آیا جنگ منطقه باز از عراق کلید خواهد خورد؟

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- حشد الشعبی، دولت عراق و رسانه‌های این کشور، چندی پیش بعد از سکوتی حدوداً یک‌ماهه، از دست داشتن اسرائیل در حملات هوایی به پایگاه‌های این گروه تازه‌پیوسته به ساختار ارتش عراق سخن گفتند.

با وجود اینکه حملات از جولای گذشته آغاز شده بود، اما حدود یک ماه زمان لازم بود تا رهبران عراقی به دخالت اسرائیل در این امر اذعان کنند، مساله‌ای که خود جای سوال دارد.

اهداف و دلایل گوناگونی در رابطه با علت هدف قرار گرفتن پایگاه‌های حشد الشعبی در عراق مطرح می‌شود و هر یک از تحلیلگران از منظر خود به این مساله می‌نگرند و بر اساس آن شرایط را تحلیل و پیش‌بینی می‌کنند.

اما تقریباً تمامی تحلیلگران به این موضوع واقف‌اند که حشد الشعبی عراق به طور اخص و عراق به طور اعم در معرض توطئه بزرگ دیگری قرار دارد، توطئه‌ای که می‌تواند این بار نیز آن را ناخواسته وارد جنگی بزرگ کند.

به گفته کارشناسان امور عراق، این کشور با توجه به جنگ‌های پیاپی که از زمان تجاوز رژیم صدام حسین به جمهوری اسلامی ایران تاکنون به خود دیده، گرچه چند صباحی است آرامشی تقریبی را تجربه می‌کند، اما این آرامش همانند سکون بشکه باروتی است که در یک کشتی توفان‌زده قرار دارد و هر آن احتمال وقوع انفجاری بزرگ می‌رود که نه تنها بشکه بلکه کل کشتی را ویران کند.

گرچه عراق یکی از بحران‌خیزترین کشورهای جهان طی چند دهه اخیر بوده و تقریباً انواع جنگ‌های ممکن در جهان- از جنگ با همسایگان گرفته تا اشغالگری و جنگ با ائتلاف جهانی، جنگ داخلی، جنگ طایفه‌ای‌مدهبی و جنگ با تروریسم- را تجربه کرده است، اما به هر حال شرایطی به مراتب بهتر از همسایه خود، سوریه، دارد.

ظرفیت بالای وحدت‌آفرینی‌ای که آیت‌الله سیستانی در عراق دارد، در کنار جامعه اصولاً نظامی‌گرا، که صدام حسین برای عراق طی چند دهه حضورش در قدرت پدید آورده، به علاوه توانمندی پرداخت هزینه جنگ‌افزار با توجه به منابع بسیار بزرگ نفتی، دست به دست هم داده‌اند تا عراقی‌ها بسیار زودتر از همسایگان خود در سوریه آزادی سرزمین‌شان را، به رغم برخی ناهمگونی‌های طایفه‌ای و نژادی، جشن بگیرند.

در چنین شرایطی ورود اهرم فشاری همچون اسرائیل هرگز نمی‌تواند واکنش حساب‌شده و قابل پیش‌بینی‌ای برای تل‌آویو محسوب شود.

این امر نه تنها از دید کارشناسان عرب بلکه از نگاه مرکز تحقیقات استراتفورد آمریکا نیز مغفول نمانده است.

بر اساس تحقیقات این مرکز پژوهشی، اقدامات اخیر اسرائیل می‌تواند کل منطقه را در آتش یک جنگ جدید گرفتار کند.

به هر شکل این حملات نه تنها باعث شد حشد الشعبی عراق، به عنوان یکی از ساختارهای معروف به محور مقاومت، وادار شود موضع صریح خود را در قبال اسرائیل اعلام کند، بلکه دولت عادل عبدالمهدی نیز در چنین شرایطی راهی جز آن ندارد که دست‌کم واکنشی سیاسی نسبت به این کار نشان دهد.

این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان، چنین حملاتی مسیر جریان‌های مخالف حضور نیروهای آمریکایی در عراق را برای افزایش فشار خود در این راستا هموار خواهد کرد.

به گفته مخالفان حضور آمریکا در عراق: وقتی ایالات متحده نمی‌تواند متحد خود را از حمله به خاک عراق منع کند، چگونه می‌تواند در چارچوب توافق امنیتی امضاشده بین 2 کشور از ما در برابر دشمنان حمایت کند؟

هرچند امروز عراقی‌ها چندان تمایلی به ورود به جنگ دیگری ندارند، اما تجربه ثابت کرده در صورتی که انگیزه کافی را برای آن به دست آورند تا آخر راه خواهند رفت، راهی که به طور حتم جنگ در آن نهفته است.

تنها مساله باقی‌مانده موضع عملی دولت بغداد در این رابطه است؛ آیا همچون دوره داعش و سقوط موصل موضع انفعالی به خود خواهد گرفت و ابتکار عمل را به دست حشد الشعبی خواهد سپرد یا این بار خود جلودار دفاع از حریم هوایی و تمامیت ارضی‌اش می‌شود؟