کد خبر: 315843
|
۱۳۹۸/۰۴/۲۱ ۱۱:۰۰:۰۰
| |

تبارشناسی سازمان‌های اطلاعاتی فعال در منطقه- قسمت پنجم

از ساختار اطلاعاتی ترکیه چه می‌دانید؟

سازمان اطلاعات ملی ترکیه (Millî İstihbarat Teşkilatı) که به اختصار «میت» خوانده می‌شود، ساختار اطلاعاتی دولتی این کشور است که در سال 1965 تاسیس و جایگزین سازمان خدمات امنیت ملی شد.

از ساختار اطلاعاتی ترکیه چه می‌دانید؟
کد خبر: 315843
|
۱۳۹۸/۰۴/۲۱ ۱۱:۰۰:۰۰

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- سازمان اطلاعات ملی ترکیه (Millî İstihbarat Teşkilatı) که به اختصار «میت» خوانده می‌شود، ساختار اطلاعاتی دولتی این کشور است که در سال 1965 تاسیس و جایگزین سازمان خدمات امنیت ملی شد.

این تنها پاراگرافی است که در رابطه با این سازمان اطلاعاتی عریض و طویل انتشار یافته و فقط زمان تاسیس آن 22 ژوئن 1965 اعلام و گفته شده ساختمان مرکزی‌اش در آنکاراست.

بر اساس اطلاعات موجود، تعداد کارمندان رسمی این سازمان بیش از هشت هزار نفر و بودجه آن در سال 2014 میلادی 1.06 میلیارد لیره ترکیه بوده است.

در حال حاضر «هاکان فیدان» با درجه معاون وزیر، مدیر اجرایی سازمان اطلاعات ملی ترکیه است.

پیش از او این سازمان 15 مدیر به خود دید که به ترتیب عبارت‌اند از:

1. عونی کانتان 1965

2. محمد فؤاد دوگو 1966

3. نورالدین ارسین 1971

4. بولنت ترکر 1973

5. بهاء‌الدین اوولکر 1974

6. بولنت ترکر 1974

7. حمزه گرگوچ 1974

8. عدنان ارسوز 1978

9. بولنت ترکر 1979

10. برهان‌الدین بیگالی 1981

11. خیر اوندول 1986

12. تیمون کومان 1988

13. سونمیز کوکسال 1992

14. شنکل اتاساگون 1998

15. امری تانر 2005

و 16. هاکان فیدان 26 مه 2010.

سازمان اطلاعات ترکیه یکی از سازمان‌های امنیتی دولتی ترکیه است که به شکل رسمی مسئولیت بسط امنیت و ثبات در این کشور را بر عهده دارد.

در اخبار رسمی‌ای که درباره «میت» در رسانه‌های ترکیه منتشر شده، آمده است: از آنجا که ترکیه یک ساختار ملی با منافع، مرزها و روابط متنوع با کشورهای دیگر دارد، نیاز به یک سازمان اطلاعاتی امری طبیعی است.

مصطفی عصمت اینونو رئیس دولت ائتلافی وقت ساختار امنیتی فعلی «میت» را تشکیل داد که برگرفته از حروف اول «ملی استخبارات (اطلاعات) تشکیلاتی» است؛ بعد از کش‌وقوس‌های فراوان بر اساس مصوبه 2937 پارلمان ترکیه، این نام سال 1983، برای ساختاری که در سال 1965 اعلام موجودیت کرده بود، به رسمیت شناخته شد.

میت امروز نیز رکن اصلی سازمان‌های اطلاعاتی ترکیه محسوب می‌شود که به اعتراف صاحب‌نظران نقش بزرگی در پیشبرد بسیاری از برنامه‌های ترکیه، چه در بعد داخلی و چه در بعد خارجی، ایفا می‌کند.

این ساختار دارای هفت بخش مدیریتی است که عبارت‌اند از:

1. اداره مشاوران حقوقی

2. روابط عمومی و رسانه

3. نظارت و بازرسی

4. شعبه هماهنگی عمومی

5. شبعه اطلاعات، که دربرگیرنده بخش جمع‌آوری اطلاعات، اطلاعات روانی، اطلاعات الکترونیکی و فنی و سازمان سایبر و رایانه است.

