چگونه پیشروی طالبان در افغانستان مایه دلگرمی شبه نظامیان کشمیر است؟

اعتمادآنلاین| شبکه خبری دویچه وله در گزارش می‌نویسد: همزمان با پایان ماموریت نظامی ناتو و متحدانش در افغانستان پس از دو دهه جنگ، دورنمای نامطمئن این کشور به نگرانی‌های فزاینده امنیتی برای هند بدل شده است.

به گزارش ایسنا، سیاستگذاران دهلی نو در حال بررسی اقداماتی در قلمروی مورد مناقشه کشمیر و بررسی راه‌هایی برای تضمین این مساله هستند که شبه نظامی‌گری مجدد طالبان باعث جسارت شبه نظامی‌گری در این منطقه نشود.

چندین گزارش نشان داده که شبه نظامیان طالبان اقدامات خصمانه‌ای را علیه نیروهای دولتی افغان به ویژه در ولایت شمال شرقی یعنی بدخشان انجام داده‌اند.

صدها نیروی امنیتی افغان از طریق مرز این کشور با تاجیکستان و در واکنش به پیشروی‌های طالبان در شمال افغانستان به آنطرف مرز گریخته‌اند.

یکی از منابع امنیتی تاجیکستان به رویترز گفته است، 300 سرباز افغان روز چهارشنبه از مرز عبور کرده و وارد تاجیکستان شده‌اند.

این وضعیت نشان دهنده بدتر شدن سریع اوضاع امنیتی در افغانستان است.

جبهه‌ای متشکل از چین، پاکستان و طالبان

ناظران نگران این هستند اگر پیشروی‌های طالبان همانطور که بیم آن می‌رود، ادامه یابد و این گروه شبه نظامی به تصرف و کنترل مناطق بیشتری از افغانستان بپردازد، می‌تواند به افزایش شبه نظامی‌گری مسلحانه در کشمیر تحت کنترل هند نیز منجر شود.

"پراوین ساونی"، کارشناس امور دفاعی و یکی از افسران سابق ارتش هند می‌گوید: اگر طالبان بار دیگر در افغانستان قدرت بگیرد، قطعا بر کشمیر نیز تاثیر می‌گذارد. بر اساس ارزیابی من، یک جبهه تلفیقی شامل چین، پاکستان و طالبان وجود خواهد داشت و کشمیر از این قاعده مسثتنی نخواهد بود.

او همچنین بابت توانایی دولت کنونی افغانستان تحت ریاست جمهوری اشرف غنی برای در قدرت ماندن در مدت زمانی طولانی ابراز تردید کرد و افزود: شبه نظامیان طالبان فرزندان آبا و اجدادیی این خاک هستند. آنها به آمریکایی‌ها هیچ تضمینی نداده‌اند که در امور کشورشان مداخله نمی‌کنند. طالبان کنترل اکثر بخش‌های افغانستان را به دست گرفته است. و بله، پس از خروج ناتو از افغانستان، من شاهد سقوط قطعی کشمیر هستم.

آتش‌بس از نفوذ برون مرزی جلوگیری می‌کند

دولت فدرال هند به رهبری حزب هندوی ملی‌گرای "بهاراتیا جاناتا" متعلق به نارندرا مودی، نخست وزیر این کشور در اوت 2019 وضعیت ویژه کشمیر را لغو و محدودیت‌های شدیدی را بر تجمعات و ارتباطات این منطقه وضع کرد تا از برگزاری تجمعات گسترده جلوگیری کند.

این تصمیم تنش‌هایی را با پاکستان به همراه داشت که به شدت لغو وضعیت ویژه کشمیر را مورد انتقاد قرار داد و تلاش کرد تا توجه جامعه بین‌الملل را به وضعیت کشمیر معطوف کند.

با این اوصاف، در فوریه مقام‌های نظامی دو کشور با آتش‌بس در سراسر خط کنترل، مرز دو فاکتو که کشمیر را به دو بخش تقسیم می‌کند، موافقت کردند؛ خط کنترلی که یک بخش کشمیر را تحت کنترل هند قرار می‌دهد و دیگری را در اختیار پاکستان و از 1948-1947 در جریان است.

