دیپلمات‌های توانمندی برای کار در حوزه افغانستان داریم/ بعد از رسانه‌ای شدن ارتباط ایران با طالبان هزینه دادیم/ تشکیل دولت موقت کاریزماتیک می‌تواند راه‌حل بحران کابل باشد

اعتمادآنلاین| عبدالرضا فرجی‌راد در پاسخ به این سوال که هفته گذشته گفت‌وگوهای بین الافغانی در تهران با حضور هیئت طالبان، جمعی از گروه جمهوریت و نمایندگانی از دولت کابل برگزار شد و الآن گفت‌وگوهای بین‌الافغانی دوباره در دوحه از سر گرفته شده و آقای عبدالله عبدالله نماینده آن است و از سطح بالاتری در این گفت‌و‌گوها شرکت می‌کند. اساسا دستاورد جمهوری اسلامی از گفت‌وگوهای بین الافغانی در تهران چه بود و آیا انتقادهایی به نحوه نقش‌آفرینی ایران در صحنه افغانستان مطرح می‌شود را وارد می‌دانید، گفت: ایران در زمینه افغانستان آن طور که باید عمل نکرد که البته این را در مقایسه با فعالیت‌های قبل می‌گویم. قبلا که افغان‌ها با هم درگیر بودند، ما در ایران حداقل هر ماه یک نشست داشتیم. ضمن اینکه ما افراد توانمندی در دیپلماسی برای کار در افغانستان داریم و باید تلاش‌های بیشتری صورت می‌گرفت؛ با این حال اقدامات اخیر نشان می‌دهد ایران فعال شده به ویژه در رابطه با نشستی که در تهران برگزار شد و قرار است نشست بزرگ‌تری با تعداد بیشتری از افغان‌ها یا رهبران افغان‌ها از اقوام و مذاهب گوناگون دوباره در تهران برگزار شود که اینها خیلی خوب و کارهای مفیدی است.

به گزارش ایلنا، وی ادامه داد: در عین حال نباید این نکته را فراموش کنیم که ایران باید نقش اساسی خود را در رابطه با تحولات سیاسی آتی افغانستان انجام دهد؛ من معتقدم ایران باید طرح بدهد و این که بحث شد ایران از طالبان حمایت می‌کند یک بحث رسانه‌ای بود و در ابتدای کار، روی افکار عمومی افغان‌ها خیلی اثر منفی گذاشت و ما نباید اجازه می‌دادیم این کار صورت بگیرد و این هزینه را بپردازیم اما در عین حال موضع کشور این است که طالبان به عنوان واقعیت صحنه افغانستان باید در قدرت سهیم باشد، بنابراین باید طرحی ارائه شود که بر اساس این طرح هم طالبان و هم مردم در قدرت سهمی داشته باشند و آن چیزی که اکثریت مردم می‌خواهند، شکل بگیرد.

وی افزود: لذا به نظر من اگر ما بتوانیم از دل نشست دوم تهران طرحی ارائه کنیم، موفق عمل کرده‌ایم. همچنین باید به طور مداوم با افغانستان رفت و آمد داشته باشیم و با شخصیت‌های مذهبی، قومی و دولت گفت‌وگو کنیم و در این مقطع هم با طالبان به طور مستمر گفت‌وگو داشته باشیم و البته در کنار همه این کارها دنبال کنیم که آیا مساله دیگری در پس ناآرامی‌های افغانستان وجود دارد یا خیر چرا که هنوز دقیق برای ما روشن نیست که شاید توطئه‌ای علیه ایران در حال شکل گرفتن باشد، همان کاری که این‌ها 20 سال پیش کردند و طالبان را تشکیل داده و وارد افغانستان کردند که در مصاحبه‌ خانم بوتو آمده که طالبان از دل مذاکرات چهارکشور شکل گرفت. باید بدانیم که امارات و عربستان شیطان هستند و اسرائیل پشت اینها آمده و در رفت و آمدهای فشرده‌ای که امارات با اسرائیل انجام می‌دهد اکثریت مباحث مربوط به ایران است و در این شکی نیست. این که آمریکا از افغانستان بیرون می‌رود و آمادگی ندارد به دولت کمک نظامی کند مسائلی است که در حال وقوع هستند.

