مفاد توافق 25 ساله تهران و پکن چیست؟

اعتمادآنلاین| زکریا أبو سلیسل در این مقاله که روز دوشنبه در روزنامه لبنانی الاخبار منتشر شد، می‌نویسد که براساس قانون فیزیک، فشار باعث انفجار می شود، اما در سیاست، کسانی هستند که از فشارهای آمریکا برای تنوع بخشیدن به گزینه های خود و یافتن روزنه های تازه برای اقتصادهای تحت فشار خود، استفاده می کنند همچنان که پکن و تهران با امضای توافق استراتژیک 25 ساله خود انجام دادند و تحلیلگران ایرانی این اقدام را زمینه ای برای تبدیل شدن ایران به هم پیمان اول چین در منطقه می دانند.

وی یادآور می شود که ایران در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی در سال 1989 تمام تلاش خود را کرد تا از هر فرصتی برای تحقق رویای بازگشت به قلب جاده ابریشم استفاده کند و در همین راستا، تهران دوشنبه گذشته اعلام کرد که با امضای توافق همکاری راهبردی با چین موافق است و انجام مذاکرات نهایی در این باره به محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران واگذار شده اما جزئیات این همکاری مشخص نشده است.

این تحلیلگر به نقل از یک منبع ایرانی، مدعی شد که هدف از این توافق، دادن اطمینان به چینی هاست، مبنی بر اینکه ایران به همکاری با آنها ادامه می دهد حتی اگر اختلافات با غرب حل و فصل شود و اینکه چین یک هم پیمان مهم برای ایران محسوب می شود.

به باور کارشناسان، کمترین نتیجه این توافق آن است که صرف اجرایی شدن آن، به معنای خرید مقدار زیادی از نفت ایران توسط چین است، که بهای آن به صورت دو سوم نقد و یک سوم دیگر در قالب کالاها و خدمات، پرداخت خواهد شد.

این منبع آگاه ادعا می کند که پکن اجرای طرح های اقتصادی و زیر ساختی خود را شروع می کند و در ادامه، زمینه برای اشتغال تعداد زیادی از ایرانی ها فراهم می شود و به این شکل، ایران به مرکزی برای میزبانی کارخانه های بزرگ چینی تبدیل می شود تا کالاهای چینی در خاورمیانه، غرب و شمال غرب آسیا پخش شوند اما مهمترین بعد استراتژیک این توافق آن است که ایران تبدیل به ایستگاه اصلی جاده جدید ابریشم چین می شود.

محسن شریعتی نیا استاد دانشگاه شهید بهشتی و کارشناس مسائل چین درباره افزایش همکاری ها بین ایران و چین، همزمان با تلاش آنها برای مقابله با فشارهای آمریکا ،می گوید: روابط ایران و چین به شدت تحت تاثیر تنش ها بین پکن و واشنگتن است.»

در همین رابطه، رحمان قهرمان پور، دیگر تحلیلگر ایرانی نیز تاثیر رفتارهای ترامپ بر سیاست های چین را نفی نمی کند.

علی جمشیدی در روزنامه اصولگرای فرهیختگان نیز گفت: بالا رفتن سطح همکاری با چین، نشان می دهد که دولت ایران از رویه سابق خود در تکیه بر اینستکس برای مبادلات تجاری، نا امید شده است و آنچه بین پکن و تهران می گذرد، در چارچوب آزمودن راه های دیگر توسط ایران است، تا بتواند قدرت بیشتری برای غلبه برای اوضاع فعلی داشته باشد.

علی رغم برگ های برنده ای که افزایش سطح همکاری بین ایران و چین در مواجهه با واشنگتن دارد اما هدف چین از این همکاری جنبه های دیگری نیز برای این کشور دارد .بطوری که سرمقاله روزنامه اصولگرای خراسان می نویسد که چین تلاش های خود از همکاری با ایران را در راستای سه هدف می داند؛ تامین امنیت انرژی و مواد خام ، رقابت اقتصادی با روسیه و افزایش سطح تجارت دو جانبه.

چین تلاش دارد در طرح اقتصادی جدید ایران را شریک اول تجاری خود قرار دهد و روزنامه خراسان درباره این موضوع به گزارش اتاق صنعت و تجارت و معدن و کشاورزی ایران در ماه گذشته اشاره می کند مبنی براین چین در رتبه اول لیست کشورهایی قرار داشت که ایران به آن صادرات انجام داده و از آن تولیدات غیر نفتی در یک سال گذشته وارد کرده است.

از حیث صادرات سهم چین 9.5 میلیارد دلار یعنی 23 درصد از صادرات غیر نفتی بوده که افزایش 2.5 درصدی داشته نسبت به سال قبل آن که صادرات غیر نفتی 9.3 میلیارد دلار یعنی 20.8 درصد از قیمت صادرات غیر نفتی ایران را شامل می‌شده است و واردات در سال گذشته واردات از چین 11.2 میلیارد دلار بوده که 26 درصد واردات کشور را تشکیل می‌دهد و نسبت به سال قبل آن 8 درصد افزایش داشته در حالی که قیمت واردات 10.4 میلیارد دلار یعنی 24 درصد از میزان کل واردات کشور در آن زمان بوده است.

أبو سلیسل در ادامه می افزاید که به نظر نمی رسد دستاوردهای ایران از همکاری با چین، منحصر به جنبه اقتصادی باشد.

موضع چین که در نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کنار ایران صف آرایی کرد، جدا از مذاکرات دو جانبه بین مسئولان این دو کشور، که پیش از برگزاری این نشست انجام شد، نیست.

در همین رابطه، رحمان قهرمان پور احتمال می دهد در صورتی که واشنگتن برای تصویب قطعنامه تمدید ممنوعیت فروش سلاح به تهران تلاش کند، پکن از حق وتوی خود در شورای امنیت استفاده نماید.

منبع: ایرنا