به جایگاه قبلی بسنده نمی‌کنیم/ روسیه تحریم نیروگاه‌های 2 و 3 بوشهر را اجرا نمی‌کند

اعتمادآنلاین| «بهروز کمالوندی» در گفت‌وگو با شبکه خبری العالم درباره اقدامات جدید ایران در قبال برجام گفت: توافق هسته‌ای همانند معادله‌ای است که دو طرف داشت؛ یک طرف آن محدودیت‌های جمهوری اسلامی ایران و یک طرف هم اقداماتی است که طرف مقابل باید انجام بدهد که عمدتاً در راستای رفع تحریم‌ها است.

معاون سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه کشور تشخیص داده که بخشی از این معادله انجام نشده و واقعیت قضیه هم همین است، اعلام کرد: فکر نمی‌کنم اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها و هیچ کشور دیگری منکر این قضیه باشند که طرف مقابل تعهدات خودش را انجام نداده است.بنابراین بعد از صبر یک ساله، جمهوری اسلامی ایران وارد اقداماتی شده است که فعلاً در چارچوب خود برجام صورت می‌گیرد و نقض برجام نیست.

کمالوندی افزود: در بندهای 26، 36 این حق داده شده است که اگر تشخیص داده شود که بعضی از تحریم‌ها دوباره برقرار شده است جمهوری اسلامی ایران می‌تواند کلاً یا بخشی از تعهدات خودش را انجام ندهد با این مقدمه یک ساله و این صبر و تحمل بود که ما وارد استفاده از حقوق خودمان شدیم.

در حال ایجاد تعادل میان تعهدات و حقوقمان هستیم

او اضافه کرد: یک فرصت دوماهه داده شده که اگر طرف مقابل که عمدتاً اروپایی‌ها هستند - چون ما با چین و روسیه مشکلی نداریم و آمریکایی‌ها هم که خارج شدند - تعهدات خودشان را انجام ندهند، بخش دیگری از تعهدات مشمول همین دو موضوعی که الان اعلام شده خواهد شد و در حقیقت ما داریم تعادلی بین تعهداتمان و حقوقمان ایجاد می‌کنیم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه وقتی حقوق کمتر است طبیعتاً تعهدات کمتری هم باید اجرا شود، تصریح کرد: به همین دلیل کشور در مرحله اول دو عدد را در نظر گرفت، یک عدد 130 تن ذخایر آب سنگین در داخل کشور و فروش مازاد بر آن به خارج کشور. به عبارت دیگر جمهوری اسلامی ایران 130 تن بیشتر را نگه ندارد و یکی هم موجودی 300 کیلو اورانیوم غنی شده 3.67 درصد است.

کمالوندی ادامه داد: تعلیق فروش 300 کیلو اب سنگین به این مفهوم نیست جمهوری اسلامی ایران اینها را انجام نمی‌دهد بلکه اینها یک دوره دوماهه وقت دارند که اگر تغییراتی در عملکردشان ایجاد شود و نشان دهند که به سمتی می‌روند که شرایط را عوض کنند آن‌وقت جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به وضعیت قبلی برگردد.

آژانس ناظر است؛ نه قاضی

او درباره اقدامات سازمان انرژی اتمی به دنبال دستور رئیس جمهور در خصوص کاهش تعهدات برجامی ایران هم ابراز داشت: ما به مجردی که موضوع از طرف ریاست جمهوری مطرح شد، جلساتی را در سازمان انرژی اتمی برگزار کردیم و نحوه اجرای این موضوع، شرایط و زمینه‌های مختلف آن را بررسی کردیم و اکنون آماده هستیم که کار را به انجام برسانیم.

معاون سازمان انرژی اتمی افزود: اگر تا دیروز محدود بودیم که بیشتر از 300 کیلو اورانیوم غنی شده تولید نکنیم، امروز این محدودیت و همچنین محدودیت در اختیار نگه داشتن 130 تن اورانیوم برداشته شده و ما در حال انجام اقدامات خود براساس شرایط جدید هستیم.

