژه مذکور را سودده کردیم. جالب است بدانید که درآمد این پروژه ماهی 30 میلیون تومان و هزینه جاری آن (صرف‌نظر از حقوق و دستمزد کارکنان، آب، برق، گازو...) 450 میلیون تومان در ماه بود. دراین‌میان، هزینه‌های پیمانکار و پرسنل شبکه هم بود. ما با مشارکتی که انجام دادیم پیمانکار را حذف و کارکنان پروژه کرج را به دفتر اصلی شرکت منتقل و از تخصصشان در پروژه‌های دیگر استفاده کردیم.

این یکی از سه هدف اصلی بود که در یک سال نهایی شد. هم‌زمان هدف دوم را که ایجاد یک دیتاسنتر با کیفیت و استاندارد تعیین شده بود، به‌صورت مشارکتی با یک شرکت FCP شروع کردیم که در همین ساختمانی که شرکت در آن قرار دارد پروژه آن کلید خورد. دیتاسنتر با هزار رک و قابلیت توسعه به 1500 رک آماده بهره‌برداری است و اولین طبقه آن به‌زودی افتتاح می‌شود. سومین هدف توسعه شبکه انتقال مخابراتی و ارتباطی کشور است که خود شامل دو پروژه زیرمجموعه است و در سال گذشته آغاز شد.

*پس پروژه اصلی ایرانیانت که رساندن فیبر به منازل بود چه شد؟

همان‌طور که گفتم پروژه FTTx ایرانیان‌نت همان زمان که انحصارش تمام شد و به قول وزیر محترم قبلی ارتباطات،‌ ایرانیان‌نت به یک FCP معمولی بدون هیچ انحصاری تبدیل شد، تصمیم گرفتیم موقتا از حوزه شبکه دسترسی یعنی همان ارائه سرویس به کاربر خانگی خارج شده و وارد حوزه شبکه‌داری و توسعه هسته شبکه‌های درون استانی شویم که مشتریان آن اپراتورهای مخابراتی هستند و برای استراتژی تدافعی نوعی راهکار خروج از بحران محسوب می‌شود.

اولین پروژه، اجاره شبکه‌ای موسوم به فانا از شرکت ارتباطات زیرساخت بود. این شبکه را از شرکت زیرساخت اجاره کرده و با کمی تغییرات، امکان استفاده از لینک‌های آن به‌صورت درون استانی را فراهم کردیم و چندین لینک‌ انتقال را برای برخی اپراتورها از جمله ایرانسل و همراه اول در استانهای مازندران، خوزستان، بوشهر، کرمان، هرمزگان و… ایجاد کردیم. پروژه دوم در این بخش، توسعه شبکه انتقال ایرانیان‌نت بود که با اجاره فیبرتاریک به‌صورت بلندمدت (IRU) از شرکت زیرساخت امکان‌پذیر شد.

اجاره بلندمدت به این صورت است که اجاره امکانات برای سه سال محاسبه و در ابتدا پرداخت می‌شود؛ اما مجوز استفاده برای 15 سال داده می‌شود. این روشی است که غالبا در مراودات بین‌المللی استفاده می‌شود ولی شرکت ارتباطات زیرساخت که سهام‌دار شرکت ایرانیان‌نت است با هدف کمک به این شرکت، بخشی از فیبر تاریک خود را به این شکل در اختیار ما گذاشت که کار بسیار با ارزشی است و جای تشکر از آن شرکت را دارد. در این پروژه پس از اجاره فیبر تاریک از زیرساخت، تجهیزات لازم توسط ما تهیه می‌شود و اقدام به نصب تجهیزات روی فیبر یاد شده و شبکه‌های مستقل درون استانی ایجاد می‌شود که یکی از نیازهای اساسی اپراتورهای ثابت و سیار مثل شاتل، های وب و ایرانسل بخصوص در مناطق دوردست و روستایی است.

*چه اتفاقی برای پروانه شما افتاد که انحصارش تمام شده بود و جریمه سنگینی هم به خاطر عدم انجام تعهداتش باقی گذاشته بود؟

موضوع مهم دیگر برای ایرانیان نت، تعیین تکلیف پروانه این شرکت با اتمام انحصارش در ارائه سرویس FTTH و همچنین موضوع تعلیق پروانه در سال 1397 و جرایم عدم انجام تعهدات است. در این خصوص از همان شروع کار اقدام به مکاتبه و جلسه با سازمان تنظیم مقررات کردیم و پیشنهاد تغییر پروانه شرکت را با ارائه گزارش‌های مفصل فنی و تجاری دادیم و بالاخره موضوع در کمیسیون تنظیم مقررات مطرح شده و منتظر رسیدگی و رای کمیسیون هستیم . انشالله اگر به نفع شرکت رای بدهند می‌خواهیم تمرکز خود را از خرده‌فروشی به حوزه عمده فروشی منتقل کنیم. نوع پروانه و مجوز رگولاتوری این شرکت به ما اجازه این کار را می‌دهد، چون در پروانه ما این خدمت دیده شده است. ما فقط می‌خواهیم وزن خورده‌فروشی را در پروانه کاهش دهیم تا دیگر جرائمی بر این شرکت تحمیل نشود. درحال‌حاضر پیگیر پروانه جدیدی به نام پروانه همگرایی که نیازهای مارا دربر می‌گیرد نیز هستیم.

