هشدار یک کارشناس اقتصادی نسبت به «قفل‌شدگی» کشور: وضعیت اقتصادی ترسناک شده است

فردین یزدانی، کارشناس اقتصادی درباره راهکارهای کمک به مستاجران از جمله افزایش عرضه مسکن یا افزایش سقف وام ودیعه، تمدید قرارداد اجاره و ... اظهار داشت: واقعیت این است که هیچ یک از راهکارهایی مانند افزایش سقف وام ودیعه یا وعده افزایش تولید مسکن و افزایش عرضه، هیچ کمکی به تقاضا و نیاز امروز مستاجران نمی‌کند.

وی با تاکید بر اینکه وضعیت اقتصادی کشورمان ترسناک است، ادامه داد: کشور گرفتار یک وضعیت حادی است و قفل شدگی در تمام ابعاد کشور و اقتصاد از جمله بازار مسکن و اجاره دیده می‌شود و مشهود است، در این شرایط چه راهکاری می‌تواند مستاجران را نجات دهد؟

وی درباره افزایش جمعیت مستاجران در سال‌های گذشته و ادعای عده‌ای مبنی بر اینکه عدم تولید مسکن در دولت گذشته باعث افزایش جمعیت مستاجران شده، گفت: این ادعای درستی نیست،‌ در یک فرایندی به ویژه از سال 97 به بعد که درآمد واقعی خانوار کاهش پیدا کرد. بنابراین قدرت ورود به بازار مسکن بین مردم و متقاضیان کم شد.

این کارشناس اقتصاد مسکن افزود: در این سال‌ها عرضه مسکن از لحاظ تولید متناسب تقاضا بود اما از لحاظ قیمت فاصله زیادی با قدرت خرید و نیاز واقعی داشت. بخشی از اقشار مرفه که درآمد مکفی دارند، برای حفظ ارزش پول، به دارایی مختلف از جمله مسکن رو آوردند. همین تبدیل پول به دارایی برای حفظ ارزش پول تورمی را ایجاد می‌کند. البته که مردم مقصر نیستند، مقصر شرایطی است که به جای اینکه پول را به سمت تولید کالا و خدمات هدایت کند، به سمت دارایی‌ها روانه می‌‌کند.

یزدانی با بیان اینکه در این شرایط در حالی که قیمت افزایش پیدا کرده، درآمد خانوار هم کاهش پیدا کرده است، تاکید کرد: نتیجه و برآیند این دو این بوده که قدرت ورود به بازار ملکی هر روز کمتر می‌شود و با کاهش آن، ورود به بازار اجاره افزایش پیدا کرده و تقاضا برای ملک استیجاری بالا می‌رود. بنابراین نتیجه آن شده که امروز بیشتر از نصف جمعیت تهران مستاجر هستند.

وی گفت: از آنجایی که قیمت‌ها همچنان در حال صعود است،‌ نمی‌توان منافع حاصل از این دارایی را در یک سطح پایین فریز کرد. باید یک تناسبی ایجاد شود که متاسفانه این تناسب باعث افزایش اجاره‌بها می‌شود.

این کارشناس اقتصاد مسکن درباره اثرگذاری افزایش وام ودیعه مسکن در بازار اجاره اظهار داشت: واقعیت این است که اثرگذاری افزایش وام ودیعه برای بهبود شرایط مستاجران بسیار کم است. هر چند شاید افزایش سقف وام مستاجران اثر تورمی نداشته باشد اما با توجه به قیمت‌ها افزایش رقم وام، در واقع مسابقه‌ای بین قیمت‌ها و وام خواهد شد. از انجایی که جریان عمومی تورم در کشور وجود دارد، هر چند که سقف وام ودیعه مسکن را بالا می‌برند اما از سوی دیگر نرخ اجاره هم تحت تاثیر اقتصاد کلان کشور بالا می‌رود و در نتیجه وام ودیعه با افزایش سقف هم جوابگو نخواهد بود.

وی ادامه داد: نکته مهم این است که با آب شدن درآمد خانوار، بازپرداخت این وام به سیستم بانکی کشور هم سخت می‌شود و در بخش بانکی هم مشکلاتی را ایجاد می‌کند.

یزدانی تاکید کرد: شاه‌کلید رفع مشکل مستاجران و نجات آنها و بازار مسکن و اجاره، اقتصاد کلان کشور است و تا زمانی که روابط با دنیای خارج عادی نشود و تحریم‌ها رفع نشود، رشد اقتصادی به سطح نرمال نرسد و درآمد خانوار حرکت نکند، هیچ راهکار درون بخشی جواب نخواهد داد.

این کارشناس اقتصاد مسکن گفت: هر چند کشورهایی وجود دارد که با ساز و کار و اقداماتی بحران مسکن و بازار اجاره را رفع کرده‌اند اما از آنجایی که اقتصاد ایران و شرایط کشورمان، دیگر شبیه به هیچ کشوری نیست نمی‌توان از آن کشورها الگو برداری کرد. اگر شرایط در ایران نرمال بود و اگر دهه 80 و 90 بودیم، می‌توانستیم از الگوهای خارجی استفاده کنیم و راهکار آن اجرای مدل مسکن اجتماعی بود اما همین الگو با توجه به مخارج دولت و کشور دیگر امکان اجرایی ندارد و اساسا دولت اولویت‌های دیگری غیر از رفع نیازهای مردم دارد و بودجه کشور را باید صرف پوشاندن سایر مخارج صرف کند.