6. شعبه عملیات، که دربرگیرنده بخش عملیات، بخش عملیات منطقه‌ای، هیات‌ها و نمایندگی‌های خارج از کشور است.

7. شبعه مدیریت، که دربرگیرنده امور پرسنلی، امور اداری، آموزش و دبیرخانه است.

قاعده اصلی فعالیت سازمان‌های امنیتی هر کشوری بر این اساس استوار است که امنیت خارجی با سیاست خارجی آن کشور ارتباط دارد و به تبع آن امنیت داخلی‌اش نیز به سیاست داخلی‌اش مرتبط است، اما با توجه به اینکه سیاست خارجی کشور ترکیه باید ارتباط تنگاتنگی با سیاست داخلی‌اش داشته باشد، امنیت خارجی این کشور نیز به شدت به تحولات داخلی آن ارتباط پیدا می‌کند.

به اعتقاد کارشناسان، گرچه بسیاری از کشورها نیز از این قاعده مستثنی نیستند، اما این مساله در کشور ترکیه ظاهراً دارای اختلافات بیشتری است و تفاوت‌هایی هم با بقیه کشورها دارد.

دکترین اطلاعاتی و امنیتی در ترکیه، چندان ارتباطی با سیاست‌های داخلی کشور ندارد و به جز در موارد خاصی این دو از یکدیگر تفکیک شده‌اند، علت اصلی‌اش هم این است که کشور ترکیه در پیمان‌ها و ائتلاف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی مختلفی عضو است که برخی از آنها جنبه اقتصادی دارند، اما اکثر آنها پیمان‌هایی امنیتی و نظامی فرامرزی محسوب می‌شوند.

سیاست خارجی ترکیه نیز همزمان با آغاز دوره جنگ سرد به تدریج از همکاری‌های منطقه‌ای خارج و حرکت به سوی پیمان‌های نظامی و امنیتی را آغاز کرد. به اعتقاد کارشناسان، اتمسفرهای فعالیت سازمان اطلاعات ملی ترکیه (میت) را در چند مورد می‌توان خلاصه کرد:

1. دامنه ژئو-سیاسی فعالیت امنیتی اطلاعاتی ترکیه در عرصه منطقه‌ای:

نفوذ و حضور اطلاعاتی ترکیه در سه منطقه- که اداراتی هم به این نام در میت تشکیل شده- انجام گرفته است.

اداره آن مختص خاورمیانه است که مسئولیت نفوذ و جمع‌آوری اطلاعات در کشورهای عراق، سوریه، لبنان، اردن، عربستان سعودی، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و فلسطین اشغالی (اسرائیل و مناطق خودگردان) را دارد.

اداره دوم، اداره خاور نزدیک است که در شرح وظایف آن جمع‌آوری اطلاعات و نفوذ در کشورهای ایران، آذربایجان، ارمنستان و کشورهای آسیای میانه ذکر شده است.

اداره جنوب اروپا هم موظف است فعالیت خود را در گرجستان، بلغارستان، یونان و قبرس انجام دهد.

2. دامنه ژئو-سیاسی فعالیت امنیتی اطلاعاتی ترکیه در عرصه بین‌المللی:

ادارات مختلفی در این بخش فعالیت می‌کنند که بیشتر تحت تاثیر ارتباط سیاست خارجی ترکیه با پیمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای قرار دارند.

مهم‌ترین ادارات در این بخش عبارت‌اند از: ایالات متحده، کشورهای اتحادیه اروپا، روسیه، چین، هند، سازمان‌های بین‌المللی جهانی‌محور مانند سازمان ملل متحد و موسسات اقتصادی بین‌المللی مانند بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و سازمان تجارت جهانی.

ارتباط ترکیه در دو بعد منطقه‌ای و بین‌المللی و حضور آن در پیمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با آمریکا، اسرائیل و متحدان آنها باعث شد سازمان اطلاعات ملی ترکیه (میت) به بازو، شاخه و شعبه شماری از سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل شود.

برای مثال ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو، عضو ائتلاف راهبردی امنیتی سه‌جانبه‌ای به همراه اردن و اسرائیل است . علاوه بر آن عضو برخی از پیمان‌هایی است که کشورهای حوزه دریای مدیترانه را در بر گرفته یا شامل کشورهای منطقه دریای سیاه یا کشورهای غرب آسیا می‌شود و از این رو چنین همکاری‌هایی در چنین بسترهایی شکل می‌گیرد.

