پروژه انتقال آب بن-بروجن از حوضه زاینده‌رود لغو شود

 ۱۱ تشکل محیط‌زیستی استان اصفهان ۳۰ آذرماه سال جاری در نامه‌ای به حجت‌الاسلام ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری، لغو پروژه انتقال آب بین حوضه‌ای از زاینده‌رود به کارون موسوم به طرح بن-بروجن و تخصیص ندادن بودجه به این طرح در سال ۱۴۰۱ شدند.

به گزارش مهر، در نامه تشکل‌های محیط‌زیستی استان اصفهان همچنین به دو برابر شدن بودجه طرح انتقال آب بن- بروجن و در مقابل بودجه صفر احیای حوضه پرچالش زاینده‌رود در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ اشاره شده است.

در متن این نامه آمده است:

چنان‌که استحضار دارید، بیش از دو دهه است که مشکلات حوضه زاینده رود و تخصیص‌های بی وجه و غیرقانونی وزارت نیرو به شکل‌های گوناگون به دولت، قوه قضائیه و قوه مقننه مرتباً گزارش شده است، ولی متأسفانه علیرغم صحبت‌ها و وعده‌ها مبنی بر رفع مشکلات و احیای زاینده رود، نه تنها شاهد اقدامات مؤثر نبوده ایم، بلکه در لایحه بودجه ۱۴۰۱ که در تاریخ ۱۴۰۰/۰۹/۲۱ به مجلس ارائه شد، ملاحظه می‌شود که برای احیای زاینده رود، هیچ بودجه و سهمی منظور نشده است و حتی صد میلیارد تومان یعنی دو برابر قبل برای بن-بروجن طرح انتقال غیر قانونی آب بین حوضه ایی از زاینده رود بحرانی به بروجن واقع در حوضه کارون و استان چهارمحال و بختیاری اختصاص یافته است.

جناب رئیس جمهور

طبق مصوبات شورای عالی آب، از سال ۱۳۹۲ هرگونه بارگذاری جدید بر حوضه زاینده رود ممنوع است، پروژه بن-بروجن علاوه بر آنکه فاقد مجوزهای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی است، بارگذاری جدید بر حوضه زاینده رود نیز محسوب می‌شود و چندین شکایت از این پروژه در قوه قضائیه موجود است. به طوریکه دیوان عالی کشور شکایت را به کمیسیون آب‌های زیرزمینی ارجاع داده و آن کمیسیون طرح را غیرقانونی دانسته و حکم توقف آن را داده است‌. از طرف دیگر طبق مواد ۱۵۸ و ۱۵۹ قانون مدنی و قانون توزیع عادلانه آب، ضروری است قبل از هرگونه برداشتی حقابه های محیط زیستی زاینده رود و تالاب گاوخونی و مردم پایین دست که حقابه داشته اند تأمین شود و این حقابه‌ها اولویت قانونی، حقوقی و شرعی دارد.

جناب رئیس جمهور

در شرایطی که به گواهی کارشناسان و مستندات علمی، حوضه زاینده رود و بالاخص شهر و میراث فرهنگی بی‌نظیر اصفهان و حوضه زاینده رود با مخاطرات گوناگون و از آن جمله خطر هولناک فرونشست روبه‌رو است و جان و مال صدها هزار انسان در معرض خطر است و زیر ساخت‌ها و سرمایه‌های ملی با تهدید جدی روبه‌رو هستند، از جنابعالی به عنوان مدیر و مسئول ارشد اجرایی کشور تقاضا داریم، ضمن توجه و برنامه ریزی فوری برای احیای زاینده رود، انتقال آب بین حوضه‌ای از زاینده رود به بروجن را لغو و از هرگونه اقدام در این پروژه جلوگیری نموده و از اختصاص بودجه به آن خودداری شود.

عملیات اجرایی پروژه انتقال آب بن- بروجن از حوضه آبریز زاینده رود از سال ۱۳۹۱ آغاز شد.

