«ولیعهد سعودی» دنبال میانجی برای گفت‌وگو با ایران است

اعتمادآنلاین| «ایوب» استاد روابط بین‌الملل دانشگاه میشیگان و از اعضای ارشد موسسه «گلوبال پالیسی» در این تحلیل با عنوان «هزینه واقعی حمله به تاسیسات نفتی عربستان» گفت: سعودی‌ها همواره نقش بسیار مهمی در راهبرد آمریکا در قبال ایران داشته‌اند؛ لذا هرگونه تضعیف روابط واشنگتن با ریاض به نفع تهران تمام می‌شود.

او اضافه کرد: حملات پیش از طلوع آفتاب 14 سپتامبر (شهریور ماه) به بیش از نیمی از تولید نفت عربستان یا حدود 5.7 میلیون بشکه در روز، تولید پنج درصد از عرضه جهانی نفت را مختل کرد. مسئولیت این حمله را حوثی های یمن (جنبش انصارالله یمن) برعهده گرفتند، اما عربستان و ایالات متحده مدعی شدند این حملات از جانب این جنبش نبوده و کار کشوری دیگر بوده است.

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در نخستین بیانیه خود پس از حملات به تاسیسات آرامکو در عربستان، ایران را مسئول این حمله دانست. اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده هم ضمن اینکه تصریح کرد، ایران مقصر است، پیام های مبهمی منتشر کرد. او از یک طرف اعلام کرد که ایالات متحده آماده اقدام نظامی است و از سوی دیگر گفت که علاقه ای به جنگ با ایران ندارد و در تصمیم گیری درباره شناسایی منبع حمله، منتظر تحقیق سعودی‌ها می ماند.

در تاریخ 18 سپتامبر (چهار روز پس از حمله)، وزارت دفاع عربستان اعلام کرد که تحقیقات سر منشا و مبدا حملات به تاسیسات آرامکو ادامه دارد.

بنابراین حمله به تاسیسات نفتی عربستان و عدم تمایل آمریکا برای انجام اقدام نظامی علیه تهران، سبب شده تا سعودی‌ها و سایر متحدان ایالات متحده در خلیج فارس اعتماد خود به واشنگتن را از دست داده و به بازنگری در سیاست‌های فکر کنند.

ایوب افزود: بیشتر ناظران حوزه خلیج فارس، عدم تمایل آمریکا به اقدام نظامی در مواجهه با آنچه که آنها تحرکات ایران می دانند را نتیجه تصمیم ترامپ مبنی بر عمل به وعده‌اش در کارزار انتخاباتی سال 2016 می دانند؛ وعده ای که در آن ترامپ متعهد شد، سربازان آمریکایی را به خانه باز می گرداند.

به نظر می‌رسد همه این موارد باعث شده حاکمان عربستان و دیگر کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس به فکر تجدید نظر بیفتند. منابع خبری معتبر ادعا می کنند که بن سلمان، ولیعهد سعودی و حاکم بالفعل عربستان به نخست وزیران پاکستان و عراق نزدیک شده تا به عنوان میانجی در گفت‌و‌گوهای رده بالا میان عربستان و ایران وارد عمل شوند.

تحلیل گر موسسه گلوبال پالیسی اضافه کرد: ایران هم از این ژست‌های سعودی استقبال کرده و اظهار داشته برای مذاکره با عربستان آماده است، زیرا این امر می‌تواند به تهران کمک کند، سعودی‌ها را از ایالات متحده جدا کرده و فشار منطقه ای بر تهران را کاهش دهد.

از طرف دیگر، با توجه به عدم تمایل آمریکا برای کمک به عربستان در صورت مواجهه با ایران، حاکمان سعودی محاسبه کرده‌اند به نفع آنها است که پیش از اینکه وضعیت راهبردی برای آنها نامطلوب‌تر شود، با تهران به توافق برسند. به نظر می‌رسد در این مسیر، بن سلمان همان مسیری را در پیش گرفته که محمد بن زائد آل نهیان، ولیعهد ابوظبی در حال طی کردن است و آن بهبود روابط با ایران و کاهش حضور در جنگ یمن است. بدون تردید این تغییر رویکرد از سوی ولیعهد عربستان سبب می‌شود ریاض خود را از فاجعه یمن هم بیرون بکشد.

ایوب نوشت: اما آیا چنین رویکردی سبب می‌شود تا سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران کنار گذاشته شود. عربستان به عنوان کشوری که نقش بسیار مهمی در راهبرد آمریکا در قبال ایران دارد، هرگونه تضعیف روابط واشنگتن با ریاض می‌تواند به نفع تهران تمام شود. لذا چشم‌انداز این رویداد باید دولت ترامپ را وادار کند تا سیاست خود را درباره دشمنی تمام عیار با ایران مورد ارزیابی مجدد قرار دهد و از راه‌هایی از جمله کانال های پنهانی برای از سرگیری گفت‌و‌گو با ایران تلاش کند و راهی برای آشتی مطالبات آمریکایی با الزامات ایرانی باز نماید.

نشریه آمریکایی نشنال اینترست در طول تقریبا سه دهه فعالیت از آغاز کار خود را با تمرکز بر سیاست خارجی شروع کرد. این نشریه توسط ایروینگ کریستول و اوون هریس تأسیس شد و با متفکران و دولتمردانی همچون دیسرائیل، بیسمارک و هنری کیسینجر ارتباط دارد. گرچه سیاست‌های بین‌المللی در چند دهه گذشته بطور قابل توجهی تغییر کرده است، اما اساسنامه این نشریه همچنان بدون تغییر باقی مانده و تمرکز خود را روی سیاست خارجی در راستای منافع ملی آمریکا قرار داده است.

منبع: ایرنا