خوشحال‌ترین فرد برای خروج نتانیاهو از قدرت کیست؟

اعتمادآنلاین| سیدعماد حسینی- با وجود اختلاف نظر و حتی تضاد شدید راهبردی بین احزاب تشکیل‌دهنده ائتلاف جدید در حال تشکیل دولت در اسرائیل، اما ظاهرا اصل نخواستن بنیامین نتانیاهو برای دوره پیش رو آنها را در یک چارچوب و حول یک محور قرار داده است.

شاید این کوتاه‌ترین توصیف برای شکل گرفتن عجیب‌ترین ائتلاف تاریخ اسرائیل متشکل از احزاب و جریان‌هایی حتی متضاد با یکدیگر محسوب شود.

این‌که احزابی از راستگرایان افراطی سکولار با چپ‌گرایان در قالب ائتلاف تغییر دور یک میز بنشینند و حاضر به پذیرش تناوبی‌شدن قدرت شوند، امر کم سابقه‌ای در تاریخ سیاسی هفتاد و چند ساله رژیم اسرائیل محسوب می‌شود. در حالی که پیوستن یک جریان عربی (فلسطینیان 48) به آنها اقدام بی‌سابقه‌ای است که همه طرف‌ها را از دوست و دشمن متعجب و شگفت‌زده کرد.

در این که از چند سال پیش جریان مخالفت با ادامه حضور بنیامین نتانیاهو در قدرت روز به روز قدرت بیشتری گرفته و امروز به بیش از نیمی از اعضای کنست رسیده، شکی وجود ندارد اما در ظاهر این اشتیاق برای نبود نتانیاهو صرفا مختص سیاستمداران اسرائیلی نبوده بلکه این تمایل به امری برون مرزی تبدیل شده و بسیاری از متحدان سنتی اسرائیل را هم درگیر خود کرده است.

وقتی بنی گانتس ساعاتی بعد از پشت کردن به ائتلاف با نتانیاهو و پیوستن به ائتلاف رقیب راهی آمریکا شده و از واشینگتن اعلام می‌کند اجازه نخواهیم داد نتانیاهو دست به رفتاری ماجراجویانه بزند، نشان می‌دهد در واشینگتن چیزی فراتر از گفت‌وگو در رابطه با گنبد آهنین و دریافت کمک‌های تسلیحاتی و مالی، داشته است.

وقتی وزیر جنگ کابینه پیشبرد امور اسرائیل ساعاتی بعد از پیوستن به ائتلاف تغییر که شکل‌گیری آن به معنای سرنگونی بنیامین نتانیاهو است در پنتاگون مورد استقبال قرار می‌گیرد، چیزی جز به رسمیت شناخته شدن دوره پسا نتانیاهو توسط مراکز تصمیم‌گیری آمریکا نیست.

گرچه به اعتقاد کارشناسان، حمایت ایالات متحده از اسرائیل یک رویکرد کلان و فراجناحی بوده و تحت تاثیر هیچ نوع تغییر داخلی، چه در آمریکا و چه در اسرائیل، نمی‌شود اما به هر شکل نباید تصور کرد ذائقه حزب جمهوری‌خواه یا حزب دموکرات آمریکا در نحوه تعامل با اسرائیل دخالتی نداشته باشند.

بی‌تردید جو بایدن حمایت تمام قد بنیامین نتانیاهو از رقیبش دونالد ترامپ را هرگز فراموش نخواهد کرد، به ویژه که نتانیاهو از زمان امضای توافقنامه برجام در سال 2015 نزدیکی و حتی پرچمداری جریان راستگرای حزب جمهوری‌خواه آمریکا را در دستور کار خود قرار داد، به نحوی که سطح روابط بین تل‌آویو و واشینگتن در دوره باراک اوباما به حداقل ممکن رسید.

نتانیاهو حتی از چارچوب پروتکل‌های متعارف دیپلماتیک هم خارج شد و در سفری به ایالات متحده بی‌اعتنا به باراک اوباما سخنرانی شدید‌اللحنی را در مخالفت با امضای توافق برجام توسط وی در کنگره ایراد کرد.

چند سال بعد از آن و در حالی که ارتباط و همسویی‌ نتانیاهو با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور وقت آمریکا به نقطه اوج خود رسیده بود، نخست‌وزیر اسرائیل اجازه ورود دو عضو زن حزب دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا را به اسرائیل نداد تا دونالد ترامپ از عدم صدور اجازه ورود به رشیده طلیب و الهان عمر به اسرائیل ابراز شادمانی و شعف کند.

نتانیاهو چه در سه دوره انتخابات پیاپی در اسرائیل و چه در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری در آمریکا خود را جزو بلوک راستگرایان افراطی معرفی کرده و در خاکریز دونالد ترامپ سنگر گرفته بود.

این مسائل و بسیاری دیگر از مواضع و اقدامات باعث شد تا کاخ سفید چندان بی‌میل به رفتن نتانیاهو نباشد و حتی از این رفتن ابراز خوشحالی هم کند.

امروز گرچه مسئولین آمریکایی تاکید می‌کنند انتخابات در اسرائیل یک امر کاملا داخلی بوده و واشینگتن از هر کابینه‌ای در اسرائیل حمایت می‌کند، اما به گفته یک تحلیلگر اسرائیلی نمی‌توان موج خوشحالی و شعف شکل گرفته در راهروهای کاخ سفید را نادیده گرفت.

به اعتقاد تحلیل‌گران مسایل اسرائیل، پروسه نادیده گرفتن نتانیاهو که با قرار گرفتن وی در رده دهم لیست تماس‌های بایدن بعد از نشستن پشت میز ریاست‌جمهوری کلید خورده بود، امروز با خروج وی از قدرت و اعلام حمایت همه جانبه دستیاران بایدن از کابینه جدید اسرائیل به نقطه اوج خود رسیده است، امری که به طور حتم می‌تواند بازخوردهایی فراتر از روابط دو جانبه واشینگتن ـ تل‌آویو هم داشته باشد.