حکایت یک «تصمیم» تا توافق

اعتمادآنلاین| در حالی که برخی منابع غربی می‌گویند تا اوایل هفته آینده دورنمایی برای آغاز دور هفتم مذاکرات وجود ندارد نه خبری از توافق است و نه تمدید تفاهم فنی میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. در حالی که بخش اعظمی از شش دور مذاکرات پیشین برای احیای برجام پشت درهای بسته در گراند هتل وین انجام شد این‌بار مذاکره‌کنندگان نه تنها جدال درباره آخرین خط قرمزها را از رسانه‌ها پنهان نمی‌کنند بلکه از این تریبون برای متهم کردن یکدیگر به کارشکنی در مسیر توافق در دقیقه نود هم استفاده می‌کنند.

به گزارش روزنامه اعتماد، اعضای هیات‌های مذاکره‌کننده ایران، امریکا و 1+4 برای توصیف وضعیت تکراری مذاکرات، کلمات جدیدی در چنته ندارند و صرفا اتخاذ تصمیم سخت را به طرف مقابل واگذار می‌کنند. در تهران روند تصمیم‌گیری درباره آخرین خط قرمزها پیچیده‌تر از پیش شده و برخی دلیل آن را شمارش معکوس برای جابه‌جایی دولت‌ها از حسن روحانی به ابراهیم رییسی می‌دانند.

عباس عراقچی، رییس هیات مذاکره‌کننده ایران پس از بازگشت به تهران جلسات فشرده‌ای را با هیات نظارت بر اجرای برجام، کمیته تطبیق و کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی برگزار کرده است. پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در اواخر خردادماه کمیته تطبیق شامل نمایندگان دولت (علی اکبر صالحی - عباس عراقچی)، مجلس (مصری-ذوالنوری) و شورای عالی امنیت ملی (علی شمخانی) با هماهنگی نمایندگان دولت جدید به ریاست ابراهیم رییسی روند بررسی نتیجه مذاکرات وین را پیش می‌برند و گفته می‌شود که به دلیل محول شدن اجرای برجام در صورت احیا به دولت آتی، منطقی‌ترین راه لحاظ نظرات کارشناسی اعضای این تیم در مسیر احیای توافق است.

عباس عراقچی، رییس هیات مذاکره‌کننده ایران در تازه‌ترین اطلاع‌رسانی درباره روند تصمیم‌گیری در تهران به خبرگزاری خانه ملت گفت: «تقریبا به مراحل پایانی نزدیک شدیم، یکسری مسائل باقی مانده که مذاکره درباره آنها به اندازه کافی صورت گرفته است و زمان تصمیم‌گیری کشورها فرا رسیده است.جمهوری اسلامی ایران قبلا تصمیمات سخت خود را گرفته است؛ زمانی که ایالات متحده امریکا از برجام خارج شد و ایران تصمیم گرفت در برجام بماند، تصمیم بزرگ و سخت ایران بود که منجر به حفظ برجام تا الان شده است. در حال حاضر نوبت طرف‌های مقابل است و با توجه به مذاکراتی که داشتیم باید تصمیم بگیرند و در مورد احیای مجدد برجام به جمع‌بندی برسند تا توافق حاصل شود. »

عراقچی در حالی برای چندمین‌بار توپ را به زمین امریکا انداخته و طبیعتا از اروپایی‌ها هم انتظار دارد که از زیاده‌خواهی فاصله بگیرند که روایت طرف مقابل طبیعتا متفاوت است و اصرار ایران بر رفع تحریم‌هایی که امریکا آنها را غیربرجامی می‌داند و همچنین تضمین خواهی از واشنگتن برای عدم تکرار تجربه خروج از برجام را اصلی‌ترین موانع پیش روی احیای توافق می‌داند. در این میان رابطه میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم به دلیل سخنان اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تیره و تار شده و خبر رسمی درباره تمدید تفاهم فنی میان ایران و این نهاد منتشر نشده است. در حالی که تاریخ تمدید پیشین چهار روز پیش به پایان رسید به نظر می‌رسد که تفاهم اعلام نشده و نوشته نشده‌ای میان ایران و آژانس حاصل شده و در این مقطع همه به احیای توافق امیدوار هستند. امیدواری که مشخص نیست با حصول نتیجه برد - برد برای ایران، امریکا و 1+4 با حصول توافق، جامه واقعیت به تن خواهد کرد یا نه.

