شکوفه‌های برجام در وین به بار می‌نشیند؟

اعتمادآنلاین| سیده آمنه موسوی - چنین به نظر می‌رسد که کار تمام شده است. مذاکراتی که انتظار می‌رفت بسیار پیشتر از این و همزمان با روی کار آمدن جو بایدن رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا و البته از مدافعان سرسخت توافق جامع هسته‌ای ایران به سرانجام برسد، حالا در مسیری روشن قرار گرفته؛ مذاکراتی که پس از نزدیک به 2 سال گفت‌وگوهای فشرده میان ایران و پنج قدرت بزرگ جهانی در 23 تیرماه سال 1394 به ثمر نشست، اما با ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید و خروج آمریکا از این توافق در 18 اردیبهشت‌ماه سال 1397 ناکام ماند و حتی با وجود موافقت تروئیکای اروپایی با ادامه روند اجرایی آن، ره به جایی نبرد و نتوانست در عمل به موفقیتی دست یابد.

اما حالا، با وجود گذشت سه سال از این خروج، به نظر می‌رسد درخت برجام دوباره در حال شکوفه زدن است و به گفته رونالد پوفالا، سخنگوی دولت آلمان، «شاهد پیشرفت و عزم برای حرکت رو به جلو در مذاکرات شرکای توافق هسته‌ای در وین هستیم». این عزم با جلسات کمیسیون مشترک برجام در وین دنبال می‌شود و هدف آن نیز احیای توافق هسته‌ای با تمرکز بر لغو تحریم‌های اعمال‌شده آمریکا علیه ایران و بازگشت دوجانبه واشینگتن و تهران به توافقی جامع است.

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی دستگاه سیاست خارجی کشور، در این باره می‌گوید: «این مذاکرات نه در ارتباط با برجام بلکه در مورد چگونگی اجرای تعهدات از سوی آمریکا و مذاکراتی فنی و تکنیکی است.» جالب است که با وجود حضور نمایندگان آمریکا در اتریش، تاکنون هیچ مذاکره مستقیم و غیرمستقیمی میان تهران و واشینگتن در وین انجام نشده و روند احیای برجام صرفاً از طریق مذاکرات شرکای برجام و فعالیت کارگروه‌ها ادامه دارد.

کورسوی یک تفاهم

عباس عراقچی پیشتر گفته بود: «هیات ایرانی متون مورد نظر در حوزه هسته‌ای و رفع تحریم‌ها را آماده و آن را به همه طرف‌ها ارائه کرده است؛ این متون می‌تواند مبنای مذاکرات و رسیدن به توافق نهایی باشد.» گویا پیش‌نویسی که معاون وزیر امور خارجه ایران به آن اشاره می‌کند مورد پذیرش هیات‌های شرکت‌کننده قرار گرفته و احتمالاً در نشست روزهای آینده وین نهایی خواهد شد. مهم‌ترین بند تفاهم وین رفع تحریم از پروسه فروش نفت ایران خواهد بود.

«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین نیز در همین زمینه در صفحه توییتر خود نوشته بود: «در جمع‌بندی نتایج 2 هفته ارزیابی درباره احیای برجام می‌توانیم با رضایت بگوییم که مذاکرات وارد مرحله تهیه پیش‌نویس شده است؛ البته تا راهکارهای عملی هنوز فاصله زیادی داریم، اما از فقط صحبت کردن به توافق کردن روی گام‌های مشخص برای حرکت به‌ سمت اهداف رسیده‌ایم.» اهدافی که جک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، آن را «پایبندی در برابر پایبندی» می‌خواند.

طی هفته‌های اخیر جلسات متعدد کارگروه‌های کارشناسی در 2 حوزه تحریم و هسته‌ای در وین برگزار شده است. مذاکره‌کنندگان که شامل هیات‌های اتحادیه اروپا و روسیه و چین می‌شوند اعلام کرده بودند رایزنی‌ها در هفته جاری نیز ادامه پیدا می‌کند؛ امری که به سبب حمله هفته گذشته به تاسیسات غنی‌سازی نطنز متوقف شده بود، اما با اهتمام طرفین مذاکره‌کننده تفاهم وین مجدداً از سر گرفته شد.