اقدامی عملی در جهت احیای برجام صورت نگرفته است

اعتمادآنلاین| مرتضی مکی، در تحلیل پیرامون اقدامات اخیر ایالات متحده مانند پس گرفتن درخواست اعمال بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران (اسنپ بک)، پذیرش شرکت در گفت‌وگو با اروپا در خصوص ایران و رفع محدودیت تردد دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک گفت: اقداماتی که ایالات متحده طی چند روز گذشته درباره برجام انجام داده، موارد سیاسی و تبلیغاتی است که نمی‌توان آن‌ها را اقدامات موثری در احیای برجام تلقی کرد؛ آنچه که آمریکا انجام داده، هیچ هزینه‌ای برای او نداشته است.

پس گرفتن طرح «اسنپ بک» در قطعنامه 2231 سازمان ملل پیش از اینکه آمریکایی‌ها آن را پس گرفته باشند عملا غیرقانونی اعلام شد و کشورهای اتحادیه اروپا و حتی چین و روسیه حاضر به حمایت و همراهی با آمریکا در دوره ترامپ نشدند.

وی با بیان اینکه پس گرفتن این درخواست آمریکا شاید حرکتی مثبتی باشد، اما اقدام عملی در جهت احیای برجام نیست، تصریح کرد: آمریکا و دولت‌های اروپایی به یک بازی سیاسی دیگر روی آورده‌اند و عملا می‌خواهند همچنان اهرم تحریم‌ها را به عنوان یک ابزار برای فشار بر جمهوری اسلامی ایران استفاده کنند.

اگر می‌خواهند در این فاصله زمانی اقدام عملی در جهت لغو و تعلیق برخی از تحریم‌ها بردارند قطعاً نمی‌تواند از اهرم تحریم‌ها در جهت فشار جمهوری اسلامی استفاده کنند، به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد عمل در برابر عمل و تاکید کرد که هر گاه آمریکایی‌ها اقدام عملی انجام دهند قطعاً از سوی جمهوری اسلامی ایران نیز اقدام عملی صورت می‌گیرد.

این تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست بین الملل، یادآور شد: تجربه نشان داده است که هم آمریکا و هم دولت‌های اروپایی به دنبال استراتژی «مذاکره برای مذاکره» بوده و به دنبال اقدامی در جهت رفع تحریم‌های غیرقانونی آمریکا نیستند و می‌خواهند همان شیوه دوره ترامپ را با لحن دیگری ادامه بدهند. قطعاً این سیاست نمی‌تواند برای جمهوری اسلامی ایران قابل پذیرش باشد چرا که بدترین تحریم‌ها علیه این کشور اعمال شده است و دیگر چیزی نمانده که بخواهند علیه ایران استفاده کنند.

این کارشناس ارشد مسائل ژئوپلتیک بیان داشت: دولت‌ آمریکا فکر می‌کند می‌تواند همان بازی را که در توافق‌نامه سعدآباد که در سال 2003 امضا شد، پیاده کرد و عملاً مذاکرات را به شکلی پیش برد که برای به نتیجه رسیدن برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران هیچ اقدام عملی انجام نمی‌داد و مذاکره را برای مذاکره انجام می‌داد را این بار نیز پیاده کند؛ در آن مورد در نهایت جمهوری اسلامی ایران بعد از دو سال به آن توافقنامه پایان داد. واشنگتن اکنون نیز می‌خواهد به شکل دیگر این بازی را شروع کند اما معادلات سیاسی هم در منطقه و هم در جهان و هم در جمهوری اسلامی ایران تغییر پیدا کرده است و با وجود این تغییرات بازی گذشته امکان اجرا نخواهد داشت.

وی در پاسخ به این سوال که هدف آمریکا از این اقدامات چه می‌تواند باشد، گفت: شیوه آمریکایی‌ها این است که از قدرت نرم

استفاده بیشتری ‌کنند؛‌ آن‌ها ملاحظات سیاسی و امنیتی زیادی را پیرامون جمهوری اسلامی ایران دارند و مانند دوره ترامپ رو بازی نمی‌کنند. با استفاده از قدرت نرم و سیاست جامع گرایی تلاش می‌کنند هم هزینه کمتری در منطقه متحمل شوند و هم بتوانند در جهت رسیدن به اهداف سیاسی-امنیتی خود در منطقه نظرو همسویی شرکای اروپایی و متحدان منطقه‌ایشان را جلب کنند.

مکی تاکید کرد: برای همین است که آمریکایی‌ها با صراحت پیرامون احیای برجام سخن می‌گویند و همچنان می‌خواهند از برجام به عنوان یک اهرم فشار استفاده کنند؛ اما در 40 سال گذشته تنش میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا هیچ سندی وجود نداشت تا بر اساس آن بخواهند یک آشتی و یا یک رفع سوء تفاهم ها میان ایران و غرب صورت گیرد.

این تحلیلگر مسائل بین الملل خاطر نشان کرد: برجام اما به عنوان یک سند پس از سال‌ها مذاکره میان ایران و غرب وجود دارد که جمهوری اسلامی ایران با اتکا به آن سند می‌تواند دولت‌های اروپایی و آمریکا را وادار و ترغیب به احیای برجام کند چرا که آنها برجام را یک دستاورد بزرگ در حوزه عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای می‌دانند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: با این حال به نظر می‌رسد دیگر این «قدرت نرم» آن کاربرد و اهرم فشار سابق را برای رسیدن به اهداف امنیت آمریکایی ها که در نظر دارند برنامه موشکی ایران و نفوذ منطقه آن را در کنار برنامه‌های هسته‌ای قرار داده و اهداف خودشان را پیش ببرند، نمی‌تواند تحقق پیدا کند.

با توجه به اینکه طی سه سال گذشته ایران سیاست مقاومت حداکثری خود را به آمریکا و غرب نشان داده‌اند، اگر آنها بخواهند تعلل بیشتری انجام دهند قطعاً چیزهای بیشتری را برای از دست دادن دارند.

منبع: ایلنا