شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس:
دخالت عربستان و آمریکا امروز در افغانستان منجر به تنش شده/طالبان همواره یک تهدید برای ایران بوده و هست/کابل فراتر از کمک‌های سیاسی، درخواستی از ایران نداشته
شاید یکی از مهمترین کانون‌های خبری امروز در جهان، افغانستان و تحرکات پیرامون آن باشد؛ کشوری که تقریبا 60 درصد آن به تصرف گروه‌های رادیکال درآمده و سران این کشور برای چاره‌جویی عازم ایالات‌متحده شده‌اند. سفری که منجر به دیدار روسای‌جمهور آمریکا و افغانستان شده است.
اعتمادآنلاین| در حالی که جو بایدن در این دیدار اعلام کرده خروج از افغانستان به معنای پایان همکاری و حمایت از این کشور نیست، اما بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که یکی از دلایل اصلی وقوع تنش در افغانستان، خروج غیرمسئولانه نظامیان آمریکایی از این کشور است. هرچند روز گذشته ارتش آمریکا دو حمله پهپادی علیه مواضع طالبان در شمال افغانستان انجام داده اما برخی این حملات را مرتبط با دیدار اشرف غنی و جو بایدن و بدون‌تداوم قلمداد کرده‌اند. در این حملات تعداد نامشخصی از اعضای طالبان در استان‌های قندوز و بغلان کشته شده‌اند. از سوی دیگر آنچه در فضای رسانه‌ای ایران مورد بحث است، این است که در دیدار مقامات ایران و طالبان چند ماه قبل از تشدید درگیری‌ها در افغانستان چه گذشته و آیا می‌توان اتهامی در این خصوص به مقامات ایران وارد دانست؟ در راستای بررسی این مساله «آرمان ملی» گفت‌و‌گویی با شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم داشته است که در ادامه می‌خوانید.
*موضع ایران در خصوص تحولات اخیر در افغانستان چیست و به چه علت عدوات نظامی سنگین به سمت مرزهای این کشور ارسال شده است؟
همواره درگیری میان طالبان و ارتش افغانستان در مجاور مرزهای ایران و این کشور وجود داشته است. هرگاه ارتش افغانستان متحمل شکست‌هایی شده و عقب‌نشینی کرده، تنش در غرب افغانستان بیشتر شده است. آنچه ایران انجام می‌دهد در راستای دفاع و حراست از مرزهای خود است و هیچ دخالتی در تحولات افغانستان نکرده است. ایران به طرف‌های افغانستانی نیز تذکر داده به هیچ‌وجه تنش‌های خود را به سمت مرزهای ایران سوق ندهند. موضع ایران همواره در خصوص افغانستان ثابت بوده و بارها طرف‌های مختلف درگیری در افغانستان را به گفت‌و‌گو دعوت کرده است. ما معتقدیم اگر نیروهای خارجی از افغانستان خارج شوند، برخی اختلافات در این کشور حل‌و‌فصل خواهد شد. دخالت عربستان و آمریکا امروز در افغانستان منجر به تنش شده است و این کشورها در قبال اتفاقاتی که رخ می‌دهد مسئول هستند. ایران در قبال اتفاقاتی که رخ داده است در وهله اول مسئول به حفظ امنیت مرزهای خود است و در وهله بعد نسبت به کشورهای همسایه خود نیز نگران است. در همین راستا ایران هیچ‌گاه علاقه‌مند به شکل‌گیری درگیری در کشورهای همسایه خود نیست. امروز دخالت‌های فرامنطقه‌ای است که اوضاع افغانستان را متشنج کرده و
منجر به عقب‌افتادگی این کشور و از بین رفتن منابع آن شده است. ایران با دقت اوضاع افغانستان را پایش می‌کند و خواستار پایان دادن به درگیری‌هاست.
*نظر شما در خصوص اتهام‌ها علیه ایران در راستای ایجاد تنش در افغانستان چیست؟ موضوع آخرین دیدار مقامات ایران و طالبان چه بوده است؟
ایران هیچ‌گاه در امور هیچ کشوری دخالت نمی‌کند. اتفاقاتی که در جلسات دیگر رخ می‌دهد هیچ ارتباطی با ایران ندارد و ایران هیچ‌حمایتی از طالبان هیچ‌گاه انجام نداده است. طالبان همواره یک تهدید برای ایران بوده و هنوز هم یک تهدید است. افکار افراطی‌ای که طالبان دارد، ضربه به وحدت کشورهای منطقه می‌زند و تنش‌ها را افزایش می‌دهد. دیدار با طالبان نیز تعریف شده و دیپلماتیک بوده است. در دیدار با طالبان موضوعات صلح در افغانستان پیگیری شده و گروه‌های مختلف دعوت به گفت‌و‌گو شده‌اند. از سوی دیگر عدم‌سوق دادن ناامنی به سوی مرزهای ایران یادآوری شده است. ایران همواره کمک به دولت‌های منطقه را در دستور کار خود قرار داده و هیچ‌گاه خواهان ایجاد تنش نبوده؛ زیرا ماهیت خاورمیانه به‌گونه‌ای است که هر تنشی گریبان سایر کشورها را می‌گیرد. ایران طالبان را دعوت به آرامش کرده و این از مباحث اصلی مطرح‌شده در دیدارها بوده است. این امر صرفا معطوف به افغانستان نیست. ایران نقش فعالی در ایجاد صلح در سایر کشورهای همسایه خود ایفا می‌کند. خواه یا ناخواه هر اتفاقی که در هر‌کدام از کشورهای همسایه ایران بیفتد، بر امنیت ایران تاثیر گذاشته و به همین علت
مهم ایران امروز نگران اتفاقات رخ داده در مرزهای شرقی خود است. امروز اولویت نظام حاکم بر ایران ارتباط و توجه به کشورهای همسایه است و این امر با جدیت دنبال خواهد شد.
*ایران برنامه‌ای برای کمک نظامی به دولت مرکزی افغانستان دارد؟ آیا از تجربه‌های خود در این عرصه استفاده خواهد کرد؟
آخرین تجربه ایران در سوریه بوده است. بحران در سوریه متفاوت از آن چیزی بوده که امروز در افغانستان رخ داده است. در سوریه یک اتفاق دفعی علیه حاکمیت این کشور از سوی کشورهای خارجی طرح‌ریزی شد. بحران در سوریه به‌قدری شدید بود که چاره‌ای جز درخواست کمک از ایران را نداشتند. این درخواست کمک سبب شد ایران به کمک سوریه برود. البته صرفا در آن عرصه مشارکت نکرد و به علت اینکه بحران در حال بسط پیدا کردن در کل منطقه بود، کشورهایی همچون روسیه وارد این عرصه شدند. ایران در بحران سوریه نقش مشاوره را ایفا کرد تا امنیت پایدار را به این کشور بازگرداند. تنش در افغانستان جنس متفاوتی دارد و درگیری در افغانستان امروز بین‌الافغانی است. ماهیت هر دو رویداد یکی بوده و منشأ فرامنطقه‌ای دارد اما به علت اینکه نزاع میان گروه‌های افغانستانی بوده کار به مراتب برای ایجاد امنیت سخت‌تر است. امروز نزدیک‌ترین کشور از منظر فرهنگ، دین و زبان به ایران، کشور افغانستان است و ایران بیش از هر کشور دیگری نگران افغانستان است اما آنها فراتر از کمک‌های سیاسی، درخواستی از ایران نداشته‌اند.
دیدگاه تان را بنویسید