ماجرای چندین ساله پیامک‌های مزاحم به کجا رسید؟

اعتمادآنلاین| طبق مقررات صریح، هرگونه محتوا در خدمات پیامکی انبوه و ارزش افزوده پیامکی باید با رعایت قوانین کشور و طبق ارزش‌های ایرانی-اسلامی باشد و همچنین ارایه‌دهندگان خدمات ارتباطی امکان فعال یا غیرفعال کردن دریافت پیامک را فراهم کنند.

به گزارش روزنامه تعادل، با وجود این، همچنان پیامک‌های تبلیغاتی زیادی برای کاربران ارسال می‌شود که اعتراض‌های زیادی را هم در پی داشته است. دریافت پیامک‌های تبلیغاتی معمولا برای کاربران آزاردهنده است و به همین دلیل بیشتر کاربران به‌دنبال راهی برای غیرفعال‌سازی پیامک‌های تبلیغاتی هستند. کاربران می‌گویند ارسال پیام‌های تبلیغاتی بدون موافقت فرد دریافت‌کننده، کار صحیحی نیست و در صورت تمایل باید از ارسال پیامک‌های جدید خودداری شود.

گاهی بعضی از پیامک‌ها نیز حاوی پیام‌های کلاهبرداری است. برای جلوگیری از ارسال پیامک‌های تبلیغاتی، راه‌های مختلفی از جمله استفاده از سامانه #800٭که برای ساماندهی پیامک‌های تبلیغاتی از طریق سامانه‌های ارسال پیام کوتاه و با سرشماره‌های مختلف برای مشترکان تلفن همراه ارسال می‌شد، ایجاد شد. پس از مسدود شدن سرشماره‌های پیامکی، تبلیغات از طریق خطوط شخصی به روشی رایج تبدیل شد و پس از آن سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تصمیم گرفت سامانه 195 را برای مقابله با پیامک‌های تبلیغاتی که با شماره‌های شخصی ارسال می‌شوند، راه‌اندازی کند.

در عین حال، همچنان بعضی از پیامک‌های تبلیغاتی از سوی خود اپراتورهای همراه ارسال می‌شود که البته اپراتورها هم برای غیرفعال‌سازی این پیامک‌ها راه‌حل‌هایی را در نظر گرفته‌اند. کاربران در صورت مواجهه با پیامک‌هایی که اقدام به ارسال پیامک‌های تبلیغاتی با شماره شخصی می‌کنند، می‌توانند شماره مورد نظر را به سامانه 195 ارسال کرده تا روند مسدود کردن سیم‌کارت‌های مزاحم را تسریع کنند.

یکی از گلایه‌های مشترکان تلفن همراه در طول سال‌ها، دریافت پیامک‌های تبلیغاتی از سرشماره‌های ارسال پیامک انبوه بود که در تعداد زیاد و به‌طور مکرر، زمینه آزار مردم می‌شدند. مشکل وقتی پررنگ‌تر شد که پیامک‌ها حتی بیش از 10 عدد و در ساعت‌های استراحت مشترکان موبایل هم به دست شان می‌رسید. این رویه آزاردهنده، تلفن شخصی مردم را به ابزاری برای کسب درآمد اپراتورها و شرکت‌های ارسال کننده پیامک و شرکت‌های فروشنده کالا و خدمات تبدیل کرد که با اعتراض گسترده مردم رو به‌رو شد. علاوه بر این، به محلی برای ارسال انواع محتوای مناسب و غیرمناسب، مرتبط و غیرمرتبط برای افراد فارغ از سن، جنسیت، شغل و تحصیلات تبدیل شد.

