چه اتفاقی می‌افتد اگر کشوری سقط جنین را ممنوع کند؟/ قانون جدید ممنوعیت سقط جنین آلاباما از قانون رومانی دوران کمونیست سخت‌گیرانه­‌تر است/ دولت ترامپ در سال 2017 به مساله جلوگیری از بارداری ضربه جدی وارد کرد/ مخالفان سقط جنین با در دست گرفتن دادگاه عالی خو

اعتمادآنلاین| مینا جزایری- امی مکینن، نویسنده مجله خبری سیاسی-اقتصادی «فارین پالیسی» که بنیان‌گذاران آن ساموئل هانتینگتون و وارن منشل هستند، در تحلیلش به بررسی تصویب قانون جدید آلاباما درباره سقط جنین می‌پردازد و این وضعیت را با دورانی که چائوشسکو بر رومانی کمونیست حکومت می‌کرد، مقایسه می‌کند. در این گزارش چنین آمده است:

نظر به اینکه قانون‌گذاران این هفته در آلاباما لایحه‌ای تصویب کردند که سقط جنین را در ایالت آمریکا به طور کامل غیرقانونی اعلام می‌کند، معترضان بیرون از مجلس ایالتی رداهای بلند قرمزرنگی پوشیدند که به رمان پاد-آرمانی «سرگذشت ندیمه» نوشته مارگارت اتوود اشاره دارد؛ در این رمان فرزندآوری به طور کامل توسط دولت کنترل می‌شود. چند ساعت بعد این کتاب در توییتر ترند شد.

اما مخالفان قوانین محدودکننده‌، که اکنون در ایالات متحده در زمینه سقط جنین وضع شده است، نیازی ندارند برای یافتن نمونه­‌های هشدارآمیز به داستان­‌های تخیلی رجوع کنند تا دریابند این نوع قوانین به چه وضعیتی منجر می‌­شود. طی چندین دهه وضعیت رومانی کمونیست نمونه­‌ای زنده بود از آنچه که در نتیجه غیرقانونی اعلام کردن کامل سقط جنین در یک کشور رخ می­‌دهد، نتایجی که بسیار ویرانگر بودند.

در سال 1966 رهبر رومانی، نیکلای چائوشسکو، دسترسی به سقط جنین و جلوگیری از بارداری را، با هدف بالا بردن جمعیت کشور، غیرقانونی اعلام کرد. در کوتاه‌مدت این کار جواب داد و سال بعد که این اقدام به صورت قانون تصویب شد، میانگین تعداد کودکان متولدشده از زنان رومانیایی، از 1.9 به 3.7 افزایش یافت. با این وجود نرخ زاد و ولد دوباره به سرعت کاهش پیدا کرد، زیرا زنان راه‌های دور زدن ممنوعیت را پیدا کردند. زنان ثروتمند شهری اغلب با رشوه دادن به دکترها اقدام به سقط جنین می‌­کردند یا وسایل جلوگیری از بارداری‌ای داشتند که از آلمان قاچاق شده بود.

اما ممنوعیت سقط جنین در رومانی به طور نامتناسبی از سوی زنان کم‌درآمد و گروه‌های محروم احساس می‌شد؛ اتفاقی که طرفداران حق سقط جنین در ایالات متحده می­‌ترسند، در صورت الزام‌آور شدن قانون آلاباما، در آن کشور نیز رخ دهد. بسیاری از زنان رومانیایی به عنوان آخرین راه‌­حل به خانه و سقط‌‌‌ جنین‌های غیرقانونی روی آوردند. تخمین زده می‌­شود که تا سال 1989، 10 هزار زن در نتیجه روش‌های ناایمن سقط جان خود را از دست دادند. شمار واقعی مرگ‌ومیرها ممکن است بسیار بیشتر باشد، زیرا زنانی که به دنبال سقط جنین بودند و کسانی که به آنها کمک می‌کردند در صورت دستگیری به سال‌ها حبس محکوم می‌شدند. مرگ‌ومیر مادران به سرعت بالا می‌رفت و طی سال‌های 1965 تا 1989 به دو برابر رسید.

