ورود خودروهای وارداتی با دلار ۳۸ هزار تومانی و فروش با دلار ۱۰۰ هزار تومانی!؛ چرا طرح واردات خودرو شکست خورد؟

آن‌طور که نمایندگان مجلس می‌گویند شرکت‌های واردکننده خودرو خصوصا مونتاژکاران، خودروهای کامل یا نیمه‌کامل را با دلار 38 تا 40هزار تومانی وارد کرده‌اند اما با دلار 100هزار تومانی می‌فروشند. مشکل کجاست؟

به‌گزارش همشهری، آزادسازی واردات خودرو از آن دسته مسائلی است که از سال۱۳۹۷ تا 2سال پیش بین مجلس، دولت و بازار خودرو در حال رفت‌وآمد بود. درنهایت ۱۶خردادماه۱۴۰۱، رئیس مجلس قانون واردات خودرو را برای مدت ۵سال، برای اجرا به دولت ابلاغ کرد.علت اصلی تصویب این قانون در مجلس، کاهش تولیدات داخلی و ناتوانی خودروسازان در تامین نیاز‌های داخل بود.

در واقع طبق برخی آمار‌ها میزان نیاز داخل برای خودرو‌های سواری سالانه رقمی بین یک تا 1.5میلیون دستگاه است؛ درحالی‌که خودروسازان داخلی توان تولید حتی 800هزار دستگاه را هم نداشتند؛ به همین دلیل قرار شد که بخشی از نیاز داخلی از طریق واردات خودرو‌های ارزان‌قیمت تامین شود. به همین دلیل تخصیص ارز به شرکت‌های واردکننده خودروی کامل یا نیمه‌کامل (مونتاژکاران) سرعت گرفت. براساس آمار بانک مرکزی در سال گذشته فقط 3.7میلیارد دلار ارز برای واردات قطعات مونتاژی خودرو به چند شرکت مونتاژکار اختصاص یافت که عمده این ارز هم با قیمت حدود 40هزار تومان بود. این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد محصولات مونتاژی این شرکت‌ها از ارز آزاد هم گران‌تر محاسبه شده و به مردم عرضه می‌شوند.

چه خودرو‌هایی باید وارد می‌شد؟

طبق آیین‌نامه واردات خودرو واردکننده‌ها صرفا مجاز هستند خودرو‌هایی وارد کنند که قیمت آنها کمتر از 20هزار دلار است. با این حال اولویت با خودرو‌هایی است که قیمت آنها کمتر از 10هزار دلار است.

با توجه به اینکه قیمت خودرو‌های 10هزار دلاری با نرخ ارز بازار آزاد رقمی در حدود 600میلیون تومان است، هرچه قیمت جهانی خودرو کمتر از 10هزار دلار باشد قیمت داخلی آن نیز کمتر خواهد بود.

چه خودرو‌هایی وارد شد؟

با وجود سخنان وزیراسبق صنعت آنطور که شواهد نشان می‌دهد تاکنون بخش زیادی از خودرو‌هایی که وارد کشور شده‌اند خودرو‌های 20هزار دلاری بوده‌اند و خودرو‌های 10هزار دلاری کمتر وارد کشور شده‌اند و همین خودرو‌های 20هزار دلاری هم با ارقام چند برابری به مردم فروخته می‌شوند. همین موضوع باعث شد تا ابتدای سال‌جاری عباس علی‌آبادی، وزیر سابق صمت بگوید: در تلاش هستیم تا زمینه واردات خودروهای قیمت مناسب و باکیفیت را فراهم کنیم.

دلیل بالا بودن قیمت خودرو‌های وارداتی

آنطور که آمارها نشان می‌دهد مهم‌ترین عامل گران تمام شدن واردات خودرو در ایران، افزایش تعرفه و عوارض گمرکی است.

در واقع دولت با افزایش تعرفه واردات خودرو حاشیه امنی برای خودروسازان داخلی ایجاد کرده و مانع رشد و توسعه صنعت خودرو شده است.اگر هدف از واردات خودرو، ورود خودروسازان داخلی به بازار رقابت جهانی و استفاده از خودروهای اقتصادی روز دنیا به‌دنبال کاهش قدرت خرید مردم است، قاعدتا تحقق چنین اهدافی با تعرفه‌های گمرکی چندبرابر قیمت خودرو عملا امکان‌پذیر نیست.عامل فزاینده دیگر در قیمت خودروهای وارداتی به کشور، قیمت ارز است. طبعا هرچه قیمت ارز بالاتر رود، قیمت تمام‌شده خودروهای وارداتی نیز رشد می‌کند.حضور واسطه‌ها در فرایند واردات خودرو از دیگر علل افزایش قیمت خودروهای خارجی در کشور است.ضمن اینکه به‌نظر می‌رسد هیچ نظارتی برای قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی و مونتاژی نیست و نهادهای ناظر، به وظیفه خود عمل نمی‌کنند وگرنه نباید خودرویی که هزینه آن برای شرکت واردکننده یک میلیارد تومان تمام شده، آن را با 100درصد سود، 2میلیارد تومان به فروش برساند.