دیپلماسی ایران الگویی برای مقابله با یکجانبه‌گرایی آمریکاست

اعتمادآنلاین| «مجید تفرشی»، با اشاره به جلسه اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد و ناکامی آمریکا در تصویب قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران گفت: اتفاقی که روز جمعه در جلسه شورای امنیت برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران به پیشنهاد ایالات متحده رخ داد، نه تنها در تاریخ معاصر ایران بلکه در تاریخ آمریکا و شورای امنیت هم بی‌نظیر بود.

وی ادامه داد: در طول‌هایی سال‌هایی که آمریکا به یکی از قدرت‌های بلامنازع در عرصه بین‌المللی تبدیل شده است و همچنین از زمان تشکیل سازمان ملل متحد و اعمال نفوذ کاخ سفید در امور آن، هیچ وقت آمریکا شکستی به این سختی را تجربه نکرده بود.

دومینیکن چاره‌ای جز دادن رای مثبت به قطعنامه آمریکا نداشت

تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی بیان اینکه هیچ گاه این اتفاق رخ نداده بود که تنها یک کشور به قطعنامه پیشنهادی آمریکا رای دهد و مابقی 13 عضو شورای امنیت با آن موافقت نکنند، اظهار داشت: تنها کشوری که به قطعنامه آمریکا رای داد، جمهوری دومینیکن بود که جزو کشورهای تحت‌الحمایه آمریکا است و تقریبا حیات و ممات آن به آمریکا بستگی داد.

تفرشی با تاکید بر اینکه دومینیکن در جلسه شورای امنیت چاره‌ای جز دادن رای مثبت به قطعنامه آمریکا نداشت و در صورت نبود اجبار، به قطعنامه آمریکا رای نمی‌داد، تصریح کرد: هیچ کشور دیگری به قطعنامه آمریکا در مورد تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران رای نداد و حتی بریتانیا که اصلی‌ترین متحد آمریکا است و دست‌راستی‌ترین و محافظه‌کارترین دولت بر آن حاکم است، هم به قطعنامه آمریکا رای مثبت نداد.

آمریکا همه توان و نفوذ خود را برای تصویب قطعنامه ضدایرانی به‌کار گرفت

وی با بیان اینکه مخالفت 13 کشور با قطعنامه آمریکا یک پیروزی تاریخی برای ایران و یک شکست فراموش‌نشدنی برای آمریکا است، خاطرنشان کرد: دولت آمریکا همه توان، اعتبار و نفوذ خود را برای تصویب قطعنامه ضدایرانی به کار گرفت و در مقاطعی حتی از زبان و ابزار تهدید و ارعاب نیز در این راه استفاده کرد.

به گفته این مورخ و پژوهشگر تاریخ معاصر، اتفاقی که در جلسه شورای امنیت در مورد ایران رخ داد، هیچ‌گاه پیش از این رخ نداده بود. حتی در طول مبارزات ملی شدن صنعت نفت ایران و شکایت بریتانیا از ایران به شورای امنیت و دادگاه داوری بین‌المللی، هیچ کدام از این دو نهاد رای مشخص مثبت به نفع ایران ندادند.

مخالفت با قطعنامه آمریکا پیروزی دیپلماسی بر یکجانبه‌گرایی بود

تفرشی یادآور شد: شورای امنیت و دادگاه لاهه در آن برهه، تنها از خود سلب مسئولیت کردند که موجب شد تهران در عمل پیروز میدان منازعه با لندن باشد. البته آن حادثه نیز افتخاری بسیار بزرگ برای ملت ایران بوده و همچنان هست.

به گفته این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی، مخالفت قاطع جمعه شب شورای امنیت سازمان ملل متحد با قطعنامه پیشنهادی آمریکا، فقط پیروزی ایران نبود، بلکه پیروزی کشورهای جهان سوم و نظام‌هایی که زیر سلطه نرفته‌اند و همچنین پیروزی دیپلماسی هوشمند و چندجانبه‌گرایی در برابر یکجانبه‌گرایی آمریکا برای اعمال قدرت بود.

جوسازی‌های شدیدی علیه ایران شده بود

وی با اشاره به واکنش‌های صورت گرفته نسبت به رای روز جمعه شورای امنیت ابراز داشت: در خارج از ایران، نهادهای رسمی، اندیشکده‌ها، رسانه‌ها و تحلیلگران توجه ویژه‌ای به رای شورای امنیت و ناکامی آمریکا داشته‌اند و این در حالی است که از قبل جوسازی‌های شدیدی توسط تندروها، لابی‌های دست‌راستی، اسرائیل و برخی از کشورهای عربی مبنی بر تضعیف ایران و رای آوردن این قطعنامه شده بود.

