یک اقتصاددان: هزینه زندگی در ترکیه کمتر از ایران است

احسان سلطانی، کارشناس مسائل اقتصادی گفت: از سال گذشته تاکنون شاخص قیمت روغن‌های خوراکی ۵۰ برابر شده است. حالا این را با درصد افزایش دستمزدها در ۴ سال گذشته مقایسه کنید؛ در ۴ سال گذشته حداقل دستمزدها ۵ و نیم برابر و از آنجا که سطوح مختلف کمتر افزایش یافته، میانگین دستمزدها ۴ برابر شده است. 

به گزارش ایلنا، مهم‌ترین بخش‌های گفت‌وگو با احسان سلطانی را در ادامه می‌خوانید:

*طبق آمار رسمیِ مرکز آمار، قیمت غذا ۷ برابر و اندی و قیمت مسکن ده برابر شده است؛ یعنی قیمت مسکن دو برابر رقم حداقل دستمزد است. این شکاف بسیار بزرگ است و از همین‌ها می‌توان به وخامت وضعیتِ کارگران پی برد. 

*مسئولان می‌گویند چاره‌ای نداریم اما ما زیر بار این گفته نمی‌رویم. چرا چاره نداشتند؟ در سال ۹۷ که قیمت ارز سه برابر شد، طبق آمار بانک مرکزی ما، آن زمان صد و سه میلیارد دلار درآمد ارزی و صد میلیارد دلار هم ذخیره‌ی ارزی داشتیم ولی قیمت ارز را تا ۱۸ تومان آوردند و سه برابر کردند. 

*بررسی این اقدامات نشان می‌دهد که از مودیان مالیاتِ تورمی گرفته شده است. اصلا تصور کنیم آنچه می‌گویند درست است و چاره‌ای نبوده اما سوال ما این است که چرا دستمزدها را بالا نبرده‌اید؟ 

*من مطالعاتی روی وضعیت دستمزدها و تورم در ترکیه داشتم و آن را با وضعیتِ دستمزدها در ایران مقایسه کردم؛ ۱۰ سال پیش حداقل حقوق کارگران در ترکیه ۴۰۰ دلار و در ایران ۳۰۰ دلار بود. الان هم حداقل حقوق در ترکیه ۴۰۰ دلار است با اینکه ارزش دستمزد یک ششم شده اما قدرت خرید نیروی کار با وجود تورم‌هایی که در ترکیه اتفاق افتاده تقریبا حفظ شده است. 

*وقتی دستمزدها بالا نمی‌رود یعنی نیروی کار با مالیاتِ تورمی مواجه می‌شود و این خیلی ساده است و اصلا مسئله‌ی پیچیده‌ای نیست. 

*به این بهانه که افزایش دستمزد باعث افزایش نرخ تورم می‌شود دستمزدها را افزایش نمی‌دهند! وقتی نرخ ارز و قیمت فولاد و قیمت خانه و… ده برابر می‌شود تورم‌زا نیست، اما اگر حقوق کارگران بالا برود، نرخ تورم هم بالا می‌‎رود! این استدلال خیلی جالب است! می‌گویند هیچ چیز در این کشور جز حقوق و دستمزدها تورم‌زا نیست و جالب این است که سال‌ها این را در گوش مردم خوانده‌اند. 

*من از اروپا و آمریکا مثال نمی‌آورم، از ترکیه که کشورِ همسایه‌مان است مثال می‌آورم؛ الان در ترکیه حداقل حقوق کارگر ۱۲ میلیون تومان است، حقوق در ایران نصف این هم نیست. بعد هزینه‌ی زندگی در تهران از هزینه‌ی زندگی در استانبول بیشتر است.

*طی چند ماه اخیر در ترکیه دو مرتبه، یکبار ۵۰ درصد و یکبار دیگر حدود ۴۰ درصد، دستمزدها افزایش پیدا کرده است. چرا این اقدامات را انجام می‌دهند؟ برای اینکه مردم زیر بار افزایش قیمت‌ها و افزایش نرخ تورم له نشوند؛ بعد اینکه قدرت خرید مردم باید حفظ شود تا اقتصاد دچار رکود نشود و بچرخد. 

*در ایران یکبار دستمزد را افزایش می‌دهند، در همان یکبار هم عده‌ای شروع می‌کنند به گفتنِ حرفهای بی‌ربط! همین سیاست‌ها و اینکه مردم برای خرید کردن پول ندارند، باعث شده در ایران دچار رکود شویم. 

*با این سیاست‌ها در تهران که هیچ، در شهرستانها هم ۴۰ - ۵۰ درصد از هزینه‌های خانوار هزینه‌ی مسکن است. در تهران حدود نیمی از مردم اجاره‌نشین هستند؛ با توجه به اینکه قیمت‌ها افزایش پیدا کرده و دستمزدها به اندازه‌ی هزینه افزایش نیافته، در نتیجه خیلی از اجاره‌نشین‌ها مجبور می‌شوند از منطقه‌ای که قبلا در آن بوده‌اند چند منطقه پایین‌تر بیایند. خب این به نوعی سرکوب است و فرد پیوندهای خود را از دست می‌دهد.

*قیمت دلار نباید افزایش پیدا کند و این سیاستی است که دولت باید آن را دنبال کند. ما حتی با افزایش دستمزدها هم نمی‌توانیم بگوییم وضع مردم بهتر می‌شود. یک تومان به جیب مردم اضافه می‌کنند و دو تومان با افزایش قیمت دلار از جیب مردم برمی‌دارند. در کشور ما قیمت همه چیز با قیمت دلار تغییر می‌کند.