به گفته مسئولان استان چهارمحال و بختیاری بر اساس این طرح سالانه بیش از ۴۰ میلیون مترمکعب آب از حوضه آبریز زاینده رود با طی مسافتی به طول ۱۲۸ کیلومتر به حوضه آبریز کارون انتقال داده می‌شود.

مسئولان چهار محال و بختیاری، معتقدند در شرایطی که بیش از ۹۰ درصد منابع آب مصرفی این استان در بخش‌های شرب، صنعت و کشاورزی از منابع زیرزمینی برداشت می‌شود، بهره‌برداری از این طرح، آب آشامیدنی و بهداشتی بیش از نیمی از مردم در ۱۱ شهر و ۱۴ روستای در مسیر رودخانه را در این استان تأمین خواهد کرد. خط لوله‌ای که از بن آغاز می‌شود و شهرهای سامان، فرخشهر، سفیددشت، شهرکرد، فرادنبه و بروجن را سیراب می‌کند.

اما کشاورزان و مسئولان اصفهان با استناد به قانون و مصوبات شورای عالی آب مبنی بر ممنوعیت هر گونه بارگذاری جدید بر حوضه زاینده رود و همچنین قرار داشتن شهرهای نامبرده در حوضه آبریز کارون بزرگ، از ابتدا با اجرای این طرح موافق نبودند و معتقدند اجرای این طرح توجیه فنی، زیست محیطی، اقتصادی و بهره‌وری ندارد زیرا قرار است آب از یک حوضه آبریز کم آب و پرتنش به حوضه کارون منتقل شود.

این پروژه اولین بار در سفر رئیس دولت نهم به چهارمحال و بختیاری در جلسه هیئت دولت به عنوان یک پروژه ملی تصویب شد و در دولت دهم رسماً کار لوله‌گذاری آغاز شد. دولت یازدهم نیز برای دومین بار در هیئت دولت همان مصوبه دولت نهم را تصویب کرد و معاون اول رئیس‌جمهور وقت فاز دوم اجرای این پروژه را به به صورت ویدئو کنفرانس کلنگ‌زنی کرد.

بندهای «طرح ۹ ماده‌ای احیای حوضه آبریز زاینده رود» نیز به شرح زیر است:

بند نخست: وزارت نیرو مکلف است نسبت به تأسیس واحد مدیریت یکپارچه حوضه آبریز زاینده رود اقدام کند.

بند دوم: تشکیل شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده رود با حضور استانداران اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد و معاونان وزرای نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت معدن و تجارت و نمایندگان اصناف کشاورزی؛ وزارت نیرو مکلف شده است تا درمدت سه ماه نسبت به تشکیل این شورا اقدام کند.

بند سوم: تعیین میزان حقابه ها، سهم آبه ها و صاحبان حق اشتراک و حقابه زیست محیطی رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی توسط وزارت نیرو.

بند چهارم: ممنوعیت بارگذاری جدید بر منابع آب زاینده رود تا پیش از تعیین تکلیف در این حوضه.

بند پنجم: ساماندهی برداشت آب در استان‌های اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری و جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز.

بند ششم: فراهم کردن تسهیلات لازم برای تغییر شیوه‌های آبیاری توسط وزارت جهاد کشاورزی در منطقه.

بند هفتم: تأسیس صندوق تأمین خسارت خشکسالی در حوضه آبریز زاینده رود بر اساس این بند مصرف کنندگان بخش صنعت که در زمان خشکسالی بدون کاهش سهم خود آب دریافت می‌کنند باید خسارات کمبود آب سایر مصرف کنندگان حوضه را پرداخت کنند.

بند هشتم: انجام مطالعات تونل آبرسانی به اصفهان با عنوان طرح گلاب (انتقال آب) توسط وزارت نیرو.

بند نهم: وزارت نیرو باید در باره طرح انتقال آب بهشت آباد که تنها به منظور تأمین آب شرب طراحی شده است، بررسی دقیق انجام داده و ضمن ارزیابی زیست محیطی، طرح را به اجرا در آورد.