باز هم نیاز به مشورت در پایتخت‌ها

اعتمادآنلاین| تلاش‌های شبانه‌روزی در وین، پایتخت اتریش برای پایان دادن به کار نگارش دو متن مورد نیاز برای بازگشت ایران و ایالات متحده امریکا به اجرای کامل برجام ادامه دارد، اما به نظر می‌رسد که تهران و واشنگتن هنوز برای برداشتن گام نهایی آمادگی کافی ندارند. قریب به 48 ساعت پیش بود که میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین با انتشار یک توییت و اشاره به اینکه برنامه‌ریزی برای دور ششم رایزنی‌ها وجود ندارد، تلویحا این نوید را داد که این دور از رایزنی‌ها می‌تواند آخرین دور باشد.

به گزارش روزنامه اعتماد، با این وجود شنیده‌ها از وضعیت مذاکرات در وین گواه این است که احتمال قریب به یقین هیات‌های مذاکره‌کننده آخر هفته جاری به پایتخت‌ها بازخواهند گشت و البته باز هم در پرونده‌های در دست متن‌هایی با پرانتز باز است که به مشورت پایتخت‌ها به خصوص در تهران و واشنگتن نیاز دارد. شنیده‌هایی که با سخنان عباس عراقچی، رییس هیات مذاکره‌کننده ایران در وین که روز گذشته در گفت‌وگو با خبرنگار صدا و سیما در پایتخت اتریش مطرح شد، سنخیت دارد.

ابراز تردید عراقچی در حل و فصل سریع اختلاف‌ها

عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه که از سه‌شنبه هفته گذشته در قالب پنجمین دور از رایزنی‌ها میان ایران و 1+4 و ایالات متحده در وین به سر می‌برد، عصر روز گذشته پس از یک جلسه سه‌جانبه با چین و روسیه و یک جلسه سه‌جانبه با هیات‌های تروییکای اروپایی حاضر در برجام (بریتانیا، فرانسه و آلمان) با خبرنگار صدا و سیما گفت‌وگو و درباره جمع‌بندی مذاکرات در این دور ابراز تردید کرد. عراقچی در این باره گفت: یک هفته است که در وین مذاکرات را دنبال می‌کنیم.

مذاکرات پیچیدگی‌های زیادی دارد. در حال حاضر به موضوعات اصلی مورد اختلاف رسیدیم. فکر می‌کنیم پیشرفت‌های خوبی تاکنون داشتیم و مسیر خوبی را طی کردیم. الان در نقطه‌ای هستیم که به اختلافات بارزی که وجود دارد، پرداخته می‌شود. متن‌ها تهیه شده است. مقدار زیادی از متون آماده است ولی مسائل اختلافی تحت بررسی است. جلسات فشرده زیادی را این روزها برگزار کردیم. من روز (دوشنبه) جلسه سه‌جانبه‌ با روسیه و چین داشتم. هماهنگی‌های خوبی بین ما، روسیه و چین وجود دارد. همچنین جلسه چهارجانبه دیگری با سه کشور اروپایی داشتیم. جلسات کارشناسی به همین ترتیب ادامه دارد.

رییس هیات مذاکره‌کننده ایران با اشاره به فضای مذاکراتی در وین گفت: «شخصا مطمئن نیستم که در این دوره به جمع‌بندی برسیم با این حال به تلاش‌های خود ادامه می‌دهیم. ممکن است لازم باشد هیات‌ها یک بار دیگر برای مشورت‌های بیشتر به پایتخت‌ها مراجعه کنند. هنوز در این باره تصمیم قطعی گرفته نشده است. ظرف دو، سه روز آینده کار را ادامه ‌خواهیم داد ولی شخصا هنوز مطمئن نیستم مذاکرات در این دور به پایان برسد.» عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا جلسه کمیسیون مشترک برجام مجددا تشکیل خواهد شد، گفت: معمول کار ما این است که همیشه مذاکرات با یک دور کمیسیون مشترک، شروع شود و با یک جلسه کمیسیون مشترک، کار را جمع‌بندی کرده و خاتمه دهیم. در همه سطوح با یکدیگر ملاقات و صحبت می‌کنیم ولی اگر قرار باشد به این دوره مذاکرات پایان داده می‌شود از طریق جلسه جمع‌بندی کمیسیون مشترک خواهد بود ولی هنوز زود است قضاوت کنیم در چه روزی و در چه مقطعی به این نقطه برسیم. تلاش برای اینکه هر چه سریع‌تر به جمع‌بندی نهایی برسیم، ادامه دارد و باید ببینیم چه خواهد شد.