ایرینا الیسی، پژوهشگر دانشگاهی و موسس انجمن پیشرو- که نام یک گروه رومانیایی فمینیستی و یک وب‌سایت است-، در این زمینه می­‌گوید: «گاهی اوقات یک زن حتی نمی‌توانست به همسر یا بهترین دوستش بگوید که می‌خواهد سقط جنین کند، زیرا آنها نیز در معرض خطر قرار می­‌گرفتند. برای بسیاری از زنان تمایلات جنسی نمود یک ترس بود، نه بخشی از زندگی که می‌توان از آن لذت‌ برد.»

یکی دیگر از نتایج ممنوعیت سقط جنین در رومانی صدها هزار کودکی بودند که به پرورشگاه‌های دولتی تحویل داده شدند. هنگامی‌ که کمونیسم در سال 1989 در رومانی فرو پاشید، بر اساس یک برآورد، 170 هزار کودک در پرورشگاه‌های کثیف پیدا شدند. تصاویری از کودکانی بسیار لاغر و نحیف، که پیش­تر از چشم جهانیان پنهان نگه داشته شده بود، به ناگاه نمایان شد؛ بسیاری از این کودکان مورد ضرب و شتم و بدرفتاری قرار گرفته و برخی از آنها به فریم‌های فلزی تخت بسته شده بودند.

این قانون رومانی نتوانست کار زیادی برای دست ‌یافتن به هدف چائوشسکو، که همان افزایش چشمگیر جمعیت بود، انجام دهد. ماریا بوکر، استاد مطالعات تاریخی و جنسیتی در دانشگاه ایدنیانا، عنوان کرد: «غیرقانونی کردن سقط جنین باعث نمی‌شود زنان بچه‌های بیشتری داشته باشند. بنابراین اگر هدف این است که زندگی‌های بیشتری به ارمغان آوریم و زندگی‌های بیشتری را حفاظت کنیم، سقط جنین ابزار مناسبی برای این کار نیست.»

بوکر که در رومانی متولد و بزرگ شد خودش را، پس از اینکه مادرش دو بار سقط جنین ناموفق داشت، محصول ممنوعیت سقط جنین توصیف می‌کند.

روز چهارشنبه، یک روز پس از آنکه قانون ممنوعیت سقط جنین توسط قانون‌گذاران تصویب شد، کی آیوی، فرماندار آلاباما، سخت‌ترین قانون سقط جنین کشور را امضا کرد که مطابق آن، سقط جنین در هر مرحله از بارداری ممنوع است و پزشکانی که اقدام به این امر می‌کنند به حبس ابد محکوم خواهند شد.

قانون آلاباما حتی از قانون رومانی نیز پیشی گرفته و سخت‌گیرانه­‌تر است. دست‌کم در قانون رومانی سقط جنین در موارد استثنایی، مانند تجاوز، زنا یا نقص مادرزادی، مجاز بود. قانون جدید آلاباما تنها زمانی سقط جنین را مجاز می‌داند که خطری جدی سلامت مادر را تهدید کند.

ممنوعیت سقط جنین در رومانی با ممنوعیت پیشگیری از بارداری ترکیب شده بود، که در لایحه آلاباما چنین موردی ذکر نشده است. اما دولت ترامپ در سال 2017 به مساله جلوگیری از بارداری ضربه جدی وارد کرد، بدین نحو که به کارفرمایان اجازه داد بر مبنای اعتقادات مذهبی، ارائه خدمات پیشگیری از بارداری را از چارچوب بیمه‌ عمومی کارکنان خارج کنند. این تصمیم توسط یک قاضی فدرال در ژانویه امسال لغو شد.

به نظر می‌رسد کشمکش قانونی بین دادگاه‌ها در مورد سقط جنین همچنان ادامه دارد، زیرا گروه‌های ضدسقط جنین به دنبال تصویب رسمی قوانینی هستند که امیدوارند از سوی دیوان عالی محافظه‌کار جدیدی که دونالد ترامپ دو عضو تازه­ آن را منصوب کرده است، مورد حمایت واقع شود. تاکنون در سال جاری بیش از 12 ایالت دیگر برای غیرقانونی اعلام کردن سقط جنین، پس از گذشت شش هفته از بارداری- یعنی زمانی که حتی بعضی از افراد متوجه بارداری خود نشده‌­اند- تلاش کرده‌اند. هفته گذشته، ایالت جورجیا ششمین ایالتی بود که با موفقیت چنین لایحه‌ای را به تصویب رساند. در حال حاضر در شش ایالت آمریکا تنها یک کلینیک سقط جنین باقی مانده است.

