تهدید نظامی واکنش منفعلانه اسرائیل به پیشرفتهای وین/ طرح قدیمی و خطرناکی که میتواند خاورمیانه را به آتش بکشد
تنها چند هفته پس از پایان یافتن نبرد میان ارتش اسرائیل و حماس، تلآویو در اقدامی تحریکآمیز هدف از برگزاری رزمایش مشترک نیروهای هوایی اسرائیل، ایتالیا، امریکا و بریتانیا در آسمان ایتالیا را «آمادگی برای حمله» به ایران عنوان کرد.
اعتمادآنلاین| تنها چند هفته پس از پایان یافتن نبرد میان ارتش اسرائیل و حماس که به گفته کارشناسان نمودی از تغییر موازنه نظامی و نمایشی از آسیبپذیری بالای اسرائیلیها در برابر حملات موشکی بود، تلآویو در اقدامی تحریکآمیز هدف از برگزاری رزمایش مشترک نیروهای هوایی اسرائیل، ایتالیا، امریکا و بریتانیا در آسمان ایتالیا را «آمادگی برای حمله» به ایران عنوان کرد تا در واپسین روزهای حضور نتانیاهو در قدرت نیز همچنان جنگطلبی و تنشزایی به عنوان یک سیاست اصلی در دستور کار دولت اسرائیل باشد.
به گزارش روزنامه اعتماد، نشریه تایمز اسرائیل روز سهشنبه گزارش داد که نیروی هوایی اسرائیل برای شرکت در رزمایش مشترک با بریتانیا، ایالات متحده و ایتالیا 6 فروند جنگنده اف-35 به ایتالیا اعزام کرده است. بر اساس این گزارش، رزمایش مذکور یکی از بزرگترین تمرینهایی است که جنگندههای اف-35 در آن شرکت دارند و هدف تلآویو از حضور در این رزمایش بهبود کارایی این جنگندههاست که از سال 2016 به خدمت ارتش اسرائیل در آمدهاند. تحلیلگران نظامی با توجه به حریم هوایی محدود اسرائیل، برگزاری رزمایش مشترک با دیگر کشورها یا برگزاری رزمایش هوایی در حریم هوایی کشورهای متحد را اقدامی طبیعی از سوی تلآویو ارزیابی میکنند اما نکته قابل توجه رزمایش ایتالیا این است که یک افسر ارشد ارتش اسرائیل به شرط ناشناس ماندن به رسانهها گفته «تمرکز ما روی ایران است.» این افسر افزوده است که یکی از آیتمهای تمرینی استفاده از موشکهای سطح به هوای متعدد در این رزمایش به منظور شبیهسازی تهدیدها بوده و این اقدامات گامی در راستای «مهیا کردن جنگندههای اف- 35 برای حملات علیه نیروهای ایران است.»
این اولینبار در ماههای اخیر نیست که اسرائیل مستقیما از آمادگی برای عملیات نظامی علیه ایران و احتمال اقدام نظامی خبر میدهد. به تازگی شماری از جنگندههای اسرائیلی در مانور هوایی مشترکی در یونان و پیش از آن نیز در شماری از کشورهای اروپای شرقی که با اسرائیل مناسبات نزدیکی دارند، مشارکت کردند. در این رزمایشها نیز رسانههای اسرائیلی «آمادگی برای مقابله با ایران» را به عنوان اصلیترین هدف تمرین هوایی عنوان کردند.
اسرائیل همزمان با مذاکرات وین و در آستانه احیای توافق هستهای تصمیم دارد این پیام را به کشورهای غربی منتقل کند که راهی جز «حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران» برای کنترل کردن برنامه اتمی تهران وجود ندارد. چنانکه در اواخر ماه آوریل، الی کوهن، وزیر اطلاعات اسرائیل به ایالات متحده هشدار داد که «توافق بد با ایران» میتواند زمینهساز یک جنگ بزرگ در خاورمیانه باشد. او ضمن تاکید بر اینکه «دستیابی به منافع کوتاهمدت نیاز به توجه جدی به تبعات بلندمدت آن دارد» اقدام به تهدید ایران کرد و گفت «جنگندههای اسرائیل امکان عملیات در هر نقطهای از منطقه را دارند.» مجموعه این اقدامات - رزمایشها و تهدیدهای کلامی - در کنار عملیاتهای تروریستی اسرائیل در سالهای اخیر (ترور شهید فخریزاده و دو عملیات خرابکارانه در نطنز) نشان میدهد طرح اقدام نظامی برای متوقف ساختن برنامه هستهای ایران نه یک تهدید ظاهری که طرحی بلندمدت و جدی برای اسرائیل است.
در 25 مه سال جاری، ژنرال آویو کوچاوی، فرمانده ارتش اسرائیل با اشاره به احتمال احیای توافق هستهای از سوی دولت امریکا گفت: «توافق هستهای از نظر عملیاتی بد و از نظر استراتژیک بسیار بد است. اینکه به ایران اجازه داشتن برنامه هستهای داده شود، اشتباه بوده و برنامه هستهای تهدیدی غیرقابل قبول است. این اقدام منجر به گسترش سلاحهای هستهای در منطقه خواهد شد.» او در ادامه افزود که به «تعداد بیشتری از جنگندههای ارتش اسرائیل» دستور آمادهباش داده تا تلآویو توانایی مقابله با این تهدید را داشته باشد. چند روز پیش نیز بنی گانتز، وزیر جنگ اسرائیل پیش از دیدار با لوید آستین وزیر دفاع ایالات متحده تصریح کرد: «گفتوگوهای ما برای اطمینان از اینکه هر توافقی بهطور موثر هدف خود در دور نگه داشتن ایران از تسلیحات اتمی را برآورده کند، بسیار مهم است. قطعا با توجه به دامنه تهدیدات، اسرائیل باید همیشه اطمینان داشته باشد که توانایی حفاظت از خود را دارد.»
