رفع بدون قید و شرط تحریم‌ها، شرط ایران برای بازگشت آمریکا به برجام باشد

اعتمادآنلاین| «کوروش احمدی» تحلیلگر مسائل بین‌المللی، درباره اینکه آیا شروط ایران همچون پرداخت خسارت‌های مادی معنوی که پس از خروج آمریکا اتفاق افتاده است، برای بازگشت آمریکا به برجام مانعی ایجاد نمی‌کند، اظهار داشت: اگر واقع بینانه به قضایا نگاه کنیم قاعدتا پیش شرط ایران باید رفع کامل و بدون قید و شرط تحریم‌ها برای بازگشت دولت جدید آمریکا به برجام باشد. فکر نمی‌کنم که اگر آمریکا چنین کند، پافشاری زیادی بر شروطی دیگر از ناحیه ایران را شاهد باشیم.

وی با بیان اینکه ممکن است طرح پیش شرط‌هایی برای بازگشت آمریکا به برجام توسط مسئولان رده میانی جنبه تبلیغاتی داشته باشد، گفت: در شرایطی می‌توانیم به طور مشخص متوجه شویم که آیا ایران پیش شرطی از نوع جبران خسارت دارد که بایدن کار خودش را شروع کرده باشد و به سیاستی مشخص در قبال ایران رسیده و برنامه هایش را اعلام کرده باشد.

آن زمان مشخص می‌شود که آیا ایران به صورت جدی پیش‌ شرط خاصی غیر از لغو تحریم ها به شکل سابق دارد یا خیر.

اکنون به صورت حدس و گمان گفته می شود که ممکن است دولت جدید آمریکا برای رفع تحریم ها شرایطی مثل برخی تغییرات در برجام و مثلا مذاکره در مورد برخی موضوعات دیگر دارد اما مقامات ما قبلا روشن کرده اند که چنین پیش شرط‌هایی را نمی‌پذیرند.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل افزود: صحبت آقای ظریف مبنی بر اینکه منتظر اقدامات عملی آمریکا خواهیم ماند، منطقی‌ترین برخورد است. یعنی منطقی است که اول ببینیم دولت بایدن در عمل چه کاری می‌خواهد انجام دهد و سپس نسبت به آن واکنش نشان ‌دهیم. فکر می‌کنم که ایران نیز در عمل همین کار را خواهد کرد. به عبارت دیگر مقامات منتظر خواهند ماند ببینند بایدن چه نظری خواهد داشت سپس نسبت به آن واکنش نشان خواهند داد که حدود دو ماه تا چنین مقطعی باقی است.

ضمن اینکه باید دید بایدن چه اولویتی برای مسئله ایران قائل خواهد شد و با چه فوریتی بر موضوع برجام متمرکز خواهد شد. لذا از حالا نمی‌توان صحبت‌های امروز مقامات ما یا شایعات در مورد مواضع دولت جدید آمریکا را خیلی جدی و نهایی بشمار آورد.

احمدی درباره اقدامات دولت ترامپ در هفتاد روز آینده علیه ایران، با بیان اینکه خیلی دقیق نمی‌توان گفت آنها چه کارها یا تحریم‌های بیشتری می‌توانند علیه ما انجام دهند، اضافه کرد: خطی که آنها در یکی دو ماه گذشته، داشته‌اند این بوده که تحریم‌هایی که به بهانه برنامه هسته‌ای ادعایی ایران است را به مسائل حقوق بشر و تروریسم ربط دهند.

از این رو برای بایدن مشکل تر خواهد بود که نهادهای ایران مثل وزارت وزارت نفت را که اخیرا به خاطر تامین مالی تروریسم تحریم کرده اند را از تحریم خارج کند. چراکه باید اعلام کند که این نهادها دیگر اقدام تروریستی و تامین مالی تروریسم نمی‌کنند و ذیل این قانون قرار نمی‌گیرند.

