چرا عربستان از امیر قطر دعوت کرد؟

اعتمادآنلاین| «رضا میرابیان» تحلیلگر مسائل کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در تشریح دلایل دعوت پادشاه عربستان از امیر قطر برای شرکت در سی‌ونهمین نشست شورای همکاری خلیج‌فارس در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: بسیاری از رسانه‌ها این‌گونه وانمود کردند که دعوت پادشاه عربستان از امیر قطر برای شرکت در سی‌ونهمین نشست شورای همکاری خلیج فارس که قرار است در نهم دسامبر برگزار شود، به منزله پایان روابط تیره و تار میان دوحه و ریاض است اما واقعیت دقیقاً برعکس این موضوع را نمایان می‌کند. چراکه دعوتنامه مذکور از سوی دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس به وزیر مشاور قطر در امور خارجه ارائه شده و مستقیماً از سوی پادشاه عربستان به «تمیم بن حمد آل ثانی» ارسال نشده است. متاسفانه رویه و عرف دیپلماتیک مرسوم از سوی ریاض صورت نگرفته و این روند نشان می‌دهد که روابط میان سعودی‌ها و قطر همچنان متشنج است.

وی ادامه داد: برخی معتقدند یکی از دلایل دعوت شدن امیر قطر به نشست شورای همکاری خلیج‌فارس آن هم از سوی عربستان، موضوع خروج دوحه از اوپک است و برخی دیگر بر اساس سخنان اخیر وزیر خارجه قطر در مورد خروج این کشور از جمع دولت‌های عضو شورای همکاری خلیج‌فارس گمانه‌زنی می‌کنند. اما واقعیت این است که روابط دو طرف همچنان تیره و تار است و روبه سردی می‌رود. آنچه در این راستا باید مورد نظر قرار بگیرد این است که حکومت عربستان سعودی در انزوای بی سابقه‌ای به سر می‌برد و از این جهت ریاض به دنبال آن است تا با این حرکات (مانند دعوت از امیر قطر یا مذاکره در مورد یمن) به دنیا بفهماند که در صدد اصلاح سیاست‌های خود است، اما کمی آن‌طرف‌تر در آمریکا و سایر کشورها وقایع به صورت دیگری علیه عربستان رقم خورده است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به تاثیر محکومیت ولیعهد سعودی بر آینده سیاسی عربستان، گفت: اظهارات سناتورهای ایالات متحده که بر دست داشتن ولیعهد عربستان در قتل خاشقجی تاکید می‌کند نه تنها رسوایی و بد نامی را برای پادشاه عربستان و خاندان آل‌سعود به دنبال داشت، بلکه در جلسه‌ای که سناتورها با رئیس سازمان سیا داشتند، قرار بر این شد تا برخی از همکاری‌های آمریکا با این کشور قطع شود و جلوی فروش سلاح به ریاض گرفته شود. این انتقادها تا جایی ادامه داشت که آنها بر کنار گذاشتن ولیعهد عربستان از قدرت تاکید کردند و نه تنها به عنوان مجادله بی‌سابقه در داخل آمریکا ارزیابی می‌شود، بلکه محمد بن‌سلمان را هم مورد شدیدترین خطابه‌ها قرار خواهد داد.

وی افزود: این متغیرها هر چند که بسیار کوچک و بی‌ارزش باشند، جامعه جهانی را نسبت به سیاست‌های عربستان در سطح ملل، هوشیار می‌کند و از سوی دیگر موجب درگیری در خاندان عربستان خواهد شد. از سوی دیگر، این وقایع به نفع کشورهایی مانند قطر و ترکیه خواهد بود که نه تنها ولیعهد عربستان بلکه ولیعهد این کشور را زیر شدیدترین فشارهای دیپلماتیک قرار می‌دهد؛ اگر این روند ادامه پیدا کند بدون تردید نه تنها دوحه و آنکارا بلکه بسیاری از کشورهای دیگر به این نتیجه می‌رسند که با شخصی به غیر از بن‌سلمان ادامه همکاری خواهند داد و ریاض ناچار به تغییر در ساختار قدرت خود خواهد شد. این بدان معنی است که بسیاری از کشورها نمی‌توانند پذیرای ولیعهد عربستان باشند.

میرابیان در پایان خاطرنشان کرد: آنچه از داده‌ها و اخبار مشخص است این خواهد بود که احتمال حضور امیر قطر در نشست شورای همکاری خلیج‌فارس که یکشنبه هفته آینده برگزار خواهد شد، بسیار ضعیف است. چراکه نه تنها دعوتنامه به صورت خارج از عرف به دوحه تحویل شده، بلکه با توجه به فعل و انفعال‌هایی که در واشنگتن علیه ولیعهد سعودی اتفاق افتاده، قطر صلاح می‌داند که از این وضعیت به نفع خود بهره‌برداری کند تا اینکه به صلح سرد روی بیاورد. نمونه دیگر این موضوع را در عدم پذیرش «خالد بن فیصل» امیر مکه در سفرش به قطر شاهد بودیم؛ در آن زمان امیر قطر حاضر به دیدار با وی نشد و او از فرودگاه دوحه به ریاض بازگشت.

منبع: ایلنا