طرح «معامله قرن» رو به زوال است

اعتمادآنلاین| روزنامه «نیویورک تایمز» روز شنبه نوشت طرح سازش دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا موسوم به «معامله قرن» به‌خاطر بحران‌های سیاسی در رژیم صهیونیستی و امتناع فلسطینیان از قبول آن، در ماه‌های اخیر در حال تیره‌ و تار شدن است. با این حال اتفاقات هفته اخیر، این طرح را بیش از پیش با چالش روبرو کرده است.

این روزنامه نوشت، «مایک پامپئو» وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه گفت اعلام کرد، از این پس دولت آمریکا شهرک‌سازی‌های صیونیست‌ها در اراضی اشغالی کرانه باختری را غیرقانونی نمی‌داند. این اظهارات در کنار ناتوانی سیاست‌مداران رژیم صهیونیستی در تشکیل دولت، بر تردیدها درخصوص توانایی ترامپ در حل بحران 70 ساله در سرزمین‌های اشغالی افزوده است.

با این‌که پامپئو مدعی شده موضع دولت آمریکا در قبال شهرک‌سازی‌ها دستیابی به صلح را آسان‌تر کرده است، فلسطینی‌ها و بسیاری از کشورها و حتی برخی سیاست‌مداران رژیم صهیونیستی عکس این اعتقاد را دارند.

«ایلان گلدنبرگ» دستیار ارشد رئیس مذاکره‌کنندگان خاورمیانه رئیس‌جمهور سابق آمریکا که اخیراً از سفر یک‌ هفته‌ای از فلسطین اشغالی بازگشته است، در این باره گفت: «هیچ‌کس باور ندارد این طرح به وقوع می‌پیوندد». او با اشاره به گفت‌وگوهایش با مقامات رژیم صهیونیستی گفت: «هیچ صبحتی در این باره پیش نیامد».

به دلیل ناتوانی رژیم صهیونیستی در تشکیل کابینه، اجرای طرح صلح خاورمیانه که تحت نظارت «جرد کوشنر» داماد و مشاور ترامپ قرار دارد، به حالت تعلیق درآمده است. جزئیات طرح موسوم به معامله قرن همچنان محرمانه است اما باور بر این است که در بسیاری از مسائل مربوط به مناقشات سرزمینی و مسائل سیاسی، به نفع رژیم صهیونیستی تمام خواهد شد. با این حال در آن تلاش شده نارضایتی فلسطینی‌ها با سرمایه‌گذاری کشورهای عرب منطقه با وساطت کوشنر، مرتفع شود.

با این حال فلسطینی‌ها تمایلی به چنین معامله‌ای نشان نداده‌اند و از ارتباط با کوشنر و سایر مقامات دولت ترامپ امتناع کرده‌اند. رهبران فلسطینی معتقدند دولت ترامپ با اقداماتی نظیر شناختن «بیت‌المقدس» به‌عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، قطع حمایت آمریکا از کرانه باختری و غزه و بستن کنسولگری تشکیلات خودگردان فلسطین در آمریکا و اظهارات روز دوشنبه پامپئو، رویکردی تنبیهی در قبال منافع فلسطین اتخاذ کرده است.

«دیوید ماکوفسکی» مذاکره‌کننده دولت رئیس‌جمهور سابق آمریکا در امور خاورمیانه می‌گوید: «آن‌ها بیش‌تر (دولت ترامپ) آن (معامله قرن) یک چشم‌انداز می‌دانند تا یک طرح. دولت ترامپ امیدوار است یک خط مبنای تاریخی ایجاد کند تا اگر دوباره انتخاب شدند، بتوانند از آن به‌عنوان پایه‌ای در مذاکرات آینده استفاده کنند».

طرحی که نسبت به موارد ذکر شده در دولت پیشین آمریکا، سازش کمتری را از سوی صهیونیست‌ها درخواست کند، مورد استقبال جمهوری‌خواهان محافظه کار، رأی‌دهندگان یهودی ساکن فلوریدا و مسیحیان اوانجلیست خواهد بود که حامی گسترش حداکثری اراضی اشغالی هستند.

به گفته «آرون دیوید میلر» مذاکره‌کننده صلح خاورمیانه در دوران رهبری آمریکا توسط هردو حزب، هرگونه طرح پیشنهادی از سوی ترامپ، به احتمال زیاد «چارچوب‌های سیاست آمریکا را طوری تغییر می‌دهد که راه‌حل دو کشوری را غیرممکن می‌کند».