در بعد منطقه‌ای فعالیت سازمان اطلاعات ملی ترکیه تقریباً در دو محور کلی انجام می‌شود:

اداره جنوب اروپا: در این ناحیه اقلیت‌های ترک‌تبار حضور دارند و شاهد بحران در منطقه بالکان هستیم؛ کشمکش با یونان در رابطه با جزایر واقع در مناطق حدفاصل بین دو کشور هم بخشی از این فعالیت‌ها محسوب می‌شود و به همین خاطر سازمان اطلاعات ترکیه توجه خاصی به این مناطق دارد، همین مساله باعث شد میت بتواند ضمن رخنه به مناطق مورد منازعه با یونان از حمایت ساکنان محلی، که تباری ترک دارند، بهره‌مند شود.

اداره خاور نزدیک: دولت ترکیه این منطقه را عمق فعالیت استراتژیک و فضای حیاتی خود می‌داند، به ویژه که مردم این منطقه روابط فرهنگی و تاریخی با کشور ترکیه دارند و تاریخچه این ارتباط به دوران امپراتوری عثمانی بازمی‌گردد.

در دوره جنگ سرد ترکیه از این حیث اهمیت بسیار بالایی پیدا کرد و سازمان اطلاعاتی ملی ترکیه توانست با توانمندی قابل توجهی به داخل جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق نفوذ و هزاران نفر از شهروندان کشورهای آسیای میانه را جذب خود کند تا به تبع آن سازمان اطلاعات آمریکا این امکان را داشته باشد که شماری از آنها را به کار گیرد و از این ویژگی میت کمال استفاده را ببرد.

این سازمان همچنین توانست به پلی برای انتقال حمایت مالی و لجستیکی سیا- از جریان‌های سیاسی سری که در مناطق آسیای میانه علیه دولت شوروی شکل گرفته بودند- تبدیل شود، امری که بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کاملاً نمایان و مشخص شد.

سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، بعد از فروپاشی شوروی سابق در مقایسه با دیگر سازمان‌های اطلاعاتی جهان، فعالیت بسیار چشمگیری در جمهوری‌های استقلال‌یافته از شوروی سابق پیدا کرد و توانست با کمک بالفعل سازمان اطلاعات ملی ترکیه (میت) یکی از بزرگ‌ترین و خطرناک‌ترین عملیات سری اطلاعاتی را در جهان انجام دهد و مقادیر بسیار زیادی از ابزارهای هسته‌ای و فناوری موشکی و تسلیحاتی را، که از اتحاد جماهیر شوروی در کشورهای آسیای میانه به جا مانده بودند، از این منطقه خارج کند.

دامنه این همکاری بعد از آن ابعاد گسترده‌تری به خود گرفته تا علاوه بر فعالیت‌های نظامی و اطلاعاتی به همکاری تجاری بین دو سازمان نیز کشیده شود.

سازمان اطلاعات ترکیه وظیفه هماهنگی اقتصادی بین شرکت‌های آمریکایی و کشورهای آسیای میانه و به ویژه آذربایجان را بر عهده گرفت تا گروه نئومحافظه‌کاران در آمریکا بتوانند اتاق بازرگانی و صنایع آذربایجان را در قبضه خود بگیرند.

این اقدام موجب شد ریچارد پرل (صهیونیست آمریکایی و رهبر گروه نئومحافظه‌کاران که ملقب به «امیر تاریکی» است) بتواند به عضویت اتاق صنایع و بازرگانی آذربایجان درآید. این گروه از این طریق توانست توافقنامه‌ها و قراردادهایی را برای شرکت نفتی «هالیبرتون» که متعلق به «دیک چینی» معاون وقت رئیس‌جمهور آمریکا بود دست‌وپا کند و بخش عمده‌ای از فعالیت‌های تولید نفت‌وگاز در منطقه دریای خزر را از طریق جمهوری آذربایجان در دست بگیرد.

شرکت‌های نفتی آمریکا نیز از طریق هماهنگی با سازمان اطلاعات ملی ترکیه و بقیه سازمان‌های دولتی این کشور موفق شدند خط لوله باکو (آذربایجان)، تفلیس (گرجستان)، جیهان (ترکیه) را احداث کنند و نفت را از طریق دریای سیاه به اسرائیل برسانند تا فلسطین اشغالی به ایستگاه صادرات این نفت تبدیل شود.