اگرچه این قوانین ممکن است توسط دادگاه‌ها لغو شود، مخالفان سقط جنین امیدوارند در نهایت با در دست گرفتن دادگاه عالی، حکم تاریخی «رو علیه وید» (Roe versus Wade) را که در سال 1973 به تصویب رسید به چالش بکشند؛ حکمی که در نهایت حق سقط جنین را به تثبیت رساند.

تری کالینز، نماینده ایالتی آلاباما، یکی از حامیان این لایحه- که اکنون دست‌وپا گیرترین لایحه کشور است- به سایت خبری ال دات‌کام گفت: «هدف من از حمایت از این لایحه- و به نظرم هدف همه ما- این است که حکم رو علیه وید ملغی شود.»

در جریان مبارزه انتخاباتی طی سال 2016، ترامپ وعده داد که قضات محافظه‌کاری را با هدف ملغی کردن حکم «رو علیه وید» منصوب کند. انتصاب برت کاوانا در سال 2018 اکثریت قاطع را به کرسی‌های قاضی‌های محافظه‌کار اختصاص داد و امید مخالفان سقط جنین را بالا برد.

اگر دیوان عالی نظرش را در مورد سقط جنین تغییر دهد، این اختیار به هر ایالت به طور اختصاصی داده خواهد شد تا در مورد چگونگی تنظیم این رویه تصمیم بگیرد.

چارلز نلسون، استاد امراض کودکان در مدرسه پزشکی هاروارد و نویسنده کتاب «کودکان ترک‌شده رومانی»، گفت: «ما باید عواقب بلند‌مدت چنین قوانینی را در نظر بگیریم.»

از سال 2000، نلسون تاثیراتی را که پرورشگاه‌های رومانی در دوره پس از کمونیست بر بچه‌ها داشته‌اند، مورد بررسی قرار داده و دریافته که بسیاری از آنها با اختلالات شدید رشد و سلامت روان روبه‌رو هستند. حتی محبوس بودن در پرورشگاه‌ها بر اندازه مغز برخی کودکان تاثیر فیزیکی گذاشته است.

نلسون گفت رومانی داستانی هشدارآمیز است از آنچه در نتیجه تلاش دولت برای کنترل تولیدمثل رخ می‌­دهد. قانون جدید آلاباما سوالاتی درباره نوع حمایت دولت به وجود می‌آورد اگر فرد باردار، هنگام دچار بودن جنین به نقص­‌های عمیق مادرزادی، انتخابی برای پایان دادن به بارداری نداشته باشد.

او در یک مصاحبه گفت: «آیا دولت توان گسترده‌ای برای مراقبت از این بچه‌ها و حمایت از خانواده‌ها دارد؟»

زمانی که کمونیسم در رومانی در دسامبر 1989 سقوط کرد، یکی از اولین اقدامات دولت انتقالی لغو ممنوعیت سقط جنین بود. رومانی همچنان یک کشور بسیار محافظه‌کار باقی مانده و طی سال­‌های اخیر درخواست‌ها در این کشور برای غیرقانونی کردن سقط جنین، که توسط کلیسای ارتدوکس بانفوذ و قدرتمند و دیگر گروه‌های مذهبی رهبری می‌شود، از سر گرفته شده است.

بوکر، نویسنده کتاب «تولد شهروندی دموکراتیک: زنان و قدرت در رومانی مدرن» تردید دارد که جنبش جدید به نیروی فزاینده سیاسی دست یابد.

او گفت: «من فکر می‌کنم حافظه دست‌نخورده واقعی هنوز در بسیاری از رای‌دهندگان حاضر است. فکر نمی‌کنم هیچ سیاستمدار هوشمندی وجود داشته باشد که بخواهد این اتفاق بیفتد.»

الیسی فعال رومانیایی گفت از دیدن اینکه بخش‌هایی از ایالات متحده- کشوری که زمانی برای رومانی الگو و سرمشق بود- اکنون به دنبال وضع محدودیت‌های جدیدی بر سقط جینن است، احساس نگرانی می‌کند: «در سال 1989، ما آرزوی ایجاد یک دموکراسی پایدار، یک جامعه پلورالیستی و برابری بین زن و مرد را داشتیم. چنین آرمان‌هایی امروز دیگر اصلاً در میانه نیست.»