توسعه دریامحور چگونه جایگاه مناطق آزاد ایران را تثبیت می‌‌کند؟

سید حامد مولانا طی یادداشتی برای روزنامه اعتماد نوشت: مفاهیم نوین و سازگاری با زیست بوم ایران ازجمله «اقتصاد دریا» و «توسعه دریامحور» برای تحقق اهداف خود نیازمند فضای مطلوبی برای پیاده‌سازی و تبلور هستند. حضور مناطق آزاد مهم ایران در کنار دو دریا، خصوصا خلیج همیشه فارس این فرصت تاریخی توسعه را برای جذب منابع مالی پایدار ناشی از این امکان فراهم ساخته است. از آنجا که «شناخت» گام اول «اقدام» است؛ پس به مبانی کلی توسعه دریامحور که مورد تایید و تاکید نظام حکمرانی کشور است و جایگاه مناطق آزاد می‌پردازیم.   

«دریاها و خصوصا دریاهای آزاد از مواهب الهی و ذخایر و منابع سرشاری برای زمینه‌سازی رشد علم و فناوری، افزایش کار و ثروت، تامین نیازهای حیاتی و تولید اقتدار و بستر مناسبی برای تمدن‌سازی هستند. ایران با موقعیت ممتاز جغرافیایی و قرار داشتن بین دو دریا و برخورداری از هزاران کیلومتر سواحل و نیز جزایر و ظرفیت‌های فراوان بر زمین مانده، لازم است با حضور موثر در ساحل، فراساحل، دریا و اقیانوس و بهره‌گیری از آن به عنوان یک پیشران و محور توسعه کشور، برای احراز جایگاه شایسته منطقه‌ای و جهانی در بهره‌گیری از دریا اقدام کند». منطبق بر متن حاضر برخی سیاست‌ها کلی در موارد ذیل دسته‌بندی می‌شوند: 

1- سیاستگذاری یکپارچه امور دریایی و تقسیم کار ملی و مدیریت چابک و کارآمد دریا به منظور بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های دریا.

2- توسعه فعالیت‌های اقتصادی دریامحور و ایجاد قطب‌های توسعه دریایی پیشران در سواحل، جزایر و پس‌کرانه‌ها به گونه‌ای که نرخ رشد اقتصادی در حوزه فعالیت‌های دریامحور (اقتصاد دریامحور) طی ده سال همواره حداقل دوبرابر نرخ رشد اقتصادی کشور باشد. 

3- بهره‌برداری حداکثری و بهینه از ظرفیت‌ها، منابع و ذخایر زیست بوم دریایی با ممانعت از تخریب محیط زیست دریایی به خصوص توسط کشورهای دیگر.

4- حمایت از سرمایه‌گذاران بومی و محلی در طرح‌های توسعه‌ای و  حمایت از فعالان اقتصادی و بنگاه‌های کوچک و متوسط جوامع محلی در حوزه‌های مختلف از جمله صیادی، کشاورزی، صنعتی و گردشگری.

چهار مورد فوق که برگرفته از 9 سیاست کلی است، امکان ارزشمندی است که منطبق و سازگار با اکوسیستم و قوانین چگونگی مناطق آزاد کشور است. به شکلی که فعال‌سازی هر یک از آنها می‌تواند زمینه‌ساز رشد اقتصادی و تامین مالی پایدار برای مناطق آزاد پیشرو مانند جزیره زیبای کیش یا مناطق آزاد مستعدی مانند قشم، چابهار و انزلی باشد. مناطق آزاد می‌توانند با استفاده از ظرفیت خلق اجماع دولت و تفاهم حداکثری ایجاد شده در سطح سامانه حکمرانی کشور در این موضوع به عنوان  «پایلوت پیاده‌سازی» ایفای نقش کنند تا ضمن بهره‌مندی معنادار از برکات فراوان آن؛ نسبت به تقویت نگاه حمایتی به نقش مناطق آزاد ایران در توسعه کشور بپردازند .

امروز امید به توسعه پایدار سواحلSustainable Development of Marine Environments) با توجه به فرصت قانونی ایجاد شده در سیاست کلی توسعه دریامحور نه تنها یک امکان فوق‌العاده برای مناطق آزاد ایران است، بلکه اقدامی پذیرفته شده برای تثبیت جایگاه این مناطق در اقتصاد عمومی و توسعه کشور است.