این کارشناس ارشد مسائل منطقه در پاسخ به سوالی در خصوص حضور اطلاعاتی موساد در افغانستان و همچنین خبر حضور نظامی ترکیه در این کشور و دغدغه‌های امنیتی حاصل از این دو حضور برای جمهوری اسلامی ایران گفت: ترکیه عضوی از ناتو بوده در افغانستان هم پیش از این حضور داشته و این یک واقعیت است. ضمن این که ترکیه الآن می‌خواهد در فرودگاه افغانستان بماند حتی آمادگی دارد در جنگیدن با طالبان به دولت کمک کند و باید این را از قضیه اسرائیل جدا کرد و این‌ها نمی‌توانند با هم ارتباطی داشته باشند چراکه آقای اردوغان یک نقش فرامنطقه‌ای برای ترکیه قائل شده و معتقد است ترکیه در چند سال آینده باید جزو ده اقتصاد برتر دنیا باشد و دیدیم که در لیبی قرارداد انرژی بست و نیروی نظامی برد و موفقیت‌هایی هم پیدا کرد و در قطر که نیرو برد موفق بود و در قفغاز موفق بود و حالا تصورشان این است که اگر افغانستان را هم به عنوان یک حوزه نفوذ حضور داشته باشند می‌توانند راحت‌تر به آسیای مرکزی برسند و در کنار چین قرار بگیرند و این اهداف ترکیه است.

وی افزود: در این میان باید توجه داشته باشیم که ایران هم که همسایه افغانستان است باید فعال باشد و نفوذ داشته باشد و نظر من بیشتر این است که باید طرح داشته باشیم. معتقد هستم در برهه کنونی مردم افغانستان نسبت به دولت آقای غنی بسیار مشکوک و مظنون هستند و این دولت را نمی‌پذیرند؛ راه حل می‌تواند این باشد که این دولت جایش را به یک دولت موقت و به افرادی که کاریزماتر هستند بدهد، اوضاع تغییر خواهد کرد. این کشور در حال حاضر آشوب است و اکثر نقاط کشور توسط طالبان تصرف شده و الآن باید قانون اساسی افغانستان معلق شود و دولتی موقت شکل بگیرد بر اساس مصوبه لوی جرگه و چون دیگر قانون اساسی نیست و مثلا آقای کرزای می‌تواند سرپرست و آقای عبدالله نخست وزیر این دولت موقت باشد و این دولت موقت با طالبان گفت‌وگو کند.

وی ادامه داد: همچنین مردم ولایت‌های مختلف باید در مقابل طالبان بایستند و با تصرف مجدد خاک خودشان مقاومت کند؛ یعنی هم دولت موقت به مردم کمک کند و هم همسایه‌ها کمک کنند تا طالبان بفهمد نمی‌تواند کاملا حاکمیت در افغانستان را به دست بگیرد و ما باید به آنچه که اکثریت مردم افغانستان می‌خواهند عمل کنیم. در دو مذاکره دوحه هم تصور نمی‌کنم طالبان امتیاز خاصی به مذاکره‌کننده‌ها بدهد چون احساس طالبان این است که اکثر خاک افغانستان را تصرف کرده و مردم هم نسبت به دولت آقای غنی ناامید هستند و در نتیجه می‌توانند، پیشرفت کنند و امارات اسلامی افغانستان را نیز شکل دهند.

فرجی‌راد گفت: قطعا به نفع ایران نیست که طالبان تمام حاکمیت را در قبضه خودش بگیرد؛ طالبان هم یک قدرت است و باید در قدرت سهیم باشد. البته زمانی مذاکرات به نتیجه می‌رسد که مردم مقاومت کنند و طالبان احساس کند دیگر نمی‌تواند پیش روی کرده و مجبور به عقب‌نشینی است؛ لذا اینجاست که امتیاز می‌دهد و به پای میز مذاکره می‌آید.

وی افزود: علاوه بر این همسایه‌های افغانستان مثل روسیه، چین، ایران، ازبکستان، تاجیکستان و هند هم باید متحد شده و علاوه بر نشست‌هایی که با افغان‌ها برگزار می‌شود، ایران باید دیپلماسی فعالی را انتخاب کند و با افغان‌ها صحبت کند و طرح دهد و در کنارش نیز باید با همسایگان و کشورهای مجاور درباره مساله افغانستان گفت‌وگو کند و یک نظر مشترک داشته باشند و نظر مشترک هم این است که حکومتی در مرحله اول موقتی و در نهایت دائمی تشکیل شود.