همچنین «مارتین اس ایندیک» که در دروه ریاست‌جمهوری «باراک اوباما» رئیس‌جمهور سابق آمریکا، سال‌ها نماینده صلح خاورمیانه بود گفت: «با توجه به این‌که رد این طرح توسط فلسطینی‌ها جمع‌بندی غالب محسوب می‌شود و دولتی در اسرائیل نیز قادر به قبول آن نخواهد بود، اجرای آن پیش از انتخابات اسرائیل با عقل جور در نمی‌آید. مگر آن‌که این طرحی در راستای جهت‌گیری نتانیاهو باشد و انتشار آن برای کمک به او طراحی شده باشد. اما در این صورت این دیگر طرح صلح نخواهد بود؛ طرحی برای کمک به انتخاب مجدد بی‌بی خواهد بود».

ارائه طرحی برای صلح، حتی اگر فقط یک سند سیاسی باشد، ترامپ را با خطراتی مواجه خواهد کرد. برخی محافظه‌کاران مذهبی برجسته هشدار داده‌اند که نبود امتیاز قابل ملاحظه برای صهیونیست‌ها، به‌خصوص در قالب یک معامله سنتی «زمین در ازای صلح»، نوعی خیانت تلقی خواهد شد.

«مایک اوانس» از اعضای تیم مشاوره اونجلیستی ترامپ، در مصاحبه روز سه‌شنبه هفته گذشته خود گفت انتظار چنین خروجی را ندارد. او گفت: «باور ندارد ترامپ به‌دنبال طرح زمین در ازای صلح باشد. فکر نمی‌کنم او زمین‌ها را مورد معامله قرار دهد یا آن‌ها را مجبور به تسلیم زمین‌هایشان به کسانی کنند که قصد جان آن‌ها را دارند».

«جیسون گرینبلات» نماینده پیشین طرح معامله قرن در مصاحبه با روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» گفته بود: «این طرح را در زمانی مناسب منتشر می‌کنیم و زمانی که فکر کنیم بهترین شانس موفقیت را داشته باشد».

ترامپ تلاش می‌کند از بحران سیاسی ناشی از انتخابات 17 سپتامبر (26 شهریور) رژیم صهیونیستی فاصله بگیرد. هنگامی که از او درباره سرنوشت نتانیاهو سوالی پرسیده شد گفت: «روابط ما با اسرائیل است».

در دو ماهی که از این انتخابات گذشته است، نتانیاهو نخست وزیر باقی مانده است اما از قدرت کافی برای اتخاذ تصمیمات سنگین برخوردار نیست.

ترامپ 12 نوامبر (21 آبان) در جمع حامیان یهودی تندرو خود گفت: «این چه سیستمی است که در آنجا (سرزمین‌های اشغالی) دارند، درست است، بی‌بی و... آن‌ها همین‌طور دارند می‌جنگند و می‌جنگند. ما هم دعواهای مختلفی داریم ولی حداقل می‌دانیم چه کسی رئیس است. آن‌ها همچنان انتخابات برگزار می‌کنند و هیچ‌کس انتخاب نمی‌شود».

گرچه رابطه میان رهبران آمریکا و رژیم صهیونیستی خوب است اما برخی تحلیل‌گران معتقدند با وجود محبوبیت ترامپ در سرزمین‌های اشغالی، نتانیاهو انتظار حمایت بیشتری از ترامپ دارد. با این حال ترامپ، نتانیاهو را «یکی از نزدیک‌ترین متحدانم» خطاب کرده است و پس از اظهارات روز دوشنبه پامئپو، این‌دو تماسی تلفنی داشتند. نتانیاهو درباره این تماس تلفنی گفت: «تلفنی با رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ صحبت کردم و گفتم که او یک بی عدالتی تاریخی را تصحیح کرده است».

در حال حاضر صدها هزار صهیونیست در شهرک‌های یهودی‌نشینی که این رژیم بعد از جنگ 1967 و اشغال سرزمین‌های فلسطینی در کرانه باختری و شرق بیت‌المقدس ساخته است سکونت دارند.

تشکیلات خودگردان فلسطین به دنبال تشکیل کشوری مستقل در کرانه باختری و نوار غزه هستند که پایتخت آن بیت‌المقدس باشد. آن‌ها همچنین خواستار خروج اسرائیل از سرزمین‌های اشغال شده در سال 1967 است، اما اسرائیل از بازگشت به مرزهای پیش از جنگ شش روزه امتناع می‌کند. تاکنون کشورها و نهادهای زیادی از جمله اتحادیه اروپا، این شهرک‌سازی‌ها را محکوم کرده‌اند اما دولت آمریکا از آن استقبال کرده است.

منبع: فارس