کمالوندی درباره مواضع آژانس بین المللی انرژی اتمی درخصوص تصمیم ایران در زمینه کاهش تعهدات برجامی هم گفت: اینکه ایران محدودیت 300 کیلو یا 130 تن را رعایت کند یا نه، ارتباطی به آژانس بین المللی انرژی اتمی ندارد، آنچه آژانس انجام می‌دهد این است که وضعیت تولید آب سنگین و اورانیوم غنی شده را گزارش می‌کند که اولین گزارش بعدی آژانس هم چیزی حدود 24 یا 25 روز دیگر خواهد بود.

او با بیان اینکه به هر حال ما اقدامات خودمان را داریم و آژانس هم به عنوان ناظر و نه قاضی حضور دارد و آنچه را که می بیند گزارش می‌کند، یادآور شد: قاضی این موضوع کشورهای توافق هستند و مبنای این قضاوت هم متن برجام.

معاون سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: بر اساس بندهای 26 و 36 جمهوری اسلامی ایران این حق را دارد. اگر اینها به تعهدات خود عمل می‌کردند طبیعتاً چنین حقی برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد نمی‌شد و اگر این حق ایجاد شده به این دلیل است که آنها به تعهدات خود عمل نکرده‌اند و اگر عمل کنند این مساله می‌تواند به شرایط قبلی برگردد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که چه عواملی باعث شده که ایران فروش آب سنگین را متوقف کند؟ عنوان کرد: ما تاکنون چندین بار آب سنگین را به کشورهای مختلف حتی به خود آمریکایی‌ها، روس‌ها و بعضی کشورهای دیگر در اندازه‌های کمتر فروخته‌ایم. منتها آمریکایی‌هاحماقتی را مرتکب شدند که اعلام کردند کشورهای دنیا از آب سنگین ایران نخرند درحالی که ما براساس برجام تعهد داشتیم که مقدار بیشتر از 130 تن را به بازارهای بین المللی عرضه کنیم و چنانچه خریدار باشد آن را تحویل بدهیم وقتی خریداری هم نباشد جمهوری اسلامی ایران لزومی نمی بیند که چیزی را عرضه کند.

کمالوندی گفت: در حقیقت اجرای این بند، اول از سوی خود آمریکایی‌ها با موانع مواجه شد اگر چه ما تعلل اروپایی‌ها را نیز در این زمینه داریم ولی به هرحال به نظر می‌رسد که در این زمینه یک کار کاملاً حساب نشده‌ای از سوی آمریکایی‌ها انجام شد و این مساله بیشتر توجیه می‌کند که چرا جمهوری اسلامی ایران این تعهدات را انجام نمی‌دهد.

او یادآورشد: عدم اجرای این بند از یک طرف به خاطر عدم اجرای تعهدات اروپایی‌ها و از طرف دیگر به خاطر موانعی است که آمریکایی‌ها ایجاد می‌کنند و به نظر می‌رسد که هر آدم عاقلی در این موضوع حق را به جمهوری اسلامی ایران می‌دهد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی درباره انباشت آب سنگین در کشور اظهار داشت: ما هم اکنون برای کارهای تحقیقاتی، تشخیصی، استفاده در موارد صنایع دارویی و صنایع نفت از آب سنگین استفاده می کنیم و از مدت‌ها قبل این کارها را شروع کرده‌ایم.در واقع ما الان مصرف کننده آب سنگین هستیم اما در برنامه بلند مدت به دنبال این هستیم که آب سنگین را به صورت خام نفروشیم بلکه از آن در تولید محصولات دارویی و صنعتی استفاده کنیم.

معاون سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: تولید اورانیوم هم برای مصرف داخل بود، اما توافقی انجام شد که ما برای رفع نگرانی آنها و آنها نیز برای رفع تحریم‌ها برای مدت‌های مشخصی که توافق کردیم دو طرف اقداماتی را انجام دهند. طبیعتاً وقتی که این مساله نباشد ما به دنبال استفاده از آب سنگین در حوزه‌های دیگر خواهیم رفت یا از فرصت داشتن اورانیوم بیشتر، در حوزه سوخت استفاده می‌کنیم که فعالیت انحرافی هم نیست؛ کما اینکه اگر این محدودیت‌ها که قرار است در میان‌مدت و بلندمدت برداشته شود آن وقت ما عملاً به سمت استفاده‌هایی می‌رویم که از قبل پیش بینی کرده‌ایم.

