بن‌سلمان چه بلاهایی سر شاهزادگان خاندان سعودی می‌آورد؟

اعتمادآنلاین| یک منبع در خاندان حاکم عربستان به العربی الجدید قطر گفت: این روزها تمامی اعضای خاندان حاکم از بزرگ تا کوچک تحت نظر هستند و هیچ کسی نمی‌تواند بدون کسب اجازه از شخص بن‌سلمان اقدامی انجام داده یا دستوری صادر کند و در تعطیلات تابستان سال جاری بسیاری از شاهزادگان نتوانستند به سفر اروپایی بروند.

این منبع اظهار کرد: تقریبا یک سال پیش مادربزرگ دو برادر از خاندان حاکم که اصالتا کویتی و از خاندان قبیله‌ای مستقر در حد فاصل کویت و عربستان بود، فوت کرد، زمانی که آن دو برای حضور در مراسم خاکسپاری درخواست سفر به کویت را دادند، متوجه شدند که ممنوع السفر هستند.

در دوره پیش از بن‌سلمان، سلسله مراتب در خاندان سعودی متفاوت بود، شاهزادگان و مردان خاندان حاکم جایگاه‌های متفاوتی در هرم قدرت داشتند، برادران پادشاه دستگاه‌های امنیتی و حاکمیتی مهم را در کنترل داشتند و شاهزادگان درجه دوم و سوم از نفوذ تجاری و سیاسی در برخی دستگاه‌های مهم دولت برخوردار بودند.

از جمله چهره‌های سیاسی برجسته در خاندان سعودی می‌توان از شاهزاده بندر بن سلطان یاد کرد که سفیر عربستان در آمریکا و سپس رئیس مرکز اطلاعات کل این کشور بود، همچنین می‌توان به شاهزاده ولید بن طلال، یکی از بزرگترین تجار جهان و شاهزاده متعب بن عبدالله، رئیس گارد سلطنتی یکی از مهم‌ترین موسسه‌های نظامی عربستان اشاره کرد.

با نفوذی که شاهزادگان عربستانی برخوردار بودند، هر کدام از آنها به شخصه یک دولت کوچک را مدیریت می‌کردند که صدها میلیون در ماه درآمد داشت و هزاران کارمند بوروکرات زیر دست آنها کار می‌کردند. برخی از آنها روزنامه‌های خصوصی و شبکه‌های خبری داشتند و نظرات و رویکردهای خود درباره مسایل سیاسی و اجتماعی مختلف را بدون هیچ شک و تردیدی ابراز می‌کردند، با وجود اینکه حرف آخر را شخص پادشاه می‌زد و کسی هم جرأت نداشت با او مخالفت کند، این مساله موجب توازن قوا میان شاخه‌های مختلف خاندان سعودی شده بود.

اما با قدرت گرفتن بن‌سلمان همه چیز تغییر کرد، او که هیچ‌گونه رقیبی برای خود را در خاندان سعودی برنمی‌تابد در نوامبر 2017 یعنی تنها چند ماه پس از انتصاب در سمت ولیعهدی، اقدامات شدیدی را علیه پسرعموهای خود و تجار وابسته به آنها در پیش گرفته و آنها را در زندان ریتز کارلتون حبس کرد، در آنجا شاهزادگان و تجار عربستانی شکنجه شدند که موجب مرگ برخی از آنها از جمله علی القحطانی، مدیر دفتر ترکی بن عبدالله آل سعود، فرماندار سابق ریاض شد.

او شاهزادگان و تجار را مجبور کرد در مقابل آزادی‌شان ثروت خود را بدهند، سعود بن عبدالله المعجب، دادستان کل عربستان اعلام کرد دولت ریاض پس از مذاکره و تسویه حساب مالی در ریتز کارلتون، بیش از 100 میلیارد دلار به خزانه واریز کرده است؛ مبلغی که خبرگزاری بلومبرگ آمریکا در گزارش اوت جاری خود نوشت، بر اساس تخمین سال 1996 سفارت آمریکا معادل کل ثروت خاندان آل سعود است.

اما اقدامات بن‌سلمان تنها به مصادره اموال شاهزادگان و دور کردن آنها از عرصه سیاسی و اجتماعی محدود نشد و به تعقیب و زیر نظر گرفتن آنها حتی پس از آزادی‌شان تبدیل شد و دستگاه‌های ردیاب برای تمامی آنها نصب شد تا مانع از خروج آنها از عربستان شوند، همچنین برخی از آنها به حبس خانگی درآمدند، بن طلال، تاجر بزرگ عربستانی به یک مسؤول دفتر و مسؤول امنیتی ساده بن‌سلمان در کنفرانس داووس در ریاض تبدیل شد.