رخنه سازمان اطلاعات ترکیه به نفوذ و حضور سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا کمک شایانی کرد، این البته سوای نفوذ و حضور سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل (موساد) در منطقه آسیای میانه است که با استفاده از یهودیان دارای تابعیت ترکیه و تحت پوشش این تابعیت برنامه‌ها و منافع موساد را در این منطقه پیگیری می‌کند.

3. دامنه خاورمیانه‌ای:

سازمان اطلاعات ملی ترکیه با در نظر گرفتن شاخص‌های مختلفی به منطقه خاورمیانه توجه ویژه‌ای دارد، مهم‌ترینِ این شاخص‌ها عبارت‌اند از:

  • مشکل کردها
  • صادرات نفت عراق
  • بازارهای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس
  • کشمکش عربی-اسرائیلی

سازمان اطلاعات ملی ترکیه (میت) توجه ویژه‌ای به مشکل کردها دارد و آن را تهدیدی اصلی برای امنیت، تمامیت ارضی و ثبات در ترکیه قلمداد می‌کند.

این سازمان تعقیب و زیر نظر قرار دادن جنبش‌های کرد، به ویژه حزب کارگران کردستان، را در داخل و خارج از ترکیه در دستور کار اصلی خود قرار داده و موفق شده است با استفاده از ظرفیت سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای متحد در جهان جنگ سری فراگیری را علیه گروه‌های مختلف کرد سامان دهد.

یکی از اقدامات این سازمان دستگیری عبدالله اوجالان، رهبر کردهای ترکیه، در نایروبی کنیا بود.

به اعتقاد کارشناسان، ورود کماندوهای سازمان اطلاعات ترکیه به داخل سفارت یونان در کنیا و دستگیری اوجالان یکی از بارزترین عملیات‌های محرمانه فرامرزی این سازمان به شمار می‌رود که گفته می‌شود با کمک سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل موساد و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا سیا و مشارکت سازمان اطلاعات کنیا، که ارتباط تنگاتنگی با آمریکا و اسرائیل داشت، انجام شد.

در دوره تسلط صدام حسین بر عراق، جنگ اطلاعاتی بین سازمان اطلاعات عراق (استخبارات) و سازمان اطلاعات ترکیه در اوج خود به سر می‌برد، اما بعد از حمله عراق به کویت و شکست ارتش صدام حسین از نیروهای آمریکایی در جنگ کویت، شمال عراق دچار خلاء بزرگ قدرت و حاکمیت شد و همین امر برای سازمان اطلاعات ترکیه زمینه‌ای فراهم کرد تا آزادی عمل گسترده‌ای در منطقه شمال عراق پیدا کند.

در حال حاضر نیز این سازمان حضور پررنگی در منطقه شمال عراق دارد و گفته می‌شود تحرکات تمامی گروه‌های کرد (چه همسو و چه مخالف) را به دقت زیر نظر دارد و مخبران و خبرچینان بسیاری را در رده‌های مختلف گروه‌های کرد فعال در این منطقه به کار گرفته است.

برخی از کارشناسان طی نوشتارهای خود درباره این سازمان خبر می‌دهند که احتمال نفوذ و حضور عوامل سازمان اطلاعات ترکیه در ساختار دولت عراق از جمله ساختار نظامی و اطلاعاتی این کشور- که بخش‌هایی از آن را کردها در دست دارند- نیز بسیار زیاد است.

بازار کشورهای نفت‌خیز شورای همکاری خلیج‌فارس نیز برای آنکارا بسیار حائز اهمیت است و به همین خاطر سازمان اطلاعات ترکیه یکی از جنبه‌های فعالیت خود را به تضمین حضور اقتصادی این کشور در این منطقه اختصاص داد.

به اعتقاد کارشناسان، قبضه شدن بازار قطر بعد از مشکلات پیش‌آمده با عربستان و کشورهای اقماری‌اش توسط شرکت‌های ترکیه‌ای، با وجود فراهم بودن گزینه‌های دیگر برای دوحه یکی از نشانه‌های این نفوذ و حضور محسوب می‌شود.