*پیش از این که با مدیرعامل پیشین ایرانیان‌نت آقای چناری صحبت کرده‌ام، ایشان گفتند که چون تعهدات پروانه زیاد است و نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین دارد هیچ‌کدام از سرمایه‌گذارن مخصوصا زیرساخت در آن همکاری نمی‌کنند حالا که تغییر فعالیت داده‌اید وضعیت به چه صورت پیش می‌رود؟

درحال‌حاضر سهامداری که همکاری صد درصد با ایرانیان‌نت دارد همین شرکت ارتباطات زیرساخت است و بیشترین همکاری را برای پیشبرد پروژه‌های ما دارد. علت آنهم ماهیت حاکمیتی شرکت زیرساخت و نگاه ملی آن شرکت به موضوع توسعه شبکه‌های ارتباطی است. در افزایش سرمایه اخیر برای تکمیل دیتاسنتر هم شرکت زیرساخت به همراه نماینده شرکت نفت مشارکت کردند. لازم است بگویم پیش از این موضوعات قرار بود بقیه سهام‌داران از سهامداری این شرکت خارج شوند؛ اما حالا وضعیت فرق کرده و همه خواهان ماندن در این شرکت هستند. بطوری که می‌خواهند سهام یکدیگر را هم بخرند. البته وقتی به اهداف و اجرای کامل استراتژی تعیین شده برسم گزارش کاملی ارائه خواهم کرد.

*عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیرا گفته بودند که قصد دارد تا در 4 سال کاری خود، فیبرنوری را به منازل برساند. این طرحشان با کمک شما خواهد بود یا شرکت‌های دیگر؟

این موضوع در سال گذشته مطرح شده و کلید خورد. جلسه‌ای تشکیل دادند و ابتدا قرار بود با کمک ایرانیان‌نت انجام شود. بعد با حضور شهرداری تصمیم گرفتند با تأسیس یک شرکت به‌صورت سهامداری از فیبرهای موجود در کل تهران استفاده کنند و برای دیگر استان‌ها هم برنامه‌ریزی شود (مربوط به آخر 99). نهایتا شهرداری قبول نکرد که کل پروژه به ایرانیان نت داده شود. بعد هم زمانی می‌خواستیم با شهرداری در این زمینه وارد همکاری شویم که به تفاهم نرسیدیم.

*با این توضیحات آیا الان ایرانیان نت ضرر ده است؟

جریمه‌ها هنوز سرجایشان هستند و در تلاشیم با ارائه مستندات به کمیسیون تنظیم مقررات، در این مورد تصمیم مناسب گرفته شود. درحال حاضر شرکت به درآمد عملیاتی رسیده و انشالله در پایان سال 1401 سوددهی قابل توجهی خواهد داشت.

*پس تعهدتان به اینکه براساس پروانه فیبر به خانه برسانید چه شد؟

این موضوعی است که هم اکنون در سازمان در حال بررسی است. در خواست ما این است که تمرکز را روی توسعه شبکه انتقال و عمده فروشی به اپراتورها بگذاریم تا از وضعیت بحران خارج شویم. سپس با طرح‌های سنجیده و سرمایه‌گذاری صحیح مجددا در حوزه دسترسی نیز فعالیت کنیم. فعلا درخواست دادیم که دیگر خورده فروشی نکنیم و این درخواست قبول شده و در کمیسیون تنظیم مقررات است تا روی آن اصلاحیه بخورد. با این کار ما تعهد رساندن فیبر به منازل را نخواهیم داشت.

البته نه اینکه به‌صورت کلی هیچ واگذاری فیبری به مشتریان خرد نداشته باشیم. واگذاری به مشتریان خرد تجاری و مجتمع‌های مسکونی بزرگ و شهرک‌ها را خواهیم داشت؛ اما نه مانند پروانه قبلی که تعهد 8.6 میلیون پورت را ایجاد کرده بود. هزینه رساندن فیبر به منازل آنقدر زیاد است که سال‌ها طول می‌کشد تا سرمایه‌گذاری که برای آن شده بازگردد، آن هم با تکنولوژی قدیمی که ایرانیان‌نت از آن استفاده می‌کرد. ما در کار جدیدی که می‌کنیم فیبر برای مثال تا شهرک اکباتان می‌رسانیم؛ اما آنرا به تک‌تک خانه‌ها متصل نمی‌کنیم و اتصال نهایی به خانه‌ها را با مشارکت FCPها که از قبل بستر ارتباطی مناسب به ساختمان‌ها را فراهم کرده‌اند انجام می‌دهیم.

*بزرگ‌ترین مشکل و چالشی که ایرانیانت نت در این سال‌ها فعالیت داشته چه بوده است؟

الان برخلاف گذشته ما بیشترین کمک را از دولت و سهام‌داران این شرکت انتظار داریم. این کمک مالی و پولی نیست و صرفا بحث تصمیم‌گیری و حمایتی و بحث قانون‌گذاری است. مهم‌ترین خواسته ما درحال حاضر اصلاح پروانه و حذف جرایم است. موضوع دوم تعیین تکلیف حضور در توسعه شبکه انتقال و نحوه جذب سرمایه برای آن است. این موضوع هزینه زیادی دارد و سهام‌داران که همگی حاکمیتی هستند باید سریع‌تر در مورد آن تصمیم بگیرند.