تشکیل دولت جدید لبنان زمانبر است

اعتمادآنلاین| مصطفی ادیب که با توافق گروه‌های سیاسی و حکم رئیس جمهور لبنان مأمور تشکیل دولت جدید این کشور شده بود، شنبه هفته جاری استعفا داد و بار دیگر تمام امور لبنان به نقطه صفر بازگشت.

به‌منظور واکاوی تحولات جاری در لبنان و نیز دلایل کناره‌گیری مصطفی ادیب و چشم‌انداز تحولات در لبنان گفت‌وگویی با صباح زنگنه کارشناس ارشد مسائل حوزه عربستان و غرب آسیا انجام دادیم که متن آن به‌شرح ذیل است.

*مصطفی ادیب از تشکیل دولت جدید لبنان کناره‌گیری کرد، شما نقش کشورهای خارجی از جمله مداخلات عربستان را در این زمینه چقدر دخیل می‌دانید؟

در تایخ لبنان این نخستین باری است که فردی برای پست نخست وزیری تعیین می‌شود، احزاب سیاسی درباره او توافق می‌کنند، رئیس جمهور او را مکلف به تشکیل هیئت دولت می‌کند ولی بعد از مدتی بر سر مسائلی مبهم فرد مزبور (مصطفی ادیب) عذرخواهی می‌کند و از تکلیفی که به او واگذار شده بود، کناره‌گیری می‎کند، این پدیده جدیدی است.

این اتفاق زمانی رخ داد که اولاً شاهد آثار و پیامدهای انفجار بندر بیروت بودیم که ضربه بزرگی به اقتصاد لبنان وارد کرد و امکان توسعه بندر حیفا فراهم شد لذا رژیم صهیونیستی بزرگ‌ترین استفاده‌کننده از انفجار بندر بیروت به‌شمار می‌رود.

*یعنی به‌عقیده شما کناره‌گیری مصطفی ادیب با اظهارات مداخله‌جویانه ملک سلمان درباره لبنان و طرح اتهامات وی علیه حزب‌الله ارتباط مستقیمی داشت؟

استعفای مصطفی ادیب زمانی اتفاق افتاد که ملک سلمان شاه عربستان سخنرانی کرد و فشار آورد به احزابی که به عربستان و آمریکا وابسته هستند تا به توافقی با بقیه احزاب لبنانی دست پیدا نکنند. این سخنرانی خیلی صریح و روشن بود، دلالت آشکار بر مداخله ریاض در امور داخلی لبنان داشت و تحریک‌کننده علیه مردم این کشور و نمایندگان پارلمان لبنان بود.

از طرف دیگر، عربستان همچنان به‌دنبال انتقام‌گیری از سعدالدین حریری نخست وزیر سابق لبنان است، چرا که مصطفی ادیب توسط سعدالدین حریری معرفی شد و مورد توافق احزاب لبنانی قرار گرفت و بعد هم فرانسه هم از ادیب حمایت کرد.

به‌نظر می‌رسید، آمریکا با پیش انداختن عربستان این توافقات را به‌هم زد و از بین برد، بنابراین، عربستان یک مهره‌ای در شطرنج آمریکا بود که کاخ سفید این مهره را به حرکت درآورد تا توافقات درباره تشکیل دولت لبنان را به‌هم بزند.

*چرا عربستان از سعدالدین حریری رویگردان شد و در صدد است برادر ارشد او را به قدرت برساند، علت این رویگردانی از سعد به بهاء چیست؟

با وجود اینکه سعدالدین حریری خودش مجری بسیاری از سیاست‌های عربستان بود اما در نتیجه بازداشت او در ریاض و بعد استعفادادنش و پس گرفتن استعفایش عملاً تمام زشتکاری‌های عربستان را برملا و در فاصله کوتاهی تمام این طرح‌های ریاض را افشا کرد.

سعدالدین حریری عملاً با حمایت و میانجیگری ماکرون رئیس جمهور فرانسه از زندان عربستان آزاد شد لذا سعد حریری چهره زشت دخالت‌های سیاسی ریاض در لبنان را خیلی علنی کرد و نشان داد که چقدر کودکانه و عقب‌مانده در امور لبنان دخالت می‌کند و ثبات و امنیت این کشور را دستخوش بازی‌های خودش قرار می‌دهد، این یک بعد از تعارض عربستان با سعد حریری است.

دوم این است که سعدالدین حریری مسائل مالی زیادی با عربستان و محمد بن سلمان ولیعهد این کشور و بقیه شاهزاده‌های سعودی دارد. این فعالیت‌های اقتصادی سبب تعارض منافع او با عربستان شده‌ است، به‌علاوه اینکه سعد حریری واقعیت‌های لبنان را بیشتر درک و لمس می‌کرد و امکان تفاهم در لبنان را نزدیک‌تر می‌کرد و این موضوع برای ریاض قابل پذیرش نبود، به همین دلائل، عربستان سعدالدین حریری را کنار گذاشت و سعی کرد با همکاری برادر ارشد او به یک توافقاتی برسد که آن را هم در فضای سیاسی لبنان بعید می‌دانم بهاء حریری مأمور تشکیل دولت جدید بیروت شود.

*شما فرمودید آمریکا از طریق عربستان تشکیل دولت جدید بیروت را به‌هم زده‌ است، آیا این موضوع به‌خاطر این بود که فرانسه از مصطفی ادیب حمایت می‌کرد و آمریکا می‌خواست نقش پاریس را در تحولات لبنان کاهش دهد؟

آمریکا هیچ رقیبی را چه در لبنان، چه در عراق و چه در سوریه برنمی‌تابد حتی اگر این رقیب فرانسه باشد که یک کشور بزرگ اروپایی و عضو ناتو است و همکاری‌های زیادی میان پاریس و واشنگتن وجود دارد، آمریکا این متحد اروپایی خودش را برنمی‌تابد، درحقیقت، واشنگتن به‌دنبال یک نوع انحصارگرایی در مدیریت صحنه لبنان است.

*شما چشم‌انداز تحولات سیاسی در لبنان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

این وضعیتی که پیش آمده است به‌نظر می‌رسد همه چیز را در انتظار نتایج تحولات آمریکا قرار می‌دهد، حالا چه تحولات داخلی، درگیری‌ها، اعتراضات، تظاهرات و انتخابات ریاست جمهوری باشد و چه چالش‌هایی که آمریکایی‌ها با چین دارند، این در حالی است که پکن حاضر شده بود لبنان را به‌عنوان یکی از مراکز مهم طرح احداث یک جاده ــ یک کمربند (جاده ابریشم) قرار دهد.

آمریکا به‌دنبال این است که چنین وضعیتی را تخریب کند و مجالی برای حضور چین در لبنان، سوریه و حتی رژیم صهیونیستی ندهد. این را شاهد بودیم که واشنگتن به دولت صهیونیستی فشار وارد کرد تا توافقاتی را که با چین داشته است، لغو کند.

این سطح از ورود به جزئیات توافقات منطقه‌‎ای یکی از عوامل این تحولات است، بنابراین، اتفاقاتی که در روند چالش‌های آمریکا با چین در مسائل اقتصادی، امنیتی، آی.تی. به‌وجود آید، پیامدهای آنها بر تحولات لبنان اثرگذار خواهد بود.

منبع: تسنیم