نشریه فوربس در دوم مه در تحلیلی پیرامون طرح اقدام نظامی در راهبرد اسرائیل علیه ایران مینویسد: برای اولینبار در دهه 1990 میلادی زمانی که دولتهای مختلف اسرائیل (از حزب لیکود یا حزب کارگر) از توسعه برنامههای هستهای و موشکی ایران احساس نگرانی میکردند، احتمال حمله نظامی پیشگیرانه نیروی هوایی اسرائیل مطرح شد. این راهبرد، پیشتر نیز علیه کشورهایی که اسرائیل فعالیتهای آنان را تهدیدی علیه خود ارزیابی میکرد در پیش گرفته شده بود. در 1981 نیروی هوایی اسرائیل تاسیسات هستهای اوسیراک در عراق را هدف قرار داد و بعدها نیز در سال 2007، جنگندههای اسرائیلی با حمله به سوریه تنها رآکتور هستهای این کشور را از بین بردند. در موضوع ایران اما ماجرای کمی متفاوت است؛ در سوریه و عراق هدف حمله تنها یک تاسیسات خاص بود و نابود شدن آن تاسیسات به کلی برنامه هستهای کشورهای مذکور را نابود میکرد اما در ایران توسعه هستهای در مکانهای مختلفی پیگیری میشود و از طرفی فاصله تاسیسات هستهای ایران تا اسرائیل بسیار بیشتر است. بر اساس تحلیل فوربس اسرائیلیها طی دهههای اخیر از بیان علنی این طرح نیز ابایی نداشتند. در سال 2005، زمانی که از دن هالوتز، رییس ستاد کارکنان وزارت دفاع اسرائیل پرسیده شد اسرائیل چقدر با اجرای طرح حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران فاصله دارد او پاسخ داد: «2000 کیلومتر». از سوی دیگر تمرینات و رزمایشهای آنها نیز از همان زمان بر این هدف متمرکز بود.
در سال 2008، یکصد جنگنده اف- 15 و اف - 16 اسرائیلی فاصله حدود 900 مایل را بر فراز مدیترانه با کمک هواپیماهای سوخترسان پیمودند تا حمله به اهداف راه دور را که از نگاه تحلیلگران اصلیترین این اهداف ایران بود، تمرین کند.
در 10 سال اخیر اسرائیل کوشید با خرید جنگندههایی بهروزتر، از جمله اف-35 که جنگندهای رادارگریز است توانایی هوایی خود را تقویت کند. هواپیماهای اف-35 از سال 2016 به ناوگان هوایی اسرائیل افزوده شدهاند. اسرائیل در حال حاضر 27 فروند از این جنگنده را در نیروی هوایی خود دارد. قرار است تا سال 2024، ارتش اسرائیل با دریافت 23 فروند دیگر، مجموع جنگندههای اف-35 خود را به 50 فروند افزایش دهد. ارتش اسرائیل اعلام کرده که مایل به سفارش و خرید تعداد بیشتری از این هواپیماست.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در سال 2019 با اشاره به این موضوع گفته بود: «اف-35های ما توانایی رسیدن به هر نقطهای در خاورمیانه نظیر ایران و از جمله سوریه را دارند.»
این رویکرد اسرائیل از نگاه برخی تحلیلگران خطرناک ارزیابی شده و کارشناسان هشدار میدهند، هم سویی و حمایت ایالات متحده از این رویکرد میتواند تبعات بسیار بدی داشته باشد. نشریه فارن پالیسی چندی پیش با اشاره به اقدامات جنایتکارانه اسرائیل در غزه در طول درگیریهای اخیر فلسطین و اسرائیل نوشت: این درگیریها شواهد بیشتری ارایه داد مبنی بر اینکه ایالات متحده دیگر نباید به حمایت بیقید و شرط اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک از تلآویو ادامه دهد و به جای آنکه یک روابط ویژه و خاص با اسرائیل داشته باشید باید روابط خود را به یک روابط عادی تقلیل دهد. این نشریه همچنین تاکید کرد: زمان آن رسیده که ایالات متحده به کلیشههای قدیمی «حق اسرائیل برای دفاع از خود» پایان دهد و حمایت بیقید و شرط از این رژیم را متوقف کند.
وقوع درگیری با ایران ابعادی بسیار فراتر از درگیریهای غزه و اسرائیل خواهد داشت چراکه ایران بازیگری دست و پا بسته نیست و در صورتی که ایالات متحده درصدد کنترل تلآویو به عنوان بازیگری طرفدار تنش و درگیری برنیاید، فاجعهای خطرناک در انتظار منطقه خاورمیانه خواهد بود.
دیدگاه تان را بنویسید