تئوری بازدارندگی هسته‌ای به مهار اتمی منجر شد

اعتمادآنلاین| کارشناس ارشد مسائل روسیه گفت: روسیه و آمریکا حدود هزار و 500 کلاهک هسته‌ای دارند که به مراتب قدرت تخریب بیشتری نسبت به گذشتگانشان دارند و باید در مورد این تصمیم‌گیری شود.

«حسن بهشتی‌پور» کارشناس ارشد مسائل روسیه در تشریح دلایل تمدید مجدد پیمان استارت نو میان روسیه و دولت جدید آمریکا اظهار کرد: تمدید پیمان استارت نو و اهمیت آن در این است که این پیمان را اساساً باید یک پیمانِ راهبردی دانست؛ چراکه تمام فصول و بندهای این پیمان به نوعی تضمین‌کننده امنیت بین‌الملل است و بر این مقوله تاثیر مستقیم دارد. این پیمان در دوران باراک اوباما و همچنین دیمیتری مدودف در سال 2010 میان روسیه و آمریکا به امضاء رسید و قرار بر این شد که هر پنج سال این پیمان با توافق دو طرف تمدید شود. ماهیت این پیمان، کنترل و کاهش کلاهک‌های هسته‌ای دو کشور است که بر اساس آمار موجود هر کدام از طرفین حدود هزار و 500 کلاهک هسته‌ای در اختیار دارند. نام این پیمان بارها تغییر کرد اما در نهایت به اسم «پیمان استارت جدید» تصویب شد.

وی ادامه داد: در دوران جنگ سرد روسیه و آمریکا به صورت مستقل 10 تا 11 هزار کلاهک هسته‌ای در اختیار داشتند که همه آن را یک خطر به شدت بزرگ قلمداد می‌کردند. این خطر به حدی عظیم بود که بسیاری از تحلیلگران حوزه هسته‌ای و تسلیحات کشتار جمعی معتقد بودند که انفجار این میزان از کلاهک میتواند 15 بار زمین را از بین ببرد. یعنی با انفجار این میزان کلاهک، اثری از کره زمین بر جا نمی‌ماند. بر این اساس باید گفت که پیمان استارت جدید به نوعی دستاورد جنگ سرد بود و حالا طرفین بر همین اساس از 11 هزار کلاهک به 1500 کلاهک رسیده‌اند که باید آنرا یک دستاورد مهم در عرصه بین‌المللی دانست. مساله مهم در این پیمان، نظارت و دسترسی برای از کار انداختن کلاهک‌ها بود که این مساله به خوبی مشخص شد. برخی از این کلاهک‌ها مستهلک شده بودند و نگهداری آنها برای هر دو کشور خطر جدی به حساب می‌آمد و کافی بود که یک اتفاق ناگوار از راه برسد تا همه چیز زیر سوال برود.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: بسیاری از این کلاهک‌ها که در اختیار مسکو و واشنگتن قرار داشت به صورت کلی از رده خارج شده بود و حدود 60 سال قدمت داشت. از این رو فارغ از مباحث امنیتی، زیست محیطی و هرگونه حادثه‌ای که می‌توانست فاجعه به بار آورد، باید توجه کرد که هزینه‌های نگهداری این کلاهک‌ها بسیار بالا بود و برخی از آنها به سمت امحاء و نابودسازی رفتند. این در حالیست که کلاهک‌های جدید ده‌ها بار نسبت به کلاهک‌های قدیمی قدرت تخریب بالایی دارند و به نظرم باید برای این موضوع هم چاره‌ای اندیشیده شود تا مشکل جدی به بار نیاید. موضوعی که باید در این میان بدان اشاره کرد این است که در زمان اوباما و همان موقعی که قرار بود این پیمان منعقد شود، ایالات متحده معتقد بود که چین هم باید وارد این پیمان شود اما در آنموقع این موضوع به صورت جدی پیگیری نشد.

بهشتی‌پور افزود: پس از آن ما در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ شاهد آن بودیم که واشنگتن قصد داشت به هر ترتیب که شده، چین را وارد این پیمان امنیت جمعی کند و برخی از اخبار حکایت از استقبال چین از وارد شدن به پیمان استارت جدید داشت ولی تاکنون پکن وارد این معاهده نشده است. این اقدام ترامپ به خوبی نشان می‌دهد که چین نه تنها پیشرفت‌های زیادی در عرصه هسته‌ای طی دهه‌های گذشته داشته، بلکه به یک تهدید علیه ایالات متحده تبدیل شده اما به هر ترتیب فعلاً پکن تمایلی برای ورود به این پیمان از خود نشان نمی‌دهد. مدت این پیمان پنج ساله است و در سال 2020 در دوران ترامپ این پیمان تمدید نشد و حالا دموکرات‌ها به محض ورود به کاخ‌سفید آن را برای پنج سال دیگر یعنی تا سال 2025 تمدید کردند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: نکته مهم این است که «جو بایدن» با آمدن در کاخ‌سفید و تمدید این پیمان به نوعی در حال مخابره این پیام است که ایالات متحده در حال سر و سامان دادن به تئوری بازدارندگی هسته‌ای است تا در نهایت به مهار اتمی منجر شود. توجه داشته باشید که تمدید پیمان استارت جدید هیچ ارتباطی به اینکه کدام حزب در کاخ سفید باشند ندارد؛ یعنی حتی اگر ترامپ هم پیروز می‌شد، باز هم ما شاهد تمدید پنج ساله این پیمان بودیم. دلیل امر مذکور این است که پیمان استارت جدید به نوعی یک پیمان بین‌المللی با درون‌مایه امنیت جهانی است و با حیات و ممات بشریت در ارتباط است. بر این اساس باید گفت که تمدید مجدد این پیمان یک مساله عادی است اما همه امیدوارند که چین هم به این پیمان بپیوندد.

منبع: ایلنا