اگر بایدن رئیس‌جمهور شود، بن سلمان را کنار گذاشته و به سمت ایران می‌آید؟

اعتمادآنلاین| عربستان سعودی با تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر اینکه اولین مقصد سفرش پس از انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا، ریاض باشد، به شدت شادمان شد. حال مقامات ریاض باید به این موضوع بیاندیشند که اگر در ماه نوامبر جو بایدن برنده انتخابات باشد، چقدر از این موضوع استقبال خواهند کرد.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: بازدید ترامپ از عربستان در ماه مه 2017 با امضای قرارداد 100 میلیارد دلاری فروش اسلحه به ریاض، اجرای رقص سنتی شمشیر توسط ترامپ و مقامات سعودی و قرار دادن دستانشان بر روی گوی درخشان به معنای همکاری پان عربی با ایالات متحده در مبارزه با تروریسم بود. از آن زمان، روابط ریاض-واشنگتن نزدیک تر شده است. خروج ترامپ از توافق هسته ای سال 2015 با ایران و چشم پوشی واشنگتن از دخالت ولیعهد سعودی در قتل جمال خاشقچی و فرستادن نیرو توسط پنتاگون در سال 2018 به منظور تقویت ریاض از جمله نمودهای این روابط است.

بایدن یک عامل تغییر است

جو بایدن، معاون رئیس جمهور پیشین آمریکا، پادشاهی عربستان را یک عامل منفور توصیف کرده و گفته که فروش اسلحه به عربستان سعودی را متوقف خواهد کرد. وی همچنین ابراز تمایل بیشتری برای همکاری با ایران نسبت به رقیب دیرینه اش یعنی عربستان سعودی کرده است. همچنین، معاون رئیس جمهور پیشین آمریکا احتمالاً برای مذاکره در زمینه ی راه حل دو کشور به منظور حل مناقشه اسرائیل و فلسطین تلاش خواهد کرد. ضمن اینکه اساساً تلاش های گسترده و برنامه ریزی شده دولت ترامپ را کنار خواهد گذاشت.

آیهام کامل، رییس بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در موسسه مشاوره ریسک اوراسیا گروپ گفت: تمام این ها بدان معنی است که اگر ترامپ در ماه نوامبر انتخاب نشود، محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی باید تصمیم بگیرد که آیا حاضر است برای بایدن فرش قرمز پهن کند و در مورد موضوعاتی که ایالات متحده به لحاظ داخلی یا منطقه ای به آنها اهمیت می دهد با واشنگتن مصالحه کند یا خیر. همکاری ریاض-واشنگتن به تلاش هر دو طرف برای ایجاد تعادل جدید در روابطشان بستگی دارد.

یک مقام سعودی که نخواست نامش فاش شود نیز گفت که پادشاه سعودی در حال حاضر روابط خوبی با ترامپ دارد، همانطور که پیشینیانش روابط خوبی با کاخ سفید داشتند.

وی ادامه داد: احتمالاً مقامات سعودی به همکاری نزدیک با روسای جمهور آینده آمریکا برای تقویت روابط بین دو ملت ادامه خواهند داد. این مقام گفت: روابط عربستان سعودی با واشنگتن در طول 75 سال گذشته در هر دو دوره ی ریاست جمهوری دموکرات ها و جمهوری خواهان پایدار باقی مانده است.

بنا به گفته ی سه دیپلمات عرب در واشنگتن، بر خلاف برخی متحدان تاریخی واشنگتن در اروپا که با رویکرد معامله گرانه ی ترامپ در چارچوب طرح " اول آمریکا " در سیاست خارجی مشکل دارند، عربستان سعودی و بسیاری از دولت های عربی دولت ترامپ را با منافع خودشان همسو می بینند و نگران هستند که بایدن ممکن است این شرایط را تغییر دهد.

غلبه بر ایران

مقامات سعودی که غالبا با باراک اوباما روابط پرتنشی داشتند و به شدت با توافق هسته ای ایران مخالفت کردند، پس از اینکه ترامپ به تعهد ایالات متحده به توافق با ایران پایان داد و به تقویت تحریم های تهران و کشورهایی که با آن تجارت می کنند، پرداخت، هیجان زده شدند. این اقدامات رئیس جمهور آمریکا باعث شد که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در سال 2018 بگوید که عاشق کار با رئیس جمهور ترامپ است. شاهزاده همچنین روابط نزدیکی با جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد ترامپ ایجاد کرده است.