پیام حاوی محتوای کلاهبرداری از سرشماره رسمی

همچنین بعضی از پیامک‌ها حاوی پیام‌های کلاهبرداری است. یک مقام مسوول در دادگستری این موضوع را تاکید می‌کند. آن طور که عباس نجفی، معاون قضایی، اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان همدان گفته: بخشی از جرایم فضای مجازی در بستر پیامک‌های تبلیغاتی انبوه صورت می‌گیرد. برخی با استفاده از موضوعات خلاف واقع و دروغین، افراد را اغفال کرده و آنها را به خرید محصولات و کالاهای ممنوعه ترغیب می‌کنند. این کارها با سوءاستفاده از عدم نظارت بر محتوای این پیامک‌ها انجام می‌شود و باید در این خصوص سازوکار مشخصی پیش‌بینی شود.

پیامک‌های انبوه باید تابع چه مقرراتی باشند؟

شاید به دلیل کاستی و نواقص موجود، به نظر نرسد ولی موضوع پیامک‌های انبوه در کشور قانونمند است. مصوبه شورای عالی فضای مجازی با موضوع سیاست‌های ساماندهی خدمات پیامکی ارزش افزوده و پیامک انبوه در شبکه‌های ارتباطی قانون در این زمینه را وضع کرده است و مربوط به هفت سال پیش یعنی سال 93 می‌شود.طبق این مقررات، تاکید شده که ارسال محتوای نامناسب از طریق این پیامک‌ها ممنوع است. مقررات می‌گوید: هرگونه محتوا در خدمات پیامکی انبوه و ارزش افزوده پیامکی باید با رعایت قوانین و مقررات کشور و عدم مغایرت با ارزش‌های ایرانی ـ اسلامی باشد.

به منظور پایش محتوا، کار گروهی با مسوولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و عضویت نمایندگان دادستانی کل کشور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت اطلاعات، وزارت کشور، وزارت دادگستری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان تبلیغات اسلامی، نیروی انتظامی و مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شده و گزارش عملکرد آن هر شش ماه به دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ارایه می‌شود. همچنین تاکید شده که پایش و ممیزی محتوایی که در خدمات ارزش افزوده پیامکی استفاده می‌شود، به‌صورت قبل از انتشار و محتوایی که در خدمات پیامک انبوه استفاده می‌شود به صورت پس از انتشار خواهد بود. ارایه‌دهندگان خدمات موضوع این مصوبه، مکلفند همکاری لازم را جهت فراهم کردن امکان نظارت بر خط دبیرخانه کارگروه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در چهارچوب تعیین‌شده برای بررسی محتوا، تعداد ارسال‌شده و گروه مخاطبان خدمات به عمل آورند. در این مصوبه شورای عالی فضای مجازی همچنین از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات خواست که ارایه‌دهندگان خدمات ارتباطی امکان فعال‌سازی یا غیرفعال کردن دریافت پیامک‌های انبوه را برای کاربران فراهم کنند.

برای قطع پیامک‌های تبلیغاتی چه راه‌حلی اتخاذ شد؟

پس از قانونمند شدن موضوع، برای رفع این مشکل، سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی به عنوان نهاد ناظر و قانونگذار حوزه ارتباطی کشور، به اپراتورهای تلفن همراه دستور داد امکان انصراف مشترکان از دریافت پیامک‌های تبلیغی را فراهم کنند و به این ترتیب سامانه 800 در همه اپراتورها برای لغو دریافت پیامک‌های ناخواسته راه‌اندازی شد. مشترکان برای استفاده از این امکان باید کد ستاره 800 مربع را در شماره گیر موبایل خود شماره‌گیری کنند. پس از شماره‌گیری کد، با انتخاب کلید 9 به صفحه دوم می‌روید.

در صفحه دوم با انتخاب گزینه شماره 3، قطع تبلیغات را انتخاب کنید. پیمان قره‌داغی، مدیرکل دفتر حمایت از حقوق مصرف‌کننده سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در این باره، می‌گوید: اگر با ستاره 800 مربع دریافت پیامک‌های تبلیغاتی قطع شده باشد، مشترک دیگر نباید از سرشماره‌ها پیامکی دریافت کند و اگر پیامک ارسال شود تخلف است. تخلفات مربوط به سرشماره‌ها قابل گزارش به سامانه 195 رگولاتوری است و مردم می‌توانند در سایت IR.195شکایت خود را ثبت کنند.