سفر ظریف به آسیای میانه در راستای سیاست «نگاه به شرق» است

اعتمادآنلاین| محسن پاک آیین در تحلیل سفر منطقه‌ای وزیر امور خارجه به کشورهای آسیای مرکزی و همچنین ره‌آورد اقتصادی و سیاسی این کشورها برای ایران اظهار داشت: منطقه آسیای مرکزی، منطقه بسیار مهمی است؛ چند کشور در این منطقه، همسایه ایران و چند کشور نیز با با فاصله یک کشور همسایه ایران محسوب می‌شوند.

به گزارش ایلنا، در چارچوب رویکردی که اخیراً دیپلماسی جمهوری اسلامی آن را دنبال می‌کند و به رویکرد «نگاه به شرق» موسوم شده است، تقویت روابط با همسایگان در اولویت سیاست خارجی دستگاه دیپلماسی ایران قرار دارد.

وی با اشاره به سفر وزیر خارجه ایران به کشورهای ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و ترکمنستان، ‌ادامه داد: سفر آقای ظریف به کشورهای آسیای مرکزی که از ازبکستان شروع، به قرقیزستان رسیده و بعد به قزاقستان و ترکمنستان خواهند رفت، باعث تقویت نگاه به شرق و همچنین ایجاد فرصت‌های جدید برای همکاری‌های اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران خواهد شد.

سفیر پیشین ایران در ازبکستان با بیان اینکه قرارداد 25 ساله ایران و چین گام بسیار مهمی بود برای این که ایران نشان دهد به دنبال ایجاد تنوع در سیاست خارجی خود است، تاکید کرد: ایران در عین حالی که مخالف تعامل با کشورهای غربی نیست اما به دنبال این است که وابستگی خودش را از انحصار روابط خارجی به کشورهای غربی کم کند و روابط مختلفی را در سیاست خارجی خود فعال کند.

وی خاطر نشان کرد: بعد از اقدام بسیار مهم و تاریخی امضای سند همکاری 25 ساله ایران و چین، همکاری با کشورهای آسیای مرکزی بسیار مهم است. ازبکستان به دلیل اینکه بعد از «اسلام کریموف» فضای بازتری را در سیاست خارجی خود اتخاذ کرده است و به کشورهای همسایه نیز نگاه مثبت دارد، روابطش با ایران رشد کرده و در حوزه‌های مختلفی ما می‌توانیم با این کشور همکاری کنیم. از سویی در حوزه فرهنگی، ازبکستان به دلیل وجود سمرقند و بخارا دارای ریشه تاریخی و فرهنگی با ایران است و می‌توان همکاری‌های جدی فرهنگی با آنها داشت.

پاک آئین گفت: ترکمنستان نیز به واسطه داشتن گاز و همسایه بلافصل با ایران یکی از واردکنندگان کالاهای ایرانی است و داشتن دو مبادی مرزی با ایران دارای اهمیت است. در مجموع به نظر می‌رسد که بستر بسیار مهمی اکنون فراهم است که با همسایگان و کشورهای آسیای مرکزی رابطه برقرار کنیم و و امیدواریم که نتایج خوبی از سفر ظریف برای ایران حاصل شود.

وی درباره اینکه چرا پیش از این، رابطه ایران با کشورهای حوزه آسیای مرکزی رونقی نداشته و علی‌رغم سفر رئیس جمهور پیشین و وزیر خارجه فعلی در سال‌های اخیر اما آنچنان که باید، گسترش روابطی بین ایران با این کشورها نبوده است، یادآور شد: به طور سنتی ایران از قبل از انقلاب نگاه به غرب داشته است و همکاری در حوزه اقتصادی به ویژه حوزه تجارت با غرب برای تجار ایرانی و بخش خصوصی ایران جذابیت بیشتری داشت.

سفیر پیشین ایران در آذربایجان گفت: در حال حاضر و با شرایط فعلی ایران و به دلیل خصومت‌هایی که غربی‌ها علیه ایران دارند و تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده، به طور طبیعی ما به دنبال این هستیم که نگاه خودمان را تغییر دهیم.

وی اضافه کرد: علت بعدی این است که اینکه ایران از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ایجاد کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز با این کشورها همکاری داشته اما نگاهش تاکتیکی بوده است؛ هر بار روابطمان با غربی‌ها بهتر می شد، از این کشورها غافل می‌شدیم و نگاه راهبردی به همسایگان، به ویژه کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز نداشتیم. البته این نگاه تنها در دستگاه وزارت خارجه نبود بلکه در کل نظام به ویژه حوزه اقتصادی و بخش خصوصی نگاه به این حوزه آسیای مرکزی و قفقاز نگاه کمرنگ‌تری بوده است.

این تحلیلگر ارشد مسائل آسیای میانه گفت: اخیراً شاهد این هستیم که توجه به آسیای میانه بیشتر شده است، رابطه ایران با آذربایجان خیلی خوب شده است و با کشورهای آسیای مرکزی از جمله ازبکستان که در دوره آقای کریم‌اف به دلیل نگاه بسته‌اش خیلی مشکل داشتیم ارتباط گرفته‌ایم.

وی تصریح کرد: نکته کلیدی این است که باید به کشورهای آسیای میانه نگاه راهبردی داشته باشیم، به چشم داشتن روابط دراز مدت به آنها نگاه کنیم و با تغییر سیاست‌های غرب و لغو تحریم‌ها دوباره همه تخم مرغ‌های خودمان را در سبد غرب نگذاریم. ما باید برای هر منطقه برنامه‌ریزی جدید خودمان را داشته باشیم و حتی نگاه ایران به همسایه‌هایش نگاه راهبردی باشد.