نگرانی آمریکا از روابط فزاینده روسیه با چین

اعتمادآنلاین| پایگاه پولتیکو نوشته است: «بر اساس اعلام وزارت خارجه چین، وانگ یی، وزیر خارجه این کشور در پیامی ویدیویی به اجلاس یک اندیشکده گفت، 20 سال بعد از امضای معاهده همکاری، دوستی و همسایگی خوب، روابط چین-روسیه به درجه بالای جدیدی رسیده و در آستانه رسیدن به یک "سطح عمیقتر، ابعاد بزرگتر و یک زمینه وسیعتر" است.

به گزارش ایسنا، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در سخنرانی ویدیویی خود به این اجلاس گفت که "مسکو و پکن از حامیان مداوم شکل گیری یک سیستم نظم جهانی عادلانه‌تر، دموکراتیک‌تر و به این ترتیب چند مرکزی و با ثبات هستند".

آیا این صحبتها اغراق هستند؟ تا حدی بله. آیا ریاکارانه هستند؟ در برخی جبهه‌ها مطمئنا هستند. اما برای دولت بایدن یک چنین لفاظی‌های عاشقانه‌ای بین مسکو و پکن را نمی‌توان نادیده گرفت.

در حقیقت نگرانی آمریکا در قبال روابط روسیه-چین به حدی افزایش یافته که برخی استراتژیستهای سطح بالای آمریکایی اکنون در حال بررسی لحاظ کردنش در ضمن تلاششان برای هدایت سیاست خارجی آمریکا به منظور تمرکز بیشتر بر یک چین در حال خیزش هستند.

انتظار می‌رود جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در دیدار فردا چهارشنبه خود با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه که به گفته شی جینپینگ، رئیس جمهور چین "بهترین دوست" او است، مساله روابط مسکو با پکن را مورد بحث قرار دهد.

یک مقام ارشد دولت بایدن در مصاحبه‌ای به پولتیکو گفت، برای سالهای زیادی روابط میان چین و روسیه به نظر می‌رسید که محدود به همکاری تاکتیکی یا شراکتهای موقت مصلحتی است. اخیرا به نظر میرسد که این روابط در حال تغییر شکل و تبدیل به یک چیز پایدارتر و راهبردی‌تر است.

این مقام ارشد تصریح کرد: چیزی که ما در طی مسیر یک دهه گذشته دیده‌ایم چیزی عمیق‌تر و صادقانه نگران کننده‌تر است. من فکر می‌کنم شما باید از یک سطح بگویید که این روابط تقریبا به عنوان یک شبه ائتلاف عمل می‌کند.

این مقام ارشد گفت، به بایدن درباره موضوع روابط چین-روسیه گزارش داده شده و او به اطلاعات درباره آن پرداخته است. یک مقام وزارت خارجه آمریکا تایید کرد، این مساله همچنین موضوع یک گزارش مشخصا درخواست شده از سوی آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا بوده است.

مقام ارشد اظهار کرد، اما در این مرحله اولیه از ریاست جمهوری بایدن، در حالی که بسیاری از مناصب کلیدی خالی هستند، دولت همچنان نیاز به تدارک بهترین مکانیزمها برای رصد دینامیک پکن-مسکو دارد.

مقام ارشد ادامه داد: این برای ما ضروری است که به نوعی در کلیت راهبردمان تجدیدنظر کنیم. آیا شما هر دوی آنها را مهار کرده و با هر دوی آنها به شکل منفی و عمیق درگیر می‌شوید؟ آیا شما تلاش می‌کنید با تفاوت قائل شدن در رویکردتان برای بهبود روابط با مسکو اقدام کنید؟ همه اینها مسائلی به طرز باورنکردی دشوار هستند.

تجارت دوجانبه بین دو کشور رو به افزایش است و از سطح 100 میلیارد دلار عبور کرده است. مسکو و پکن می‌خواهند آن را تا سال 2024 دوبرابر کنند.

شاید نگران کننده‌ترین و عجیب‌ترین مساله برای آمریکا ظاهرا روند همکاری فزاینده نظامی و تکنولوژیکی میان روسیه و چین است.