این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی گفت: البته اگر در دولت بایدن اراده سیاسی لازم وجود داشته باشد، خواهند توانست راه حلی پیدا کنند و این نمی‌تواند مانع خیلی مهمی باشد. اما کار را برای بایدن مشکل‌تر می‌کند.

وی افزود: کار دیگری که طی دو سال گذشته صحبت آن بوده است و در این اواخر کمتر از آن حرف زده شده است اقدام کنگره برای گرفتن حق تعلیق تحریم‌ها از رییس جمهور آمریکا است.

در قوانین تحریمی که به تصویب کنگره رسیده (که عمده تحریم‌های ایران از جمله تحریم‌هایی همچون تحریم مالی، تحریم بانک مرکزی و تحریم نفت نیز بر اساس قوانین کنگره است)، حق تعلیق برای رئیس‌جمهور در نظر گرفته شده تا دست او را برای مذاکره و اقدامات دیپلماتیک باز بگذارند.

وی یادآور شد: اما برخی از کارشناس‌های مراکز مطالعاتی دست راستی آمریکایی پیشنهاد کرده اند که حق تعلیق تحریم‌ها از رئیس جمهور گرفته شود. در قانون کاتسا که در اوت 2017 به تصویب کنگره رسید، چنین اقدامی در مورد تحریم ها علیه روسیه انجام شد. آن زمان کنگره با توجه به علائق بین ترامپ و پوتین نگران بود که ترامپ تحریم های علیه روسیه را تعلیق کند، در نتیجه حق رئیس‌جمهور در تعلیق کردن تحریم‌ها را گرفت. البته اسم ایران و کره شمالی نیز در آن قانون وجود داشت اما در مورد ایران تاکید بر تحریم‌های قبلی بود و موضوع جدید خیلی مهمی مطرح نبود.

احمدی با بیان اینکه این موضوع تا همین انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا برای کنگره چندان مهم نبود ، اضافه کرد: کنگره مطمئن بود که ترامپ علیه ایران است و امکان ندارد که بخواهد از حق تعلیق تحریم‌ها استفاده کند، اما از حالا تا چهارم و پنجم ژانویه که کنگره جدید تشکیل می‌شود یا20 ژانویه که رئیس‌جمهور جدید شروع به کار می‌کند، این خطر وجود دارد. این امر به این معناست که در چنین صورتی، علاوه بر لغو، تعلیق تحریم ها علیه ایران نیز منوط و مشروط به تصویب کنگره می شود.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه جمهوری خواهان کنگره در مقابل ایران حمایت برخی از دموکرات‌ها را نیز دارند و حتی ممکن است که در برخی موارد مربوط به برجام حدود یک سوم تا نصف دمکرات‌های کنگره با جمهوری‌خواهان در مورد ایران همسو باشند.

این تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی درباره امکان حمله نظامی به ایران که یکی از رسانه های آمریکایی مطرح کرده است، اظهار داشت: مسئله دیگر که بویژه بعد از مقاله نیویورک تایمز با جدیت بیشتری مطرح می‌شود این است که ترامپ بخواهد شکست خود در عمل به قول هایش در مورد ایران را از طریق یک اقدام نظامی تا 20 ژانویه جبران کند. این که به قول مقاله مذکور پمپئو هم با اقدام نظامی مخالفت کرده باشد، نکته مهمی است؛ چرا که این یعنی افراطی ترین افراد نیز مخالف اقدام نظامی هستند.

وی تصریح کرد: با این حال، باید در نظر داشت که ترامپ و افراطیون اطراف او ممکن است اینبار از طریق یک تحریک و یک حادثه در صدد کشاندن ایران به یک برخورد نظامی باشند و تصور کنند که از این طریق می‌توانند ایران را مقصر برخورد جلوه دهند. لذا بسیار مهم است که حداکثر احتیاط لازم طی یکی دو ماه آینده از جانب ما صورت گیرد.

منبع: ایلنا