اردوغان چگونه با عملیات ادلب مواجه می‌شود؟

اعتمادآنلاین| آتنا شهبازی- نشست بحرانی بین روسای جمهور روسیه، ایران و ترکیه برای رسیدن به موضع مشترک درباره «ادلب» به یک درام تلویزیونی تبدیل شد؛ چراکه ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان اختلافات خودشان را جلوی دوربین‌ها به نمایش گذاشتند؛ اما این رهبران مجدداً بیانیه‌ای برای پیدا کردن یک راه‌حل به‌منظور حل درگیری 7 ساله سوریه، حفظ تمامیت ارضی این کشور، از بین بردن تروریست‌های وابسته به القاعده و اطمینان از بازگشت میلیون‌ها آواره سوری به کشورشان صادر کردند؛ با این حال علی‌رغم میل اردوغان برای استفاده از سیاست چماق و هویج در برابر جهادی‌ها، حمله دولت سوریه به ادلب رو به پیشرفت است.

به گزارش گروه بین‌الملل اعتمادآنلاین به نقل از المانیتور، سازمان نظارت بر حقوق بشر سوریه گزارش داد که حتی زمانی که رهبران این سه کشور در تهران جمع شدند، جت‌های جنگنده سوری اهداف شورشیان در استان ادلب را هدف قرار دادند. بر اساس توافق‌های انجام شده در نشست آستانه، ترکیه 12 پست دیدبانی از شمال تا جنوب منطقه برای کاهش تنش در ادلب دارد. این ابتکار عمل سال گذشته توسط ایران، روسیه و ترکیه آغاز شد تا شرایط برای آتش‌بس و صلح نهایی بین دولت و شورشیان در «مناطق کاهش تنش» ایجاد شود.

در واقع، این موضوع بازگشت خونین دولت سوریه به مناطق تحت کنترل شورشیان مثل درعا و غوطه را آسان کرده و سرانجام نوبت به «ادلب» رسیده، جایی که القاعده و جبهه‌النصره در آنجا حضور دارند. چندین هزار سرباز ترکی درگیر جنگ‌ می‌شوند و احتمالاً ده‌ها هزار نفر از مردم سوریه به سمت ترکیه فرار خواهند کرد.

در حال حاضر، اردوغان با داشتن 3.5 میلیون پناهنده سوری، گفت که دیگر توان مهار مهاجران را نداریم. او هشدار داد که حمله به ادلب منجر به یک فاجعه خواهد شد. این رهبر ترک همچنین بیتی از شعر سعدی را خواند: «تو که از محنت دیگران بی غمی نشاید که نامت نهند آدمی!»

اما ترکیه در نشست نهایی موفق به متقاعد کردن رهبران ایران و روسیه برای آتش‌بس نشد. اردوغان خواهان ذکر کلمه آتش‌بس در بند سوم بیانیه نهایی شد و ادعا کرد که این موضوع روند مذاکرات آستانه را تقویت می‌کند و باعث پیروزی این نشست می‌َشود. ولادیمیر پوتین خطاب به رئیس‌جمهور ترکیه گفت که شما درست می‌گویید؛ اما نمایندگان اپوزیسیون یا جبهه‌النصره و نمایندگان دولت سوریه در این جلسه حضور ندارند و ما نمی‌توانیم از جانب آن‌ها صحبت کنیم.

اردوغان اما گفت که ما می‌توانیم از آن‌ها دعوت کنیم که سلاح‌های خود را زمین بگذارند تا صلح حاکم شود. بعد از سخنان اردوغان، حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران هم اظهار داشت که ما از آن‌ها می‌خواهیم به فعالیت‌های تروریستی خودشان پایان دهند.

تحلیلگران معتقدند که این نشست برای اردوغان خوب پیش نرفت. کریم هاس، تحلیلگری از مسکو در امور روسیه و اوراسیا خاطرنشان کرد که این نشست نشان داد سطح اعتماد بین روسیه و ترکیه بسیار پایین است و روابط بین آن‌ها متزلزل شده و ادلب چالش جدیدی برای آن‌هاست. در نهایت این موضوع نشان داد که ترکیه باید آماده موج تازه‌ای از پناهندگان باشد و تهدید تروریست در سوریه محدود نمی‌‌شود. بعید به نظر می‌رسد که روسیه و ترکیه بر سر حضور نیروهای ترکیه در عفرین، جرابلس و اعزاز به توافق برسند.

ایالات‌متحده هم مانند ترکیه مخالف حمله به ادلب و مشارکت کردها در آنجا است؛ اما آمریکا هم خط قرمزی برای حمله دارد و استفاده از سلاح شیمیایی همین خط قرمز است. به نظر می‌رسد که ترکیه در برداشتن قدم بعدی خود در سوریه تنها مانده است.