مقام دولت بایدن در پاسخ به درخواست برای ذکر مثال به این موارد اشاره کرد: "جنگنده‌های پیشرفته، تکنولوژی‌های مافوق صوت، رادارهای بسیار موثر ... سیستمهای یکپارچه سازی نبرد که خدمات متفاوت را به شکلی موثرتر مرتبط می‌سازد، پیشران هسته‌ای در ارتباط با زیردریایی‌ها، دید در شب- من می‌توانم همین طور ادامه دهم. همه اینها حوزه‌هایی هستند که روسیه و چین با یکدیگر بر سرشان همکاری داشته‌اند."

کندال تیلور و دیوید شولمان، تحلیلگرانی هستند که اخیرا در فارن افرز نوشتند که روسیه و چین مشغول اجرای رزمایش‌های نظامی مشترکی "با تکرر و پیچیدگی فزاینده" بوده‌اند. آنها نوشتند، همکاری تکنولوژیکی این دو کشور "ممکن است به آنها اجازه دهد تا سریعتر از آمریکای متکی به خود، با یکدیگر نو آوری ایجاد کنند".

برخی مقامهای آمریکایی سابق هشدار نسبت به غلو کردن در روابط چین-روسیه هشدار میدهند. آنها به عنوان مثال متذکر می‌شوند، این دو کشور همچنان همکاری پیوسته نداشته و بین آنها بی اعتمادی فراوان وجود دارد.

در ارتباط با روابط اقتصادی روسیه و چین، چین خیلی مسلط‌تر و پویاتر است. چین شریک تجاری ارشد روسیه است اما روسیه حتی جزو 10 شریک تجاری ارشد پکن هم نیست. چین همچنین در کلیت تجارت جهانی یک بازیگر خیلی بزرگتر است: ارزش صادراتش به آمریکا به تنهایی بزرگتر از ارزش صادرات روسیه به کل جهان است.

دیوید استیلول که به عنوان دستیار امور شرق آسیای وزیر خارجه سابق آمریکا در دولت دونالد ترامپ خدمت کرده، اظهار می‌کند: من فکر نمی‌کنم که ما باید زمان زیادی صرف تلاش برای تحلیل بردن این روابط کنیم. او گفت: چنین اتفاقی با هجوم پکن به حوزه‌های نفوذ مسکو خود به خود خواهد افتاد.

پوتین به خوبی از عدم توازن قدرتی که روسیه در قبال چین با آن مواجه است مطلع است. برخی تحلیلگران حتی به این فکر می کنند که اقدامات اخیر روسیه همچون افزایش دادن حضور سربازانش در طول مرز با اوکراین هدفش این بوده که به آمریکا یادآوری کند که روسیه را نمی‌توان نادیده گرفت با وجود این که بایدن تصریح کرده که نگرانی ژئوپلتیکی اصلی‌اش چین است.

مقام ارشد دولت بایدن اظهار کرد: واقعا هیچ کشوری موثرتر از روسیه پوتین آنقدر خوب با داشته‌هایش به طور کلی خوب بازی نمیکند.

این مقام ارشد اضافه کرد، هر گونه تلاش آمریکا برای سرمایه گذاری روی اختلافات میان مسکو و پکن باید بسیار ظریف و محتاطانه باشد. روابط آمریکا با هر دو کشور تا الان به اندازه کافی پرتنش بوده است.

این مقام ارشد گفت: هر دو طرف به شدت توجهشان معطوف به تلاشها برای ایجاد تنش یا اختلاف میانشان بوده و من فکر می‌کنم که هر دوی آنها بسیار متمرکز بر مشکلی که به عنوان مشکل تهدید کننده بزرگترشان تلقی می‌کنند یعنی آمریکا هستند.

وی افزود: نشست پوتین-بایدن یک گام کلیدی به سمت تبادل دیدگاه در قبال چین است، هر چند که این یکی از موضوعات فراوان دستور کار این نشست است. بایدن توجه نزدیکی به این مساله در جلساتش با دستیارانش داشته و "درکی بسیار متفاوت" از رابطه مسکو-پکن دارد.

با همه این گفته‌ها این معضلی است که نمی‌توان با سرعت حل کرد و نیازمند اولویت دهی جدی است.

مقام ارشد بیان کرد: ما همچنین با وضعیتی مواجه هستیم که در کوتاه مدت، مسائل واقعا نگران کنندها و دارای فوریت اغلب برآمده از روسیه هستند اما این چالشهای بلند مدت چین است که از همه نگران کننده‌تر است.»