دلایل عدم خروج احتمالی نظامیان آمریکا از افغانستان/ ابعاد عملیات‌های طالبان در مناطق شمالی

اعتمادآنلاین| «محمدرضا فرقانی» سفیر پیشین ایران در ترکمنستان در تشریح دلایل احتمال تغییر برنامه آمریکا برای خارج کردن نظامیان خود از افغانستان عنوان کرد: با توجه به افزایش درگیری‌ها در افغانستان ما شاهد به وجود آمدن یک بحران جدید در این کشور هستیم. واقعیت این است که ریشه اصلی این درگیری‌ها عدم اجرای صحیح توافق دوحه توسط ایالات متحده است. در توافق دوحه قرار بر این بود تا در فاز اول زمینه‌های لازم برای تحقق دوران گذار و در نهایت انتخاب دولت جدید افغانستان فراهم شود و چندی بعد قرار بر این شد تا خروج سربازان آمریکایی از این کشور در تاریخ مشخص انجام بگیرد.

به گزارش ایلنا وی افزود: در این میان نه تنها دولت جدید روی کار نیامد و مذاکره‌ای میان کابل و طالبان انجام نشد، بلکه آمریکایی‌ها خروج سراسیمه از افغانستان را در دستور کار قرار دادند. واقعیت این است که دولت پیشین ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ صرفاً برای استفاده از این توافق در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر 2020، تن به امضای این توافق در پشت پرده داد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر آنها نتوانستند در تاریخ مشخص نیروهای خود را از افغانستان خارج کنند و بر این اساس مجموعه اقدامات ایالات متحده باعث شد که طالبان دست بالا را در افغانستان داشته باشد و حالا همین مساله موجب افزایش درگیری‌ها و وخامت اوضاع شده است. به نظرم اگر ایالات متحده نظامیان خود را در تاریخ مقرر از افغانستان خارج می‌کرد اوضاع تا به اینجا بحرانی نمی‌شد؛ ضمن اینکه حتی اجلاس استانبول برای حل اختلاف‌ها میان طرفین هم به حاشیه رفت و تمام خط و ربط‌ها و تلاش‌های سیاسی حالت مسکوت به خود گرفته است. طالبان به خوبی می‌داند که ایالات متحده طی سالیان گذشته اقدام خاصی برای تقویت ارتش و نیروهای دولتی افغانستان انجام نداده و به همین دلیل آ‌نها به راحتی توانستند مناطق تحت اشغال خود را گسترش دهند.

اگر بخواهیم به صورت ریشه‌ای به این مسایل نگاه کنیم باید بگویم که مشکل اصلی ایالات متحده در افغانستان این است که تیم جو بایدن سیاست مشخصی برای مقابله با مشکلات افغانستان ندارد.

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: توجه داشته باشید که دموکرات‌ها همچنان زلمی خلیلزاد را به عنوان مسئول رسیدگی به پرونده افغانستان منصوب کرده‌اند و به این دلیل احتمال دارد طی یک روز، تمام سیاست‌های واشنگتن در قبال کابل تغییر پیدا کند. معتقدم تا زمانی که آمریکایی‌ها سیاست‌ خود را تغییر ندهند، وضعیت به همین روال جلو خواهد رفت. این در حالی است که احتمال دارد خروج نیروهای آمریکا با توجه به پیشروی طالبان از افغانستان، با تأخیر صورت بگیرد.

اگر نظامیان ایالات متحده مجدداً با تاخیر از افغانستان خارج شوند احتمال دارد که طالبان شدت عمل بیشتری از خود نشان دهد و تمامی این مسایل در حالی اتفاق می‌افتد که پیشروی‌های طالبان نگرانی‌ کشورهای منطقه مانند روسیه و چین را افزایش داده که احتمال دارد آنها هم نقش فعال‌تری را در پرونده افغانستان بر عهده بگیرند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در چنین وضعیتی نه تنها سازمان ملل متحد از تحولات افغانستان ابراز نگرانی کرده، بلکه چین و روسیه به عنوان همسایه‌های افغانستان معتقدند که اگر جامعه ملل به زودی دست به کار نشود، احتمال آن وجود دارد که یک بحران دیگر در افغانستان کلید بخورد.

در این میان معتقدم که ایران به عنوان یکی از همسایگان جمهوری اسلامی افغانستان هم باید به نوعی وارد میدان شود و اوضاع را تا حد توانش مدیریت کند. در این مسیر جهادی‌های افغانستان هم به دنبال مقابله با پاتک‌های طالبان هستند اما واقعیت این است که مردم افغانستان به شدت از جنگ و خونریزی‌های اخیر خسته شده‌اند. به نظرم هیچ راه‌حلی جز مذاکره و ادامه رایزنی‌های سیاسی برای مدیریت اوضاع و خاتمه دادن به وضعیت موجود وجود ندارد، و این در حالیست که سناریوی ایالات متحده بای افغاستان کنونی و حتی برای دوران بعد از خروجشان از این کشور مشخص نیست.