اقدامات ایران بر اساس بندهای 26 و 36 است

کمالوندی در پاسخ به این سوال که این فرصت دو ماهه چگونه تعیین شد و بعد از آن فرصت چه اتفاقاتی صورت می‌گیرد؟ تصریح کرد: همانطور که اقای رئیس جمهور گفتند؛بعد از دو ماه، باز بخش دیگری از تعهدات ما به حال تعلیق در می‌آید. البته مفهوم اینها این نیست که جمهوری اسلامی ایران برخلاف برجام کاری انجام می‌دهد یا از برجام خارج می‌شود بلکه (ایران) بر اساس بندهای 26 و 36 بخشی از تعهدات خودش را در قبال عدم اجرای تعهدات طرف مقابل کنار می‌گذارد.

او به حالت تعلیق در آوردن محدودیت 3.67 درصد و راکتور اراک را دو اقدام دیگر ایران بعد از پایان مهلت دو ماهه عنوان کرد و گفت: میزان غنی سازی را ( در صورتی که طرف‌های مقابل اقدامی نکنند) از 3.67 درصد بیشتر خواهیم کرد.موضوع دیگر رآکتور خنداب اراک است که در حال حاضر با کمک کشورهای مختلف از جمله چین و انگلیس در حال بازطراحی است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: ما می توانیم این فرایند موجود را ادامه دهیم، در عین حال می‌توانیم سناریوهای مختلف در ارتباط با رآکتور قبلی را هم مورد بررسی قرار دهیم به هر حال یک تعهد ما این بود که رآکتور قبلی را کنار بگذاریم و قدم جدید می‌تواند این باشد که ما به رآکتور قبلی هم فکر کنیم.

کمالوندی افزود: اینکه فکر کنیم حالا به چه طریقی عمل کنیم آیا مثلاً رآکتور جدیدی (کلندریا جدیدی) درست کنیم یا کلندریای قدیم را دوباره احیا کنیم، موضوعاتی هستند که نیاز به بررسی‌های بیشتر فنی دارند که ببینیم از لحاظ اقتصادی کدام یک به صرفه است. ضمن اینکه ما بررسی‌های اقتصادی و فنی خودمان را انجام می‌دهیم منتظر می‌مانیم که ببینیم به لحاظ سیاسی کشور چه تصمیمی می‌گیرد.

او تصریح کرد: این مهلت‌ها برای این است که طرف‌ها به تعهدات خودشان برگردند و هدف ما این نیست که این محدودیت‌ها را یکی یکی کنار بگذاریم و هیچ اتفاقی هم نیفتد. قرار بر این است که در واقع یک اتفاقی بیافتد و منتظر این هستیم بر اساس آن است که تصمیم گرفته می‌شود.

به جایگاه قبلی بسنده نمی‌کنیم و جلوتر می‌رویم

کمالوندی در ادامه گفت: بارها در گذشته گفتیم اگر قرار باشد که همین طور به عقب برگردیم دیگر به آن سمت یعنی فقط به آن جایگاه قبلی هم بسنده نمی‌کنیم حتماً جلوتر از آن می‌رویم. یعنی اگر در گذشته تا مثلاً 20 درصد تولید می‌کردیم ممکن است حتی از 20 درصد تولید کنیم. اینها به دنبال یکدیگر است چیزی نیست که الآن جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته باشد.

وی با تاکید بر اینکه ما از قبل هم گفتیم فقط به وضعیت قبلی بسنده نمی‌کنیم، بیان کرد: از نظر تعداد سانتریفیوژ، از نظر میزان غنی سازی، از نظر نوع سانتریفیوژ - که می‌تواند نوع پیشرفته‌تر استفاده بشود البته در عین حال بستگی به برنامه‌های فنی کشور دارد - برنامه‌های فنی را از قبل هم داشتیم منتهی اینها را با یک روند عادی پیش می‌بردیم وقتی که توافق شد قرار شد که این را با یک روند کندی جلو ببریم اما اگر این اهداف حاصل نشود، این روند تند خواهد بود.