"مانوج موکوند ناراوانه"، رئیس ارتش هند در جریان وبیناری به ابتکارعمل شورای جهانی مقابله با تروریسم در دوم ژوئیه سال جاری میلادی می‌گوید: تحولات چشمگیری در وضعیت کشمیر به ویژه درباره شبه نظامی‌گری مسلحانه پس از توافق آتش‌بس دیده می‌شود. پس از توافق، رخنه و نفوذ یا کم بوده یا اصلا در خط کنترل دیده نشده و تعداد رویدادهای مرتبط با شبه نظامی‌گری در دره کشمیر نیز به شدت کاهش داشته است.

رئیس ارتش هند همچنین درباره اوضاع در سراسر خط واقعی کنترل در لداخ نیز صحبت کرد که نیروهای ارتش هند و چین از مه 2020 در آن گرفتار بن‌بست شده‌اند و البته شرایط در این منطقه مورد مناقشه را نیز "عادی" توصیف کرد.

کارشناسان اما بر این باورند که حس عادی بودن شرایط می‌تواند در پی خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان به سرعت تغییر کند.

"آکانکشا نارین"، تحلیلگر مسائل سیاسی و رایزن یک گروه ریسک در دهلی‌نو می‌گوید: افغانستان می‌تواند پس از خروج نیروهای ناتو با همان وضعیتی روبرو شود که پس از خروج نیروهای شوروی در 1988 تا 1989 با آن روبرو شد.

نیروهای مجاهدین تا 1989 علیه نیروهای شوروی می‌جنگیدند و بعد به مناطق دیگر از چچن تا کشمیر و خاورمیانه رفتند و به فعالیت پرداختند. چنین وضعیت مشابهی در افغانستان باز هم بوجود خواهد آمد یعنی بسیاری از شبه نظامیان، به ویژه خارجی‌های این گروه، ممکن است به مکان‌های جدید یا به میدان‌های قبلی نبرد خود بازگردند و این تهدیدی برای هند و کشمیر است.

اوضاع از 1989 تغییر زیادی کرده است

پس از خروج سربازان شوروی از افغانستان در اواخر دهه 1980 میلادی، یک عملیات شبه نظامی مسلحانه ضد هند در کشمیر تحت کنترل هند شکل گرفت. درحالیکه دهلی نو، اسلام‌آباد را مقصر حمایت از این گروه‌های مسلحانه می‌دانست، پاکستان اتهامات را با گفتن این مساله رد کرد که شبه نظامی‌گری در کشمیر یک مساله بومی است.

با این وصف، تغییرات زیادی از 1989 در کشمیر تحت کنترل هند ایجاد شده است.

افسران ارشد پلیس در منطقه مدعی‌اند که شبه نظامی‌گری رو به زوال است و اینکه شبه نظامیان مسلح در حال فرار هستند.

مقام‌های هند همچنین در سه دهه گذشته در مواجهه با شبه نظامی‌گری تجربیات زیادی به دست آورده‌اند.

"آکانکشا نارین"، تحلیلگر مسائل سیاسی و رایزن یک گروه ریسک در دهلی‌نو می‌گوید: در دهه 1990 میلادی، هند تجربه‌ای در مواجهه و مقابله با شبه‌نظامی‌گری که دولت با آن در کشمیر روبرو بود، در اختیار نداشت. اما داستان 2021 کاملا متفاوت است. دولت هند سه دهه تجربه در مواجهه با شبه‌نظامی‌گری در منطقه دارد که از آن به بهترین شکل استفاده می‌کند.

"راهول بدی"، یک کارشناس دیگر مسائل امنیتی نیز دیدگاه مشابهی دارد؛ او می‌گوید: در دهه 1990 میلادی، ارتش، شبه نظامیان دولتی هند و پلیس جامو و کشمیر کاملا غافگیر می‌شدند. حالا با گذشت سه دهه، ‌ارتش هند و پلیس محلی یک شبکه قدرتمند امنیتی و اطلاعاتی دارد. هند اکنون قابلیت مقابله با چالش‌هایی را دارد که پاکستان ممکن است بر سر راهش بیندازد.

بیایید با این چالش روبرو شویم. طالبان از ایده ایجاد خلافت از افغانستان تا مرز اروپا دست نکشیده است. با وجود توافق آتش‌بس در خط کنترل، پاکستان از ادعایش درباره کشمیر دست نکشیده است. طالبان، یک نیروی تکثیرکننده برای پاکستان است. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود، مساله "اگر" نیست، بلکه مساله "زمان" است.