اتحاد واشنگتن علیه چین توازن را در اروپا برهم می‌زند

اعتمادآنلاین| اتحاد جدید آمریکا با استرالیا و انگلیس علیه چین، اروپا را پرسش بزرگی روبه رو ساخته است.

به گزارش ایرنا به نقل از تارنمای این روزنامه آمریکایی، تا پیش از چهارشنبه، اتحاد به اصطلاح "محور علیه آسیا" توسط واشنگتن بیشتربرای اروپا یک تهدید تلقی می شد تا واقعیت. اما حالا با اعلام دولت «جو بایدن» مبنی بر تشکیل اتحاد جدید علیه چین، اروپا با این پرسشی ضمنی روبرو شده که کجای این ماجرا قرار دارد؟

به نوشته نیویورک تایمز، این سوالی است که رهبران اروپا تلاش کردند از زمان ریاست جمهوری «باراک اوباما» که اعلام کرد آمریکا باید منابع و توجه خود را به آسیا به عنوان بخشی از رقابت با چین "متمرکز" کند، از آن دوری بجویند. چراکه رهبران اروپایی همواره امیدوار بودند که روابط بین دو ابرقدرت پایدار بماند و اروپا بتواند منافع خود را بین این دو متعادل سازد.

اما با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» و افزایش تعرفه کالاهای وارداتی از چین و آغاز نبرد تجاری، اکنون دولت بایدن با اعلام اتحاد میان آمریکا، بریتانیا و استرالیا (AUKUS) در روز چهارشنبه هفته گذشته و دادن زیردریایی های هسته ای به استرالیا و استقرار آنها در اقیانوس آرام، عملا قرارداد 66 میلیارد دلاری دولت کانبرا با فرانسه برای خرید زیردریایی های دیزلی را پاره کرد.

«توماس گومارت» مدیر موسسه روابط بین الملل فرانسه در این خصوص می گوید: «اروپایی ها می خواهند لحظه درک حقیقت را به تعویق بیندازند و مجبور به انتخاب نباشند. اما دولت بایدن درست مانند ترامپ کاری کرده که اروپا مجبور به انتخاب شود».

از سوی دیگر، در پی اعلام ناگهانی این اتحاد، فرانسه خشمگین است، چراکه قراردادی پرسود را با دولت استرالیا از دست داده است. «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه خود طرفدار سرسخت "استقلال راهبردی" اروپا بوده است؛ ایده ای که براساس آن اروپا باید رویکرد متعادلی را در قبال ایالات متحده و چین حفظ کند.

اما به گفته تحلیلگران، وضعیت به وجود آمده کنونی میان پاریس و واشنگتن تنها اندکی پس از خروج فاجعه بار آمریکا از افغانستان رخ می دهد که خشم متحدان اروپایی را از دولت بایدن در پی داشت. آنها آمریکایی ها را سرزنش می کردند که بدون هیچ مشورتی دست به خارج کردن نیروهای خود از افغانستان زده است.

«اولریش اسپک» از اندیشکه صندوق مارشال آلمان در برلین هم در این خصوص معتقد است: «زیردریایی ها و افغانستان دو رویدادی است که بر استدلال فرانسه مبنی بر غیرقابل اعتماد بودن آمریکا صحه می گذارد».

همزمان تحلیلگران نسبت به اینکه آیا فرانسه موفق خواهد شد این شکست دوجانبه را به راهی برای ارتقای خودمختاری راهبردی تبدیل کند، مردد هستند.

«رابین نیبلت» مدیر موسسه تحقیقاتی "چتم هاوس" انگلیس گفت: «بسیاری از اروپایی ها این اقدام آمریکا را فرصتی برای فرانسه می دانند که می تواند از آن به عنوان اهرمی برای منافع شخصی خود بهره ببرد. وی همزمان تاکید می کند در شرایط کنونی برقراری تعادل در اروپا کار دشواری به نظر می رسد.

نیویورک تایمز در بخش دیگری از گزارش خود آورده است که اتحاد جدید(AUKUS)، همگرایی استرالیا و انگلیس در تلاش گسترده تر آمریکا برای ایجاد بازدارندگی امنیتی در برابر چین است. تحلیلگران بر این باورند برای استرالیا که روابط پیشین آن با پکن رو به وخامت گذاشته، آمریکا و انگلیس در مقایسه با فرانسه، بازدارنده ای قوی تر در برابر چین در اقیانس هند و آرام است.

از سوی دیگر ناظران معتقد هستند که بزرگترین چالش اتحادیه اروپا ممکن است یافتن اراده سیاسی برای استقلال راهبردی باشد، موضوعی که «اورسلا فون در لاین» رئیس کمیسیون اروپا هم در سخنرانی خود در اتحادیه اروپا در اوایل روز ایجاد این اتحاد جدید آسیایی به آن اشاره کرد. لذا ممکن است فرانسه بر خودمختاری فشار بیاورد، اما اینکه آیا بقیه بلوک اروپا تمایلی به آن دارند و برای ایجاد فاصله بیشتر از واشنگتن تلاش می کنند، مشخص نیست.

اسپک از اندیشکده صندوق مارشال آلمان گفت: فرانسه ممکن است در نهایت خود را منزوی کند و اشاره کرد که تقریبا در هر منطقه ای که فرانسه نگرانی های امنیتی دارد از جمله در روسیه، شمال آفریقا و حتی هند و اقیانوسیه، ایالات متحده همواره یک شریک مهم بوده است.

رزا بالفور از بنیاد کارنگی هم تاکید کرد: «ترجیح اروپایی ها آن است که پکن را عصبانی نکنند». او گفت: «متحدان اروپایی نسبت به در پیش گرفتن مواضع سختگیرانه تر در قبال چین مطمئن نبوده و به شدت بر ضرورت گفت وگو با چین در مورد آب و هوا و تجارت آگاه هستند».

در نهایت می توان گفت اگر اروپا بتواند همچنان به گفت و گوها با پکن ادامه دهد بدون اینکه چین اروپا را به عنوان عضوی از یک پیمان امنیتی علیه خود تصور نماید، می تواند به تلاش خود امیدوار باشد. بنابراین اتحادیه اروپا می تواند از این شرایط دستاوردهایی کسب کند به شرط آنکه بتواند کارت کنونی را با دیپلماسی بازی کند و از به تصویر کشیدن تقابل جهان با چین دوری جوید.