به لحاظ فنی آمادگی داریم به سرعت کارها را انجام بدهیم

معاون سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که چه میزان طول می‌کشد به حالت قبل بازگردیم؟ یادآور شد: میزان زمان را کسی نمی‌تواند پیش بینی کند. اینها بسته به تصمیمات سیاسی است اما به لحاظ فنی ما آمادگی داریم به سرعت این کارها را انجام بدهیم اما نیازهای ما هم مسائلی را ایجاب می‌کند که در چه زمانی این کارها را انجام دهیم.

کمالوندی با بیان اینکه همه این برنامه‌ها در قالب اهداف صلح‌آمیز است، عنوان کرد: این طور نیست که ما به دنبال اهداف غیرصلح آمیز باشیم ضمن اینکه این اقدامات بستگی به ملاحظات مختلف دارد فعلاً ملاحظات سیاسی یکی از ملاحظات ماست اما ما ملاحظات فنی و اقتصادی را هم داریم و آن وقت است که می‌شود زمان را پیش بینی کرد.

او درباره اهداف رژیم صهیونیستی در رابطه با برجام گفت: اسرائیلی‌ها از ابتدا با برجام موافق نبودند و تلاش می‌کردند ایران را کشوری نشان بدهند که به سمت تولید سلاح هسته‌ای پیش می‌رود. این اقدامات نهایتاً منتهی شد به اینکه بررسی‌هایی صورت بگیرد و چون یک مسئله سیاسی بود از مسیر سیاسی و از مسیر حقوقی و آژانس این مسئله حل شد که با دسترسی که به آمانو و معاون ایشان داده شد و انجام یکسری نمونه گیری ها، این موضوع برای همیشه بسته شد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: برای اسرائیلی‌ها این هنوز آرزو و آمال هست که بتوانند بار دیگر این مسئله‌ را زنده کنند و در این زمینه تلاش‌های زیادی می‌کنند.چندی پیش اسرائیلی ها در اتریش سمیناری برگزار کردند که اروپایی‌ها از آن استقبال نکردند و خود آژانس عملاً دست رد به سینه اینها زد بعد شروع کردند و بعد به آژانس حمله کردند که کار نیمه کاره ای انجام داده است و الان هم تلاش می‌کنند اما تلاششان تلاش‌های مذبوحانه است یعنی تلاش‌هایی نیست که چه به لحاظ حقوقی و چه به لحاظ سیاسی برای توجه جایگاهی داشته باشد.

کمالوندی با بیان اینکه اسرائیل غیر از یکی دو کشور و آمریکا نتوانسته کسی را همراه کند، اعلام کرد: تلاش‌های آنها محتوای علمی، فنی و حقوقی ندارد بلکه محتوای سیاسی و رسانه‌ای دارد و تلاش می‌کنند که تصویر تاریکی از ایران در رسانه‌ها نشان بدهند.

روسیه تحریم نیروگاه‌های 2 و 3 بوشهر را اجرا نمی‌کند

او درباره همکاری ایران و روسیه در نیروگاه بوشهر هم گفت: تعویض سوخت نیروگاه بوشهر انجام شده و حدود یک هفته است که روی مدار رفته و به شبکه سراسری برق می‌رساند. کمالوندی اضافه کرد: عملیات احداث نیروگاه 2 و 3 مطرح است که از نظر زمانی 3-4 ماه از زمان پیش بینی شده جلوتر است و اگر دو سال است که کار را شروع کردیم حدود دو سال و چهار ماه جلو آمدیم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: یک اقدام احمقانه آمریکایی‌ها این بود که اعلام کردند نیروگاه های جدید بوشهر تحت تحریم است.در حالی که روسیه در حال احداث این واحدهاست و گفته تحریم‌های آمریکا را قبول ندارد و اجرا نمی‌کند.بنابراین اقدام آمریکا فقط یک حرف است و نمی‌تواند مانعی ایجاد کنند.

منبع: ایرنا