به بیانی دیگر، شرح وظایف سازمان اطلاعات ترکیه (میت) در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در وهله اول تامین ثبات تداوم حضور اقتصادی ترکیه در این کشور و سپس حمایت و پشتیبانی از حضور نظامی و اطلاعاتی آمریکا در منطقه خلیج‌فارس اعلام می‌شود.

ترکیه، و به تبع آن سازمان اطلاعات این کشور، ثابت کرده که توانمندی بسیار بالایی در استفاده از تناقض‌های حاکم بر روابط منطقه‌ای دارد. همین امر باعث شده پیش از استفاده از اختلافات حاکم بر روابط کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس از اختلافات دایر بین کردهای عراقی و دولت مرکزی این کشور برای واردات نفت به ارزان‌ترین قیمت ممکن از منطقه کردستان استفاده کند، به نحوی که در هیچ یک از بحران‌هایی که عراق طی یک دهه و اندی پشت سر گذاشت، خطوط لوله کرکوک و موصل که نفت را به ترکیه منتقل می‌کنند دچار مشکل نشدند و سازمان اطلاعات ترکیه توانست این خطر را که امنیت اقتصادی ترکیه تهدید می‌کرد دور نگه دارد.

به نوشته یک روزنامه‌نگار عرب، این رویکرد سازمان اطلاعات ترکیه آن‌قدر مشخص، شفاف و بازدارنده است که حتی گروه‌های کرد، با شدیدترین خصومت نسبت به آنکارا، هم جرات نمی‌کنند علیه خطوط لوله انتقال نفت دست به اقدامی بزنند.

از سوی دیگر سازمان اطلاعات ترکیه در بدترین بحران‌های رخ‌داده بین آنکارا و تل‌آویو، باز هم روابط مستحکم خود را با اسرائیل حفظ کرد.

سالیان درازی است که این سازمان با استفاده از روابط تاریخی ترکیه با کشورهای عربی تحت پوشش فعالیت‌های مختلف، نظیر فعالیت‌های عادی تجاری، اطلاعات کشورهای عربی را به نفع سازمان‌های متحد خویش از جمله موساد جمع‌آوری می‌کند.

به اعتقاد کارشناسان، با وجود زاویه‌ای که سازمان‌های اطلاعات آمریکا و اسرائیل در رابطه با بحران قبرس با همتای ترکیه‌ای خود دارند، اما همکاری سه‌جانبه میان آنها در رابطه با کشمکش عربی-اسرائیلی امر قابل کتمانی نیست، در حالی که پیمان‌های مختلف امنیتی- راهبردی همچون پیمان امنیتی ترکیه- اسرائیل- اردن یا توافقنامه امنیتی آمریکا- ترکیه- اسرائیل این روابط را مستحکم‌تر هم کرده‌اند.

بر اساس بندهای این توافقنامه‌ها، سازمان اطلاعات ترکیه، اطلاعات به‌دست‌آمده خود را در اختیار دفتر ارتباط موساد، که در شهرهای آنکارا و استانبول فعالیت می‌کند، قرار می‌دهد و نسخه‌ای از این اطلاعات نیز از طریق اتاق عملیات مشترک سه‌جانبه، میت، سیا و موساد به سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا می‌رسد.

برخی از کشورهای مخالف دولت ترکیه این کشور را متهم می‌کنند که یکی از منابع اصلی جمع‌آوری اطلاعات از داخل ایران به نفع آمریکا و اسرائیل است؛ این اعتقاد وجود دارد که اتاق عملیات مشترکی در جنوب ترکیه با حضور ماموران اطلاعاتی ترکیه، اسرائیل و آمریکا و با همراهی شماری از عناصر ضد انقلاب ایرانی ایجاد شده است که دستورات خود را مستقیماً از پایگاه انجرلیک که در همان مناطق واقع است دریافت می‌کند.

در بعد داخلی نیز به نوشته روزنامه الحیات: میت توانسته است در تمامی احزاب ترکیه به شکل کلی یا جزئی، سری یا علنی رخنه کند و حتی مافیای فعال در خاک این کشور را هم در مشت خود بگیرد و این ارتباط چند دهه است که همچنان ادامه دارد.

