کشورهای دارای معافیت می‌توانند به همکاری به ایران در اراک، بوشهر و فردو ادامه دهند /تمدید معافیت‌های همکاری هسته‌ای تنها شامل همکاری تحقیقاتی و غیرنظامی است

اعتمادآنلاین| دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا برخی معافیت مربوط به همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران را تمدید و برخی فعالیت‌های مجاز ذیل برجام را ممنوع خواهد کرد.

به نوشته بلومبرگ، «کریستوفر فورد»، دستیار وزیر خارجه آمریکا گفت دولت ترامپ قصد دارد معافیت‌های مربوط به همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای در مراکز اراک، بوشهر و فردو را تمدید کند.

روایت شبکه خبری بلومبرگ حاکی است دولت ترامپ طول این معافیت‌ها را از 180 روز به 90 روز کاهش خواهد داد.

مسئله مورد بحث به معافیت‌هایی مربوط می‌شود که دولت ترامپ بعد از خروج از برجام برای مراکز هسته‌ای اراک، بوشهر و فردو صادر کرد. واشنگتن در آن زمان اعلام کرد هدف از صدور این معافیت‌ها حفظ نظارت بر این تأسیسات است.

عدم تمدید این معافیت‌ها می‌توانست طرف‌های باقی‌مانده در برجام را به سوی عمل نکردن به تعهداتشان در این توافق هسته‌ای سوق دهد. کارشناسان در روزهای گذشته هشدار داده بودند وقوع چنین سناریویی ممکن است تهران را نیز به سمت خروج از برجام سوق دهد.

جدال بر سر لغو یا تمدید این معافیت‌ها در روزهای گذشته موجب دو دستگی در دولت ترامپ شده بود. «سی‌ان‌ان» چند روز پیش گزارش داد «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید خواستار ابطال این معافیت‌ها است، در حالی که «مایک پامپئو»، وزیر خارجه آمریکا از تمدید آن حمایت می‌کند.

بلومبرگ مدعی شده دولت ترامپ علی‌‌رغم تمدید معافیت‌های مربوط به همکاری‌های هسته‌ای در سه مرکز یاد شده معافیت‌های مربوط به فعالیت‌های دیگری که ذیل برجام مجاز بوده‌اند را لغو خواهد کرد.

مطابق این ادعا، آمریکا معافیت‌هایی را که به ایران اجازه انتقال مازاد آب سنگین خود به عمان را می‌داد لغو خواهد کرد. واشنگتن همچنین معافیت مربوط به مبادله اورانیوم غنی‌شده مازاد بر 300 کیلوگرم با کیک زرد را نیز باطل خواهد کرد.

خبرنگار بلومبرگ در توئیترش نوشته تئوری دولت ترامپ این است که اگر به ایران اجازه داده نشود اورانیوم مازادش را معاوضه کند، این کشور مجبور خواهد شد تولید مازاد آن را متوقف کند.

«برایان هوک»، نماینده ویژه وزیر خارجه آمریکا در امور ایران به بلومبرگ گفت: «ما در حال تشدید محدودیت‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران به عنوان بخشی از کارزار فشار خودمان هستیم. ایران نمی‌تواند مسیری به سمت سلاح هسته‌ای داشته باشد.»

خبرگزاری آسوشیتدپرس هم به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی نوشته دولت ترامپ از میان 7 معافیت تحریمی برای ادامه همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، 5 مورد را تمدید کرده است.

آسوشیتدپرس هم تأیید کرده دولت ترامپ معافیت‌های مربوط به انتقال آب سنگین مازاد ایران به عمان و مبادله اورانیوم غنی‌شده با کیک زرد را تمدید نکرده است.

این رسانه با بیان اینکه دوره‌های معافیت‌های فعلی نسبت به بازه‌های مندرج در برجام کوتاه‌تر شده‌اند نوشته این معافیت‌ها برای دوره‌های 45 و 90 روزه تمدید شده‌اند.

«برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال 1394 میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه 1+5) حاصل شد.

دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنی‌ها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا این کارشکنی‌ها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هسته‌ای خارج خواهد کرد.

ترامپ سرانجام 18 اردیبهشت‌ماه سال گذشته به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج کرد و به خزانه‌داری آمریکا دستور احیای تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را داد.

آمریکا دو معافیت همکاری هسته‌ای با ایران را لغو کرد

دولت آمریکا معافیت‌های مربوط به همکاری‌ هسته‌ای اتحادیه اروپا، چین و روسیه با ایران را تمدید کرده اما دو معافیت انتقال آب سنگین مازاد به عمان و مبادله اورانیوم غنی شده با کیک زرد را تمدید نکرده است. همکاری در این دو مورد با ایران از امروز چهار مه می‌تواند شامل تحریم‌ها شود.

به نوشته بی بی سی، تمدید معافیت‌های همکاری هسته‌ای تنها شامل همکاری تحقیقاتی و غیرنظامی است و کشورهای دارای معافیت بدون هراس از تحریم‌های آمریکا می‌توانند به همکاری به ایران در اراک، بوشهر و فردو ادامه دهند.