در حالی که فشار بر ایران برای تمدید رسمی تفاهم میان ایران و آژانس افزایش یافته و در تازه‌ترین موارد آن، فرانسه نیز با لحنی طلبکارانه از ایران می‌خواهد مجوز دسترسی‌های مورد نیاز آژانس را به این نهاد بدهد، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران می‌گوید هنوز تصمیمی برای تمدید تفاهم یا پاک کردن حافظه دوربین‌های ناظر بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران گرفته نشده است. خطیب‌زاده در جلسه روز گذشته با خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی در ایران در این باره گفت: قانون مجلس درباره تعهدات و وظایف دولت کاملا روشن است و در همین چارچوب حرکت شده است.موضوع توافق فنی با آژانس و چگونگی ادامه یا چگونگی عدم ادامه آن موضوع بحثی است که همچنان تصمیم جدیدی اتخاذ نشده است، چه درباره ادامه یا عدم ادامه آن و همچنین درباره پاک شدن اطلاعات هنوز تصمیمی اتخاذ نشده است و به محضی که اتخاذ شود، اطلاع‌رسانی خواهد شد.

فرجام برجام تکراری‌ترین پرسش از سخنگوی وزارت خارجه در سه ماهه اخیر و همزمان با آغاز رایزنی‌ها برای احیای برجام بوده است. خطیب‌زاده در نشست خبری روز گذشته در این باره گفت: نکته مهم این است که گفت‌وگوها به جایی رسیده که همه طرف‌ها باید تصمیمات خودشان را بگیرند. تصمیماتی که باید اتخاذ می‌کردیم، به نظر خودمان اتخاذ کرده و اعلام کردیم منتظریم طرف‌های مقابل به شمول امریکا تصمیمات سیاسی خود را اتخاذ کنند و ما براساس آن درخصوص دور آینده روشن‌تر صحبت کنیم.

در مذاکرات این دولت و آن دولت مهم نیست

سخنگوی وزارت خارجه درباره مذاکرات وین و اینکه اگر گفت‌وگوها ادامه یابد نماینده رسمی دولت منتخب در ایران در این مذاکرات حضور می‌یابد یا مذاکرات در دولت بعد ادامه می‌یابد؟ گفت: اساسا اهمیتی ندارد در کدام بازه زمانی و در کدام دولت توافق صورت بگیرد. اگر همین الان هم این توافق جمع‌بندی شود و تصمیمات را همه طرف‌ها بگیرند ما حتی یک ساعت کار را به عقب نخواهیم انداخت. مهم تامین منافع عالیه ایران و مردم ایران از بستر این گفت‌وگوهاست و هر زمان که این اتفاق رخ دهد آن را اعلام می‌کنیم. تصمیم درخصوص این موضوع به این دولت و آن دولت برنمی‌گردد. مکانیسم در سطوح عالی تعیین شده و در سطوح عالی پیگیری می‌شود و دولت‌ها بخشی از پروسه تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی هستند.

همچنان برجام بین ایران و 1+4 در جریان است و اقدامات جبرانی ایران هم در ذیل برجام تعریف شده برای برگرداندن شانس احیای برجام و برگرداندن توازنی که با خروج امریکا و بی‌عملی امریکا به هم خورده بوده است.فکر می‌کنیم همه طرف‌ها هم منطق را می‌دانند و هم راه‌حل را. اجازه دهید درباره نتیجه عجله نکنم، ولی به شما اطمینان می‌دهم که جز منافع مردم بزرگ ایران هیچ چیزی برای ما مهم نخواهد بود. امریکا اگر به اجرای کامل و موثر و دقیق برجام برگردد مردم ایران پای امضای خودشان هستند همان‌طور که با اجرای بی‌کم و کاست برجام یک بار نشان دادند که به آنچه امضا می‌کنند به‌رغم تمامی اختلافاتی که درباره پرونده هسته‌ای در داخل ایران بوده، پایبندی کامل بوده است.