به اعتقاد رسانه‌های عربی، سازمان اطلاعات ترکیه در پیشبرد سناریوی سرکوب کودتا در این کشور علیه رجب طیب اردوغان نقش ویژه‌ای داشته است. برخی کارشناسان عرب معتقدند که این سازمان هم‌اکنون در قبضه کامل اردوغان قرار دارد و به بازوی او برای سرکوب مخالفان و پیشبرد اهدافش در این کشور تبدیل شده است.

حمایت از برخی گروه‌های تروریستی در منطقه، یکی از راهبردهای اردوغان است که سال‌هاست از طریق میت دنبال می‌شود.

شبکه خبری «آوا تودی» تاکید می‌کند اسنادی در اختیار دارد که نشان می‌دهد سازمان اطلاعات ترکیه (میت) ارتباط گسترده‌ای با گروه تروریستی داعش در سوریه و عراق دارد.

این شبکه خبری نزدیک به کردهای ترکیه عنوان می‌کند: این همکاری به حدی است که «برت مک گورک»، فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش، را بر آن داشت تا به دولت اردوغان در خصوص این روابط هشدار دهد.

بر اساس برخی اطلاعات که ادعا می‌شود از داخل میت به دست آمده: با وجود اینکه داعش دو کشیش مسیحی را سر برید و همین اقدام دولت ترکیه را مجبور به دستگیری عاملان این اقدام کرد، اما با توجه به همکاری‌ای که این افراد با میت داشتند، فشارهایی بر دادگاه وارد و احکام بسیار خفیفی برای آنان صادر شد.

با توجه به علنی بودن برخی از این همکاری‌ها، به ویژه در سایه خرید نفت قاچاق‌شده از داخل خاک سوریه توسط ترکیه و... که در رسانه‌ها به شکل کاملی انعکاس یافته، از پرداختن بیشتر به این مساله اجتناب می‌کنیم.

طبق گزارش مفصلی که روزنامه «الیوم السابع» مصر 9 مه 2019 چاپ کرد، اسنادی از مشارکت سازمان اطلاعات ترکیه در ایجاد سازمان‌های تروریستی و برخی اقدامات تروریستی در خاورمیانه و حتی کشورهای اروپایی منتشر شده است.

با وجود اینکه این رسانه مصری از منظر خصومت قاهره با آنکارا به این مساله پرداخته، اما اشاره به برخی از این موارد در راستای پرداختن به نقش‌های احتمالی میت در منطقه خارج از فایده نخواهد بود.

این روزنامه مصری با استناد به اطلاعات منتشرشده در پایگاه اطلاع‌رسانی سوئدی «نوردیک مانیتور» آورده است: سازمان اطلاعات ترکیه کمک و تسهیلات قابل توجهی را به «اکبروویچ» معروف به ابو بنات ارائه کرده است.

به نوشته این روزنامه، سازمان اطلاعات ترکیه نقش قابل توجهی در شکل‌گیری و ادامه هرج‌ومرج دایر در لیبی دارد و از برخی گروه‌های شبه‌نظامی که به جنگ در این کشور می‌پردازند به طور بالفعل حمایت می‌کند.

الیوم السابع حتی معتقد است ابوبکر بغدادی ادامه حیات خود را نیز مدیون سازمان اطلاعات ترکیه است و به نقل از تحلیلگران سیاسی بعید نمی‌داند که بغدادی در منطقه‌ای در خاک سوریه یا عراق تحت حمایت مدیر سازمان اطلاعات ترکیه باشد.

یکی دیگر از اقداماتی که در کارنامه میت قرار داده شده، قتل «صالح گولن» برادر فتح‌الله گولن در مارس گذشته است؛ مخالفان دولت ترکیه میت را در قتل او دخیل می‌دانند.

شبکه تلویزیونی الحره نیز در گزارشی که 20 مارس 2019 منتشر کرد، به نقل از فردی که او را سفیر داعش توصیف کرده، خبر داد که او وظیفه هماهنگی گروه داعش و سازمان اطلاعات ترکیه را برای سه سال کامل بر عهده داشته است.

«ابو منصور» که یک مهندس برق از اهالی مراکش است، در سال 2013 به استانبول سفر کرده و از آنجا وارد خاک سوریه شده بود.