روند رو به جلو، باقی ماندن موضوعات کلیدی

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران در نشست خبری روز گذشته با پرسش‌های متنوعی از سوی خبرنگاران درباره چند و چون مذاکرات جاری در وین روبه‌رو شد. هرچند که از مجموع سخنان خطیب‌زاده این برمی‌آمد که روند رایزنی‌ها در وین رو به جلو و رضایت‌بخش است اما باقی ماندن موضوعات کلیدی مورد اختلاف، عبارتی بود که خطیب‌زاده باز هم تکرار کرد. سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی درباره توییت «میخاییل اولیانوف» نماینده روسیه در مذاکرات وین مبنی بر اینکه هنوز برنامه‌ای برای دور ششم مذاکرات وجود ندارد و اینکه چقدر احتمال دارد این دور پایانی باشد؟ گفت: «ما مذاکرات و گفت‌وگوها در وین را با دقت و وسواسی که لازم است، جلو می‌بریم. هر دوری می‌توانسته دور آخر باشد، ولی چون برخی موضوعات باقیمانده، به دور بعدی کشیده شده، گفت‌وگوها ادامه یافته است. این دور هم همین گونه است، اگر موضوعات کلیدی باقیمانده حل شود، می‌تواند دور آخر باشد ولی اگر چنین نباشد دور دیگری هم خواهد بود.

مذاکرات در وین پیشرفت‌های خوب و قابل توجهی در هر سه کارگروه داشته، ولی موضوعات کلیدی باقی‌ مانده است. ما الان به حل موضوعات کلیدی رسیده‌ایم که حل این موضوعات کلیدی هم باید با دقت صورت بگیرد.»

باز هم تاکید ایران بر راستی‌آزمایی اقدام‌های امریکا

راستی‌آزمایی اقدام‌های طرفین برای بازگشت به برجام یکی از اصلی‌ترین گره‌های کار در رایزنی‌های حقوقی و فنی برای احیای برجام در وین است. در حالی که ایران می‌گوید ایالات متحده باید تمام تحریم‌های وضع شده پس از حصول برجام را رفع کند و منتظر راستی‌آزمایی رفع این تحریم‌ها توسط تهران بماند، واشنگتن این نقشه راه را نپذیرفته و از گام‌های همزمان سخن می‌گوید. هرچند که مقام‌های امریکایی می‌گویند هنوز کار در دو کارگروه رفع تحریم و هسته‌ای به اتمام نرسیده تا موارد به کارگروه ترتیبات اجرایی منتقل شود اما برخی منابع خبری بحث راستی‌آزمایی را هم یکی از اصلی‌ترین اختلاف‌ها میان ایران و ایالات متحده در این مرحله می‌دانند.

روز گذشته نیز سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسش خبرنگاری در این باره گفت: موضع ما همان موضع قبلی است. همه تحریم‌های برجامی امریکا باید مرتفع شود. تمام تحریم‌هایی که در دوران ترامپ با هدف از بین رفتن برجام و محروم کردن ایران از منافع برجام بوده، باید مرتفع شود و راستی‌آزمایی صورت بگیرد و این راستی‌آزمایی در فرمول‌هایی که الان مورد بحث در وین است، صورت می‌گیرد و بعد ایران اقدامات جبرانی خود را متوقف خواهد کرد.

بن‌بست در مذاکرات وجود ندارد

خطیب‌زاده با اشاره به اینکه هیچ بن‌بستی در مذاکرات وین وجود نداشته و مذاکرات به نقاط کلیدی رسیده، گفت: «نه اجازه می‌دهیم که گفت‌وگوها فرسایشی شود و نه تعجیلی برای رسیدن به توافق داریم. ملاک ما حقوق ملت و تامین منافع عالی مردم و نظام است. در همین چارچوب نیز تیم گفت‌وگو‌کننده ما حرکت کرده و دستورالعمل‌ها از مرکز را طبق النعل بالنعل انجام می‌دهد و جلو برده است. اگر گفت‌وگوها نیاز به تصمیماتی در تهران داشته باشد قطعا این تصمیمات در تهران گرفته می‌شود.»

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره اینکه شما گفتید بن‌بستی در مذاکرات وین نیست، آیا به این معناست که امریکا پذیرفته همه تحریم‌ها از جمله دوران ترامپ، تروریسم و حقوق بشری را لغو کند؟ افزود: موضع ایران این است که تمامی تحریم‌هایی که دولت ترامپ بر ضد ایران اعمال کرده همه با هدف محروم کردن ایران از منافع برجامی و با هدف از بین بردن برجام بوده و با روح و کلام مندرج در برجام در تناقض قطعی است. نظر تیم مذاکره‌کننده امریکا که از طریق کمیسیون مشترک به ما منتقل شده، این است که در برخی از این موضوعات نظرات آنها این نیست. ما نظرات خود را قاطع و روشن گفتیم. قطعا در برخی موضوعات کلیدی باید تصمیمات جدی گرفته شود. فکر می‌کنم ما در آن نقطه هستیم که باید تصمیمات مشخصی درباره برخی موضوعات گرفته شود.

