گره کور بحران بیروت؛ سعد حریری از تشکیل کابینه لبنان انصراف داد

اعتمادآنلاین| به‌این‌ترتیب، سعد حریری که در اکتبر 2020 به این مقام منصوب شده بود، نتوانست کابینه‌ای را تشکیل دهد تا با انجام اصلاحات اساسی، راه را برای ورود کمک‌های مهم بین‌المللی باز و لبنان را از بن‌بست کنونی خارج کند. رکود اقتصادی در لبنان تا به اندازه‌ای عمیق است که بانک جهانی آن را یکی از شدیدترین مشکلات تاریخ معاصر توصیف کرده است. پول ملی این کشور در دو سال گذشته بیش از 90 درصد از ارزش خود را از دست داده، فقر به‌طور کم‌سابقه‌ای گسترش یافته است و کمبود شدید کالاهای اساسی از جمله سوخت، غذا و دارو به‌طور چشمگیری مردم را دچار مشکل کرده است.

به گزارش روزنامه شرق، حریری خبر استعفای خود را پس از دیدار با میشل عون و یک ‌روز پس از تحویل لیست وزرای کابینه خود به رئیس‌جمهور اعلام کرد. حریری تأکید کرد که عون خواستار انجام تغییرات اساسی در فهرستی شده که به‌عنوان اعضای کابینه جدید خود به او تحویل داده است.

این سومین بار بود که سعد حریری برای تشکیل کابینه نامزد شده بود. او از نوامبر 2009 تا ژانویه 2011، سپس از دسامبر 2016 تا ژانویه 2020 و در ‌نهایت از اکتبر سال 2020 در این مقام حضور داشته است. حریری پیش‌از‌این در جریان دومین دور نخست‌وزیری خود، زمانی که به عربستان سعودی رفت، با انتقاد از «سیاست‌های ایران در منطقه و فعالیت‌های حزب‌الله لبنان» از مقام خود استعفا داده بود.

پیش از حریری، مصطفی ادیب تلاش کرده بود که دولت تشکیل دهد ولی او نیز در این امر ناکام مانده بود. رهبران لبنان و جریان‌های سیاسی این کشور در یک سال گذشته یکدیگر را مقصر بحران‌های کشور معرفی می‌کنند. آخرین دور نخست‌وزیری او زمانی آغاز شد که حسن دیاب پس از انفجار بندر بیروت در آگوست سال گذشته - بر اثر ذخیره دوهزارو750 تن آمونیوم نیترات که به مدت شش سال در گمرک بندر بیروت بدون ایمنی کافی نگهداری شده بود- که باعث کشته‌شدن بیش از 200 نفر، زخمی‌شدن حدود هفت‌ هزار نفر، ناپدید‌شدن بیش از صد نفر و بی‌خانمانی بیش از 300 هزار نفر شد، از این مقام استعفا داده بود.

در پی این انفجار، بسیاری از اعضای کابینه دیاب همچنین نمایندگان پارلمان از مقام خود استعفا دادند و اعتراضات گسترده‌ای نیز در سراسر این کشور برگزار شد. تصمیم حریری باعث خواهد شد بحران لبنان که در ماه‌های اخیر به دلایل مختلف تشدید شده است، عمیق‌تر شود. در شرایط فعلی و با توجه به اینکه هیچ جایگزینی برای تصدی سمت نخست‌وزیری لبنان وجود ندارد، امیدواری برای تشکیل دولتی که بتواند به وضعیت اقتصادی این کشور سر‌و‌سامان بدهد، به حداقل رسیده است.
روایت دفتر میشل عون

دفتر رئیس‌جمهور لبنان پیش‌از‌این گفته بود که فهرست کابینه پیشنهادی نخست‌وزیر مکلف شامل افراد و چهره‌های جدید است و این لیست و نحوه توزیع پست‌ها خلاف توافق قبلی است. براساس اعلام دفتر رئیس‌جمهوری لبنان «در این دیدار عون به حریری ملاحظات خود درباره ترکیب پیشنهادی را مطرح کرد و از او خواسته بود برخی اصلاحات را برای بازگشت به توافقی که در مرحله گذشته حاصل شده بود، بررسی و اعمال کند. اما حریری آماده بررسی هیچ تغییر و اصلاحی نبود و فقط به عون پیشنهاد داد یک روز دیگر وقت بگذارد تا ترکیب پیشنهادی را بپذیرد. عون از او پرسید وقتی باب بحث بسته است، یک روز اضافی چه فایده‌ای دارد؟».

طبق این بیانیه، عون بر لزوم پایبندی به توافق قبلی تأکید کرد اما حریری هرگونه اصلاح در هر تغییری در وزارتخانه‌ها و تقسیم‌بندی طایفه‌ای در کابینه و اسامی مرتبط به آن یا مشورت با فراکسیون‌های پارلمانی را نپذیرفت تا دولت رأی اعتماد لازم را از پارلمان بگیرد و اصرار کرد انتخاب او همان اسامی ارائه‌شده است. نخست‌وزیر مکلف اصل توافق با رئیس‌جمهوری و مشورت با او در اجرای هر تغییری در اسامی و پست‌ها را رد کرد و این اقدام مبنی بر آن است که او قبلا تصمیم به انصراف گرفته بود تا دلایل توجیه انصرافش را ایجاد کند. جامعه جهانی از زمان انفجار بندر بیروت تعهد کرده‌ است که میلیون‌ها دلار به لبنان اختصاص خواهد داد، مشروط به اینکه دولت جدید در این کشور تشکیل شود. برخی کشورها از جمله فرانسه تهدید کرده‌اند که در صورت عدم تشکیل دولت لبنان احتمالا برخی از رهبران سیاسی این کشور را هدف تحریم‌های خود قرار دهند.

در پی کناره‌گیری سعد حریری از سمت نخست‌وزیری لبنان شهروندان معترض لبنانی در اعتراض به اوضاع معیشتی نامناسب کشورشان جاده شهر الریاضه در غرب لبنان را با آتش‌زدن سطل‌های زباله مسدود کردند. معترضان به سمت نیروهای ارتش سنگ پرتاب کردند و نیروهای ارتش نیز برای متفرق‌کردن آنها تیر هوایی شلیک کردند. شهروندان معترض لبنانی در شمال این کشور نیز دست به تظاهرات زدند و جاده «الضنینه» به «طرابلس» را با آتش‌زدن تایر مسدود کردند.