او که در یکی از زندان‌های عراق نگهداری می‌شود، پنج ساعت کامل به پایگاه آمریکایی «هوم‌لند سیکیورتی تودی» در مورد روابط بین گروه داعش و سازمان اطلاعات ترکیه توضیح داد.

ابو منصور گفت: ملاقات‌ها بین دو طرف به شکل دوره‌ای یک بار در خاک سوریه و یک بار در خاک ترکیه انجام می‌گرفت و معمولاً این جلسات در مناطق نزدیک مرز برگزار می‌شد.

او همچنین ادعا کرد: در سال 2016 از ما خواسته شد به آنکارا سفر کنیم، برای چند هفته در آنجا ماندیم، و ظاهراً قرار بود با اردوغان ملاقات کنیم.

ابو منصور همچنین فاش کرد: توافقی بین داعش و سازمان اطلاعات ترکیه در رابطه با انتقال مجروحان انجام گرفته بود و من در چندین نشست مستقیم با سازمان اطلاعات ترکیه در این رابطه شرکت کردم.

پایگاه اطلاع‌رسانی «the California courier» فوریه 2019 در گزارشی خبر داد: بر اساس توافقی که بین داعش و مسئولان امنیتی ترکیه انجام گرفته، قاچاقچیان در طول 822 کیلومتر مرز مشترک با سوریه بدون هیچ مشکلی اجازه فعالیت پیدا کرده بودند.

مسئول این برنامه فردی به نام «الهامی بالی» بوده که تابعیت ترکیه دارد و در میان داعشیان به «ابوبکر» مشهور است. او مسئولیت انتقال اکثر جنگجویان داعش را در دو سوی مرز بر عهده داشت.

به گفته این پایگاه اینترنتی، مکالمات زیادی از او با ماموران سازمان اطلاعات ترکیه ضبط شده و در دست است.

همچنین سازمان اطلاعات ترکیه بیمارستان MIS Danismanlik واقع در آنکارا را برای بستری عوامل مجروح جنگ داعش در سوریه اختصاص داده بود.

یکی از مکالمات ضبط‌شده بین «ابوبکر» و «ساواس دوگرو» مدیر این بیمارستان است که در رابطه با پرداخت 62 هزار دلار بابت معالجه 16 جنگجوی داعشی با یکدیگر گفت‌وگو می‌کردند. در مکالمه دیگری مالک بیمارستان از عدم پرداخت فاکتورهایی به قیمت 150 هزار دلار، بابت انجام چند عمل جراحیِ تروریست‌های داعش، شکایت دارد.

سال 2014 هم خبری در رسانه‌های جهان منعکس شد که نشان می‌داد دو مامور سازمان اطلاعات ترکیه (میت)، که چند کامیون مملو از سلاح و مهمات را به داخل خاک سوریه قاچاق می‌کردند، دستگیر شدند.

گفته می‌شود این دو مامور با دخالت مستقیم هاکان فیدان آزاد شدند، اما روزنامه‌نگاری که این خبر را منتشر کرد به اتهام خیانت محاکمه شد.

«دیما ناصیف»، مجری شبکه المیادین، نیز طی گزارشی که آن زمان در صفحه فیس‌بوک خود درباره این واقعه منتشر کرد، خبر داد: هزینه تسلیحاتی را که توسط سازمان اطلاعات ترکیه وارد خاک سوریه می‌شود سازمان اطلاعات عربستان پرداخت می‌کند.

به اعتقاد این فعال رسانه‌ای در آن سال (2015)، سازمان‌های اطلاعات ترکیه و عربستان در زمینه تامین تسلیحات گروه‌های تروریستی در داخل سوریه همکاری تنگاتنگی داشتند.

روزنامه ترکیه‌ای «زمان» هم 10 مه 2019 در گفت‌وگویی با «الیاس آیدن» ملقب به ابوعبیده، یکی از رهبران گروه داعش در ترکیه، از برخی مذاکرات انجام‌شده بین سازمان اطلاعات ترکیه با رهبران گروه داعش و حتی با حزب کارگران کردستان این کشور پرده برداشت.

به گفته این رهبر داعشی، که گویا در یکی از اردوگاه‌های نگهداری عناصر داعش در خاک سوریه حضور دارد: بعد از ربوده شدن شماری از کارمندان کنسولگری ترکیه در موصل و یک افسر ارتش در منطقه مرزی «کیلیس»، سازمان اطلاعات ترکیه مذاکرات مستقیمی با حزب کارگران کردستان ترکیه انجام داد که حاصل آن، آزادی آنها در یکم ژانویه 2016 بود.

