نگاه هفته‌نامه فرانسوی کوریه انترناسیونال به رأی دادگاه عالی اسرائیل: چه کسی می‌تواند یهودی شود؟

اعتمادآنلاین| سید سراج میردامادی- هفته‌نامه فرانسوی پرتیراژ کوریه انترناسیونال که مهم‌ترین مقالات نشریات معتبر دنیا در موضوعات برجسته را به صورت هفتگی به فرانسوی ترجمه و بازنشر می‌کند در شماره 17 مارس 2021 یک هفته پیش از انتخابات عمومی اسرائیل به انعکاس رأی جنجالی دادگاه عالی اسرائیل در زمینه دین‌گردانی به دین یهودیت در نشریات اسرائیل پرداخته است.

***

تصمیم دادگاه عالی اسرائیل مبنی بر شناخت دین‌گردانی غیر ارتودوکس‌ها به یهودیت موجب بالا گرفتن نزاع در مناسبات بین ادیان و لائیسیته در آستانه انتخابات 23 مارس شده است.

اول مارس رأی غیرمنتظره دادگاه بعد از 15 سال جدال حقوقی صادر شد؛ قضات عالی‌ترین نهاد قضایی اسرائیل قید کردند: «اشخاصی که به دین یهودیت می‌گروند از منظر اصلاحی یا محافظه‌کاری، در اسرائیل باید به عنوان یهودی شناخته شوند.»

نتیجه فوری آنکه این تغییر دین بر پایه متن قانون بازگشت قابل قبول است و به صورت اتوماتیک شهروندی اسرائیل را به یهودیانی که مقیم اسرائیل می‌شوند اعطا می‌کند.

جمعیت یهودیان غیر ارتودوکس به ویژه در آمریکا در اکثریت هستند، اما یهودیان ارتودوکس در اسرائیل این جمع را در صورت دارا بودن یکی از این 2 شرط یهودی به حساب می‌آورند: یا اینکه از یک مادر یهودی به دنیا آمده باشند یا اینکه بر اساس مقررات هلاخا که همان مقررات یهودیان ارتودوکس است به یهودیت تغییر دین داده باشند.

با این حال روزنامه چپ‌گرای هاآرتص می‌نویسد: «73 سال پس از تاسیس دولت اسرائیل (نظامی که در آن دین و حکومت از یکدیگر جدا نیست) هیچ پاسخی به این پرسش اساسی داده نشده است که یهودی کیست؟ و به چه دلیل؟ هیچ‌گاه بالاترین دستگاه قضایی اسرائیل به این پرسش پاسخی قطعی و نهایی نداده بود.»

هاآرتص اضافه می‌کند: «این تصمیم دادگاه می‌تواند فنی و دیوان‌سالارانه به نظر برسد، اما پایانی بر این نزاع گسترش‌یافته در افق دیده نمی‌شود... تصمیم دادگاه عالی در خصوص تغییر دین به یهودیت یک قدم به سمت تکثرگرایی دینی در اسرائیل است.»

تسویکا کلین روزنامه‌نگار نشریه ماکور ریشون که تقریباً هفته‌نامه مهاجران و یهودیان ملی‌گرا به حساب می‌آید خطاب به یهودیان اولترا ارتودوکس می‌نویسد: «هاردیم‌ها (یهودیان اولترا ارتودوکس) موجب تحریک تصمیم جدید دادگاه شدند، اگر آنها برخوردی ملایم نشان داده بودند، در شرایط کمتر افراطی به سر می‌بردیم.»

روزنامه چندزبانه و آنلاین تایم اسرائیل (The Times of Israël) در این زمینه نوشته است: «کلام آخر هنوز گفته نشده است و ما هنوز نمی‌دانیم قضات مورد اعتماد به چه دلیل رأی‌شان را فقط سه هفته مانده به انتخابات عمومی اعلام کردند.»

صدای دیگری که در عرصه مطبوعاتی اسرائیل در این زمینه شنیده شد واکنش مطبوعات مذهبی بود که تصویب این قانون را به مثابه یک اعلان جنگ به خود تلقی کردند.

هفته‌نامه یاتد نیمان (Yated Neeman) نشریه انگلیسی‌زبان متعلق به حزب یهودی تورات که در آمریکا منتشر و در اسرائیل هم توزیع می‌شود می‌نویسد: «دیوار بلند و قطور سنت یهودی مورد حمله واقع شد، تغییردهندگان دین از این پس از دعای خیر دادگاه عالی بهره‌مند می‌شوند.»

«سورپرایز و شوک» تیتر روزنامه Hamevasser یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین نشریات مذهبی اسرائیل و متعلق به حزب اگودات اسرائیل بود.

Hapeles دیگر روزنامه جامعه اولترا ارتودوکس فراتر رفت و تصمیم دادگاه عالی را «مخرب و بی‌سابقه» خواند.

این جدال رقابت‌های انتخاباتی اخیر اسرائیل را گاهی وارد سطح افراطی هم کرده است. روزنامه پرطرفدار یدیعوت آحارانوت گزارش می‌دهد، حزب یهودی تورات در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی منتشر کرده‌اند که یک سگ با پوشش تالیت- شال سنتی یهودیان که هنگام عبادت بر سر می‌کنند- به علاوه‌ی کیپا (عرقچین مخصوص یهودیان) را نشان می‌داد همراه با این توضیح: «او هم یهودی است!» این روزنامه واکنش رابن لیبرال گیلاد کاریو را نیز که کاندیدای حزب کارگر بود منتشر کرده است: «این ویدئو یهودی‌ستیزی خالص است.»

شایان ذکر است یهودیان غیر ارتودوکس که عملاً به قوانین و مقررات شریعت (عمل به واجبات و ترک محرمات) یهودی پایبند نیستند ولی به هر حال خودشان را یهودی می‌دانند از سوی یهودیان ارتودوکس و اولترا ارتودوکس یهودی محسوب نمی‌شدند؛ اما با این قانون جدید ایشان یهودی قلمداد می‌شوند و اگر قصد اقامت در اسرائیل داشته باشند شهروندی این کشور را هم به دست می‌آورند.