پسران عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه فقید عربستان بیش از سایر اعضای خاندان از اقدامات بن‌سلمان متضرر شدند، متعب بن عبدالله که از سوی پدر برای به دست گرفتن قدرت آماده شده بود، در ریترز کارلتون به همراه خالد التویجری، مشاور و رئیس سابق دفتر پادشاهی حبس و مجبور شد ثروت و تمامی پست‌های خود از جمله وزارت گارد سلطنتی و نیز یک تشکل نظامی بزرگ از اعضای قبایل عربستانی هم‌پیمان با خاندان حاکم را واگذار کند، این تشکل از زمان تاسیس تحت کنترل ملک عبدالله بوده و او از آن در راستای افزایش نفوذ خود و رسیدن به کرسی پادشاهی استفاده کرد.

طبق اظهارات منبع نزدیک به خاندان سعودی، شاهزاده متعب نمی‌تواند بدون مجوز دستگاه‌های امنیتی و در راس آنها دستگاه امنیت کشور که بن‌سلمان تاسیس کرده، از مسافت‌های مشخصی فراتر رفته و یا به دیدار نزدیکان و دوستان قدیمی خود برود. پس از مرگ القحطانی در دسامبر 2017، سرنوشت ترکی بن عبدالله، برادر متعب و حاکم پیشین ریاض نیز تا این لحظه نامعلوم است.

منبع مذکور به العربی الجدید گفت: سرنوشت ترکی بن عبدالله هنوز نامشخص است، تقریبا تمامی بازداشتی‌های هتل ریتز کارلتون به جز او آزاد شده‌اند، کینه‌هایی شخصی میان او و بن‌سلمان وجود داشت و بن‌سلمان او را به سرقت در پروژه متروی ریاض و دست داشتن در آن متهم کرده بود، در حال حاضر پسران ملک عبدالله جرأت ندارند درباره سرنوشت برادرشان سوالی بپرسند.

این منبع درباره مصادره دارایی‌های ورّاث ملک عبدالله گفت: حمایت‌های مالی از بسیاری از خانواده‌های منتسب به قبیله شمر (قبیله دایی‌های ملک عبدالله و دایی‌های فرزندانش مشعل، ترکی و محمد) در عربستان، عراق و کویت قطع شده و بسیاری از این خانه‌ها به دلیل بی‌پولی و ترس از دیدار و تماس با دایی‌های خود دچار مشکلاتی شده‌اند.

فشارهای بن‌سلمان علیه پسرعموهایش تنها به ثروتمندان و صاحب منصبان آنها که خطری برای او در قدرت هستند، محدود نشده بلکه شامل حال شاهزادگان درجه سوم و چهارم هم می‌شود، از جمله اینکه سلمان بن عبدالعزیز بن‌سلمان آل سعود و پدرش عبدالعزیز به همراه 11 شاهزاده دیگر به دلایل نامعلومی توسط یک گردان امنیتی بازداشت شدند.

ایلی حاتم، وکیل فرانسوی مسؤول پرونده سلمان بن عبدالعزیز در اظهاراتی مطبوعاتی گفت: حسادت بن‌سلمان نسبت به سلمان بن عبدالعزیز دلیل بازداشت اوست، در واقع بن عبدالعزیز از احترام خاندان حاکم برخوردار است چرا که او سخنگویی برجسته و دارای دانش بالایی است همچنین او با دختر ملک عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه فقید عربستان ازدواج کرد و دکترای حقوق خود را از دانشگاه سوربون فرانسه گرفت، او نشان عالی کشور فرانسه را هم دریافت کرده و به دلیل توان تکلم به چندین زبان روابط خوبی با رهبران اروپایی از جمله امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه دارد.

احمد بن عبدالعزیز، برادر پادشاه عربستان پیشتر در واکنش به معترضان بحرینی در لندن اظهارنظر جنجالی داشت او گفت: اقدامات ملک سلمان و پسرش محمد ارتباطی به خاندان حاکم ندارد.

شاهزاده احمد نیز به دلیل اختلاف نظر با برادرش ملک سلمان، پس از ماجرای هتل ریتز کارلتون از عربستان گریخت و در لندن ساکن شد اما پس از ماجرای قتل جمال خاشقجی در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول در اکتبر گذشته، این کشور برای کاهش فشارها بر بن‌سلمان به او نیاز پیدا کرد. طبق نوشته روزنامه ایندیپندنت چاپ انگلیس، شاهزاده احمد توانست تضمین‌های بین‌المللی برای حفظ جان خود بگیرد.

منبع: ایسنا