این سازمان همچنین مذاکراتی برای آزادی دو نظامی ترکیه که به دست داعش افتاده بودند انجام داد که به گفته آیدن ، او نیز در این نشست‌ها حضور داشت.

در این مذاکرات داعش به هیات سه‌نفره سازمان اطلاعات ترکیه خبر داد در مقابل آزادی این دو خواهان آزادی عمل بیشتری برای عبور داوطلبان پیوستن به این گروه شد.

نمایندگان میت نیز در پاسخ اعلام کردند: ما مجبور شدیم فشارها را بر مرزها افزایش دهیم، این چیزی است که جامعه جهانی از ما می‌خواهد و ما نیز ناچاریم در سایه این امر، فشار خود را بر شما وارد کنیم.

اما عناصر داعش پاسخ دادند: «ما جنگی با ترکیه نداریم.» همین امر باعث شد نشست به بن‌بست برسد، اما دو طرف توافق کردند همچنان به دنبال یافتن راه‌حلی برای رسیدن به توافق باشند.

دو سه ماه بعد نشست دیگری برگزار شد که آن هم بی‌نتیجه به پایان رسید، اما در این نشست طرف داعشی حامل پیام تهدیدی از سوی رهبر این گروه علیه رجب طیب اردوغان بود.

داعش اردوغان را مستقیماً تهدید کرد در صورتی که همچنان مرزهای خود را بسته نگه دارد، حملات خود را علیه منافع این کشور در طول مرز و بقیه مناطق ترکیه آغاز خواهد کرد.

آنها در تهدید خود گفتند: «اگر شما همچنان بر این سیاست خود پافشاری می‌کنید، ما آمادگی داریم تا از حکومت کردن بر شام و بغداد صرف نظر و برای تسلط بر قسطنطنیه (استانبول) تلاش کنیم.» این پیامی است که ابوبکر بغدادی برای اردوغان ارسال کرده است.

گفته می‌شود سازمان اطلاعات ترکیه، نفوذ قابل توجهی در عراق داشته و به واسطه این نفوذ به ویژه در منطقه کردستان عراق و به شکل ویژه‌تری در منطقه ترکمن‌نشین کرکوک قدرت قابل توجهی دارد.

این حضور به دستمایه اتهام‌زنی بین احزاب مختلف عراق نیز تبدیل شده است، به نحوی که به بسیاری از احزاب ترکمن عراقی، انگ قرار گرفتن تحت نفوذ میت زده می‌شود.

با این حال، حضور ماموران این سازمان در منطقه کردستان عراق هم شکل واضح‌تری به خود گرفته به طوری که در آنجا با آزادی عمل بیشتری به فعالیت می‌پردازند، گرچه گفته می‌شود دامنه این نفوذ تا بغداد هم رسیده است.

یکی دیگر از مناطقی که میت حضور بسیار پررنگی در آن دارد آلمان است: سازمان اطلاعات آلمان ضمن تایید این مساله تاکید کرده سازمان اطلاعات ترکیه حتی به تلفن همراه هوشمند مخالفان اردوغان نیز نفوذ کرده است.

سازمان اطلاعات آلمان طی گزارشی که در فصلنامه «اینتلیجنس نیوز» منتشر شد، تاکید کرد: تراکم حضور ترک‌تبارها در شهرهای مختلف آلمان باعث شده نفوذ عوامل سازمان اطلاعات ترکیه هم در میان آنها به شدت افزایش یابد.

اما شاید یکی از مهم‌ترین مسائلی که نام سازمان اطلاعات ترکیه را بر سر زبان‌ها انداخت، مساله قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار معترض سعودی، در خاک ترکیه بود.

تقریباً بیشتر تحقیقات در این زمینه با محوریت میت انجام گرفت و این سازمان موفق شد جایگاه قابل توجهی در بعد امنیتی و اطلاعاتی برای خود دست‌وپا کند؛ مساله‌ای که تقریباً در تمامی رسانه‌های جهان به آن اشاره شده و پرداختن به آن تکرار مکررات است.

دیدگاه تان را بنویسید

خواندنی ها