تفرشی با اشاره به جوسازی رسانه‌های فارسی زبان بیان کرد: تا قبل از این نشست دیروز شورای امنیت، رسانه‌های بین‌المللی به همراه نظیر بی‌بی‌سی‌ فارسی، منوتو، ایران اینترنشنال و دیگر رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی، با اشاره به سفرهای فشرده و پی در پی پمپئو و هوک، می‌گفتند که قطعنامه آمریکا رای می‌آورد و حتی روسیه و چین هم با آن همراه شده اند.

این پژوهشگر ارشد مسائل بین‌الملل اضافه کرد: سپس گفتند که روسیه و چین فقط مخالف آن هستند و از وتوی قطعنامه صحبت کردند تا این گونه پیروزی ایران را بی‌اهمیت جلوه داده و بگویند برجام و ایران به آخر خط رسیده‌اند اما در نهایت دیپلماسی ایران نتیجه داد و فقط دومینیکن به قطعنامه آمریکا رای مثبت داد.

تفرشی با اشاره به ادامه جوسازی‌ها علیه ایران اشاره کرد و یادآور شد: این رسانه‌ها حتی پس از شکست خفت‌بار آمریکا هم به طرز غیرحرفه‌ای و خام‌دستانه‌ای همچنان در تلاشند تا به مخاطبان خود بقولانند که هیچ موضوع مهمی اتفاق نیافتاده، موضوع برای آمریکا مهم نیست و اگر تلاش ضدایرانی آمریکا در شورای امنیت شکست خورده، فقط به دلیل سوء سیاست ترامپ بوده و ایران هیچ نقشی در این پیشامد نداشته است.

دشمنی با روحانی تا هم‌صدایی با ایران‌ستیزان استمرار یافته است

وی با اشاره به فضای داخلی در کشور عنوان کرد: در حالی که پیروزی روز جمعه و نشست اخیر شورای امنیت، نتیجه دیپلماسی دولت حسن روحانی تحت سکانداری محمدجواد ظریف است، برخی از جریان‌های داخلی می‌خواهند این موضوع را کم‌اثر و بی‌ارتباط با توفیقات هفت ساله دولت‌های یازدهم و دوازدهم نشان دهند.

وی ادامه داد: برای برخی از رقبای داخلی دولت، دشمنی با دولت روحانی، حتی تا ضدیت با منافع ملی و همصدایی با ایران‌ستیزان خارجی نیز استمرار یافته و لذا دستاوردهای جهانی کشور نادیده گرفته می‌شود.

پیروزی ایران در شورای امنیت نتیجه برجام است

این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با تاکید بر اینکه پیروزی درخشان و قاطع ایران در شورای امنیت نتیجه موثر و مستقیم برجام است، گفت: گرفتن اعتبار این پیروزی درخشان از دولت، عملی بیهوده و بی‌اثر و در واقع اقدامی ضد ملی و ضد اقتدار ایران در عرصه بین‌المللی است. این مسئله نتیجه برجام و همچنین خبط و اشتباه محاسباتی آمریکا در خروج از توافق هسته‌ای بوده است.

تفرشی با تاکید بر اینکه پیروزی‌های اخیر ایران در مجامع حقوقی بین‌المللی و به خصوص دیوان داوری بین‌المللی علیه آمریکا هم در راستای همین دیپلماسی فعال و موثر بوده است، اظهار داشت: پیروزی درخشان ایران محصول دیپلماسی سالم، مستمر، بی سروصدا، غیرماجراجویانه و مبتنی بر دانش حقوق و روابط بین‌الملل ایران است که در تعامل با جامعه جهانی، رهبران دنیا، نخبگان، اندیشکده‌ها، رسانه‌ها و افکار عمومی بین‌المللی به وجود آمده و یک الگوی دیپلماتیک برای سایر کشورهای در مقابل یکجانبه‌گرایی آمریکاست.

شائبه‌ای نسبت به موفقیت دولت روحانی در مقابله با آمریکا وجود ندارد

وی با یادآوری قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران تصریح کرد: برخلاف شکست‌های قبلی ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال‌های 1384 تا 1392، ناکامی آمریکا علیه ایران یک توفیق تاریخی بود که نه باید فراموش شود و نه کم‌اثر شود و اعتبار متعلق به کشور، مردم، دولت روحانی و دستگاه دیپلماسی است.

به گفته این مورخ و پژوهشگر مسائل تاریخ معاصر، با وجود اشکالات جدی که به عملکرد دولت وجود دارد و انتقاداتی که مطرح است، هیچ شائبه‌ای نسبت به موفقیت دولت در ناکام گذاشتن دولت آمریکا برای رسیدن به خواسته‌های ضد ایرانی خود وجود ندارد.

