جامعه جهانی در میان تایید یا رد مشروعیت طالبان سردرگم است

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- گروه طالبان اعلام کرد از این پس قانون اعدام و قطع کردن دست و پا را در کشور به جریان خواهد انداخت تا همه صاحب‌نظران به یاد اقداماتی بیفتند که این گروه 2 دهه پیشتر در این کشور به انجام می‌رساند.

به اعتقاد کارشناسان، امروز مراکز تصمیم‌گیری در کشورهای مختلف جهان به ویژه کشورهای پیرامونی افغانستان و حلقه‌های بعدی آن در برزخ بزرگ به رسمیت شناختن یا مخالفت با حضور گروه طالبان در قدرت به سر می‌برند.

از پانزدهم ماه آگوست که طالبان وارد کابل شد شخصیت‌ها و تحلیلگران متعددی در سرتاسر جهان این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا به رسمیت شناختن طالبان در افغانستان کار صحیحی محسوب می‌شود؟

این مساله زمانی بیشتر رسانه‌ای شد که گروه طالبان نماینده‌ای از طرف خود برای حضور و سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل معرفی کرد.

یکی از مهم‌ترین ساختارهایی که در مشروعیت دادن به گروه طالبان بسیار نقش دارد اتحادیه اروپاست، این اتحادیه تا به امروز موضعی تقریباً دوپهلو در این باره اتخاذ کرده است به ویژه که بیم آن دارد که مقصد اصلی بیشتر مهاجرت‌های غیررسمی پناهجویان افغانستانی بعد از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان باشد.

وزیر خارجه آلمان در نیویورک اعلام کرد باید با طالبان به گفت‌وگو نشست و در این رابطه کانال‌هایی نیز طی چند هفته اخیر تشکیل شده است.

گرچه هواداران این رویکرد باور دارند که از این طریق می‌توان فشارهای قابل توجهی بر طالبان برای تعدیل سیاست‌هایش در چارچوب واقع‌گرایی‌های موجود وارد کرد، اما از دیدگاه کارشناسان دیگر این کانال‌ها می‌توانند همانند تیغ دولبه‌ای عمل کنند که فشارهایی هم مستقیماً از سوی طرف مقابل بر اروپا وارد آورد.

امروز زاویه اختلاف مواضع و خواسته‌های طالبان با آنچه که فردای سقوط کابل در نشست مطبوعاتی رهبرانش اعلام شد بسیار زیاد شده است، این مساله حتی مهم‌ترین متحد طالبان یعنی پاکستان را هم به صرافت خویشتنداری در به رسمیت شناختن حکومت این گروه انداخته است؛ کمااینکه شاه محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان در این باره اعتراف کرده: «هیچ کسی عجله‌ای برای به رسمیت شناختن طالبان ندارد.» او نیز با اذعان به تغییر مواضع طالبان بعد از به قدرت رسیدن گفته است: «گروه طالبان باید تعامل بیشتری در پذیرش نظرات بین‌المللی از خود نشان دهد.»

حتی قطر که از آن به عنوان پدرخوانده نقل و انتقال قدرت در افغانستان یاد می‌شود نیز همچنان در به رسمیت شناختن گروه طالبان سکوت اختیار کرده است، تا مشخص شود طالبان نسخه 2021 چه تفاوتی با طالبان 2001 و قبل از آن پیدا کرده است.

در این میان کشورهایی هم هستند که حضور طالبان در افغانستان را زمینه‌ساز تحقق دستاوردهای اقتصادی بیشتر یافته و می‌کوشند تا از انزوای فعلی طالبان در جامعه جهانی کمال بهره را برای پیشبرد اهداف خود- که اکثراً هم اقتصادی هستند- ببرند.

اکنون نظر قاطع جامعه جهانی نسبت به گروه طالبان شبیه پاندول ساعت بین خواسته‌های اقتصادی برخی از کشورهای منطقه و جهان از یک سو و اصول و معیارهای جامعه جهانی در احترام به حقوق بشر و مقابله با افراطی‌گری مذهبی و نژادی از سوی دیگر در حال نوسان است، گرچه بسیاری در برابر هر 2 طرف این معادله سکوت مرگباری اختیار کرده‌اند.