اجرای برجام، نه کلمه‌ای بیشتر نه واژه‌ای کمتر

به گزارش «اعتماد»، در شرایطی که مقام‌های امریکایی در چند هفته اخیر تلاش کردند با فضاسازی رسانه‌ای و طرح ادعاهایی نظیر اصرار ایران بر رفع همه تحریم‌ها به عنوان مانعی در رسیدن به توافق، توپ را به زمین تهران بیندازند، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز گذشته برای چندمین بار تکرار کرد: امریکا باید تصمیم سیاسی خود را به صورت قاطع بگیرد: یا می‌خواهد همچنان از میراث شکست خورده ترامپ دفاع کند یا می‌خواهد صفحه را ورق بزند و به تعهدات خود ذیل برجام و قطعنامه 2231 به صورت کامل برگردد . اگر چنین شود پاسخ ایران توقف اقدامات جبرانی و اجرای کامل برجام است. برجام همان چیزی است که نوشته شده نه بیشتر نه کمتر.

برجام، تنها انتخاب ایالات متحده است

خطیب‌زاده در پاسخ به پرسشی درباره سخنان اخیر «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه امریکا مبنی بر اینکه به دنبال تقویت و طولانی کردن برجام هستیم تا فعالیت‌های ثبات‌زای ایران در منطقه، اشاعه تسلیحات و ... را شامل شود، گفت: به جای اینکه سعی کنند دشمن قسم خورده برجام را راضی کنند، بهتر است به تعهدات خود ذیل قطعنامه 2231 و برجام برگردند. تنها انتخاب و راه‌حلی که روی میز وجود دارد، برجامی است که در سال 2015 امضا شده و این بهترین چیزی است که دولت فعلی امریکا می‌تواند به آن فکر کند. اگر قرار باشد حتی درباره سایر موضوعات فکر هم شود، لیست بلندبالایی از اقدامات مخرب امریکا و متحدانش در منطقه وجود دارد که اگر امریکا آماده است درباره آنها گفت‌وگو کند، قطعا لیست اقداماتش فراوان است.

استقلال پرونده تبادل زندانیان از رایزنی‌ها در وین

همزمان با آغاز رایزنی‌ها در وین در نیمه فروردین ماه سال جاری، گفت‌وگوهایی با واسطه سوییس درباره آزادی زندانیان ایرانی در امریکا و زندانیان دوتابعیتی ایرانی و امریکایی در ایران میان تهران و واشنگتن صورت گرفت که همچنان ره به جایی نبرده است. سعید خطیب‌زاده در نشست خبری روز دوشنبه در پاسخ به پرسشی درباره وجود ارتباط میان این پرونده و مذاکرات وین گفت: گفت‌وگوهای وین هیچ ارتباطی با مسائل دیگر از جمله زندانیان ندارد. برای جمهوری اسلامی ایران آزادی اتباع به گروگان گرفته شده در امریکا و آنهایی که به ناحق و غیرقانونی و به بهانه‌های واهی در زندان‌های امریکا هستند، اولویت قطعی بوده است.اگر دولت امریکا این موضوع انسانی را تسهیل کند، فضای بهتری حتی برای گفت‌وگوها در وین ایجاد می‌کند. این همواره در دستورکار ما بوده است و اگر شرایط فراهم شود ذره‌ای تردید نخواهیم کرد که اتباع خود را از دست بی‌عدالتی‌ها نجات دهیم.

رایزنی‌های چندجانبه روس‌ها در وین

«میخاییل اولیانوف»، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در «وین» از دیدار با «انریکه مورا»، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و دیگر نمایندگان سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا درباره برجام در «وین» خبر داد. او در پیامی که در صفحه توییتر خود منتشر کرد، درباره این دیدار نوشت: « با آقای انریکه مورا و دیگر همکاران سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا برای بحث درباره موضوعات مرتبط با مذاکرات وین در خصوص برجام دیدار کردم». اولیانوف پیش از این با هیات‌هایی از سه کشور چین و روسیه و ایران طی نشستی سه‌‌جانبه در وین در خصوص وضعیت فعلی امور و راه‌های پیش‌رو برای احیای برجام دیدار و گفت‌وگو کرد. وزارت خارجه ایران در بیانیه‌ای درباره این دیدار اعلام کرد که روز دوشنبه نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و چین برای بررسی و تبادل نظر در خصوص آخرین وضعیت گفت‌وگوها و هماهنگی مواضع با حضور روسای هر سه هیات در محل گرندهتل وین برگزار شد. طبق این گزارش، هیات ایرانی در این دیدار نظرات خود در خصوص متون پیش‌نویس و موضوعات باقیمانده را برای طرف‌های چینی و روس تشریح کرد.

هیات‌های چین و روسیه نیز ضمن ارایه برخی نظرات و توضیحات، بار دیگر بر حمایت کامل خود از مواضع ایران تاکید کردند. هر سه هیات بر اهمیت تداوم کار به صورت جدی و به دور از هرگونه شتابزدگی یا تاخیر بی‌سبب تاکید کردند.