قطعنامه‌های ضدایرانی در دولت قبل 15 بر صفر رای می‌آورد

تفرشی با بیان اینکه در دولت‌های نهم و دهم، مسئولان و مقامات کشورهای مختلف به ایران می‌آمدند و عملکرد دولت وقت ایران را تایید تشویق می‌کردند اما در پایان در شورای امنیت علیه ایران رای می‌دادند، خاطرنشان کرد: در دوران قبل از دولت روحانی، اجماع جهانی علیه ایران بود و قطعنامه‌های ضد ایرانی به صورت 15 بر صفر و 100 درصدی و با رای کامل تصویب می‌شدند.

به گفته این کارشناس ارشد مسائل اروپا، در حالی که امروزه پمپئو و هوک هر روز علیه ایران به کشورهای مختلف می‌رفتند تا نظر مثبت آنها را بگیرند ولی در عمل توفیقی کسب نکردند.

اتحادیه اروپا قلبا و عملا نمی‌خواهد با آمریکای ترامپ همراه باشد

وی درباره رای ممتنع کشورهای اروپایی به قطعنامه ضد ایرانی آمریکا ابراز داشت: رای ممتنع در شورای امنیت به معنای مخالفت با قطعنامه پیشنهادی است و فایده‌ای برای پیشنهاد دهنده ندارد. اتحادیه اروپا قلبا و عملا نمی‌خواهد با آمریکای ترامپ همراه باشد.

تفرشی ادامه داد: من در جلسات مختلفی شرکت کرده‌ام و بارها شاهد بودم در سطوح میانی و حتی ارشد مقامات و اندیشمندان اروپایی، حتی در بریتانیا که اصلیترین متحد آمریکاست، از دولت ترامپ یک تنفر عمیق و جدی وجود دارد.

شاکله کنونی برجام هم برای اروپا دستاورد بااهمیتی است

وی با تاکید بر اینکه شاکله کنونی برجام - هرچند خیلی‌ها آن را یک جنازه می‌دانند - برای اروپایی‌ها یک دستاورد با اهمیتی محسوب می‌شود، بیان کرد: هرچند اروپا کوتاهی‌های فراوان و جدی نسبت به برجام داشته و نتوانسته یا نخواسته به تعهداتش عمل کند، ولی حفظ برجام برای‌شان از اهمیت زیادی قائل بوده و اقدام آمریکا را عملی در ضدیت با موجودیت اتحادیه اروپا تلقی می‌کنند به گونه‌ای که حتی بریتانیا هم متوجه این موضوع هست و با آمریکا هم‌راستا نشده است.

تفرشی افزود: حفظ برجام و دستاوردهای حداقلی آن از سوی اروپا، اقدامی به منظور پاس داشتن دستاورد سیاسی - امنیتی اتحادیه اروپا است و هم اعتباری برای چندجانبه‌گرایی آنها در مقابله با یکجانبه‌گرایی و ترامپ‌گرایی.

نباید اقدامات ایذایی واشنگتن و متحدانش را نادیده گرفت

به گفته این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی، توفیق تاریخی جمعه شب ایران علیه زورگویی و قلدرمآبی آمریکا، پایان راه چالش ایران برای احقاق حق خود در جامعه جهانی نیست و نباید اقدامات ایذایی و تخریبی واشنگتن و متحدانش را دست کم و نادیده گرفت.

وی با بیان اینکه ایران نیازمند تداوم، گسترش و جدی‌تر گرفتن راهکارهایی چون دیپلماسی عمومی برای احقاق خود در برابر هژمونی آمریکا است، یادآور شد: سیاست داخلی و خارجی ایران خالی از اشکال نبوده و انتقادات جدی بر آن وارد است. اکنون زمان مناسبی است که با حسن استفاده از این پیروزی تاریخی به بازنگری در نواقص و اشکالات پرداخته شود تا این قبیل توفیقات ادامه یافته و ضمن تلاش برای بهبود مناسبات بین‌المللی و رفع تحریم‌های ناعادلانه، با بازنگری در برنامه‌ریزی و مدیریت راهبردی کشور، در زندگی و آینده مردم، تاثیرات آشکار مثبتی داشته باشد.

به گفته تفرشی، ایران همچنان نیازمند بازنگری و بهینه‌سازی در سیاست‌های داخلی و خارجی است، چون افکارعمومی داخلی، بدون مشاهده جدی عینی بهبود وضع اقتصادی کشور، به اندازه لازم و کافی به قدر و ارزش این دستاورد یگانه جهانی پی نخواهند برد.

منلع: ایرنا