با این وجود، همه ابتکارات ترامپ در خاورمیانه مورد استقبال قرار نگرفته اند. تلاش های وی برای پایان دادن به درگیری اسرائیل و فلسطین تقریباً در کل خاورمیانه مخالفت هایی را برانگیخت. به ویژه پس از اینکه ترامپ سفارت ایالات متحده را به اورشلیم منتقل کرد و حاکمیت اسرائیل را بر ارتفاعات جولان که مدت هاست در مورد آنها اختلاف وجود دارد، به رسمیت شناخت. او تاکنون نتوانسته است به محاصره قطر به عنوان یک متحد اصلی آمریکا که میزبان هزاران سرباز آمریکایی است، پایان دهد. مهم اینکه، این محاصره به رهبری عربستان سعودی اعمال شده است.

جو بایدنِ دموکرات، گفته است که وی در راستای احقاق حقوق فلسطینی ها و اسرائیلی ها برای داشتن دولت خودشان تلاش خواهد کرد. این موضع گیری بایدن در تعارض ببا استقبال گرم ترامپ از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل است. با این حال، بایدن اعلام کرده است که سفارت تل آویو را همچنان در اورشلیم نگه می دارد و تصمیم ترامپ را در این زمینه معکوس نخواهد کرد.

برخلاف ترامپ، بایدن تهدید کرده است که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را به اتهام قتل جمال خاشقچی، ستون نویس واشنگتن پست در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مورد بازخواست قرار خواهد داد. وی همچنین از عربستان به دلیل کشتن مردم بیگناه با سلاح های آمریکایی انتقاد کرده است. انتقادات او اشاره ای به مناقشه سعودی ها در یمن دارد که سازمان ملل آن را بدترین فاجعه بشری در جهان می داند.

اوپک، سلاح

ایالات متحده و سلطنت آل سعود از زمان پادشاه عبدالعزیز آل سعود، پدر بزرگ شاهزاده محمد به عنوان بنیانگذار عربستان سعودی مدرن، شرکای استراتژیک بوده اند.

پویایی روابط دو کشور با گذشت زمان تغییر کرده است و شاهد تحولاتی از تحریم نفتی اوپک در سال 1973 تا جنگ خلیج در سال 1991 بوده ایم. به طور مثال، پس از اینکه مشخص شد 15 نفر از 19 هواپیماربا در حادثه ی 11 سپتامبر 2001 از شهروندان عربستان سعودی بودند، این کشور به عنوان یک فضای مساعد برای پرورش تروریسم مطرح شد.

اگرچه ایالات متحده وابستگی دیرینه خود به نفت سعودی را کاهش داده است، اما پادشاهی عربستان همچنان یک مشتری بزرگ برای پیمانکاران دفاعی آمریکایی و یک قدرت بزرگ منطقه ای علیه ایران در خاورمیانه به شمار می رود.

در زمان ریاست جمهوری اوباما و معاونت بایدن، اختلافاتی در مورد حمایت ایالات متحده از اعتراضات بهار عربی در سال 2011 و تصمیم اوباما مبنی بر درگیری نظامی با رژیم بشار اسد، رئیس جمهور سوریه ایجاد شد.

علیرغم ادعای بایدن در مورد بروز فاجعه بشری در یمن، دولت اوباما با پشتیبانی لجستیکی، به اشتراک گذاری اطلاعات و فروش مهمات به جنگ هوایی عربستان سعودی کمک کرد. گفتنی است، بر اساس داده های گردآوری شده در سال 2016 توسط ویلیام هارتونگ، در دو دوره ی ریاست جمهوری اوباما، دولت در 42 معامله ی جداگانه، بیش از هر دولت قبلی در ایالات متحده، سلاح به عربستان سعودی فروخت. مهم اینکه، ارزش این تسلیحات به بیش از 115 میلیارد دلار رسید.

بزرگترین نگرانی برای کشورهای حوزه خلیج فارس رویکرد بایدن به ایران است. او سیگنال را داده که حاضر به آغاز مذاکرات با تهران است، گرچه رهبران ایران گفته اند که هرگز به این سمت و سو نمی روند، مگر اینکه تحریم های ایالات متحده برداشته شود.

تقویت توافق نامه

وب سایت کمپین بایدن اعلام کرده است که اگر ایران به تعهدات خود در توافق هسته ای بازگردد، ایالات متحده توافق را تقویت و تمدید می کند.

یاسمین فاروق، عضو اندیشکده کارنگی گفت: برای سعودی ها، روی کار بودن ترامپ بهترین وضعیت است. با کنار رفتن ترامپ، سعودی ها دیگر توهماتی در مورد سیاست خارجی غیر قابل پیش بینی ترامپ در چارچوب «آمریکا اول» ندارند. با این حال، آنها در دولت بایدن بازگشت به سیاست های اوباما را می بینند که برای آنها مشکل ساز است و عربستان را با سیاست های مصالحه در قبال ایران، اسلام گرایان سیاسی و بازگشت برخی حمایت ها از ارتقای دموکراسی روبرو می کند.

منبع: انتخاب