حداقل بر سر بیش از 80 درصد موضوعات توافق شده/راهبرد این بود که ما برگردیم به برجام 1394/روشن نیست که اکنون راهبرد تغییر کرده است یا خیر

اعتمادآنلاین| کوروش احمدی درباره بخشی از اظهارات امیر‌عبداللهیان مبنی بر اینکه «نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین، وارد گفتگو‌ها شویم»، گفت: «تعبیر ایشان در مورد عدم ورود به گفتگو‌ها از نقطه بن بست، چندان روشن نیست و می‌توان تفسیر‌های مختلفی از این گفته کرد. از یک سو می‌توان تفسیر مثبت در جهت پیشرفت کار کرد و احتمال داد که راه حل‌های جدیدی مد نظر ایشان است.

به گزارش انتخاب، وی افزود: تفسیر دیگر می‌تواند این باشد که ایران مایل است از قبل از دور ششم که در 30 خرداد تمام شد، کار را شروع کند و احتمالا محتوا و کار‌های انجام شده را نمی‌پذیرد. تا آنجا که می‌دانیم حداقل بر سر بیش از 80 درصد موضوعات توافق شده و تنها چند موضوع باقی مانده است؛ یکی درباره اصرار نا‌بجای امریکا مبنی بر بحث‌های منطقه‌ای و موشکی و دیگری در باره ادعای آمریکا در مورد به اصطلاح قوی‌تر و طولانی‌تر کردن برجام. مسئله دیگر تحریم‌هایی است که باید برداشته شوند؛ اینکه آیا مطابق برجام همان تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای لغو یا تعلیق شوند یا اینکه کلیه تحریم‌ها، مسئله دیگر مسئله ضمانت است. یعنی امریکا تضمین کند که اتفاق خروج امریکا از برجام دوباره تکرار نشود و چند موضوع فرعی دیگر.»

وی با بیان اینکه این موارد نکاتی بوده اند که بر اساس شواهد، اختلاف در مورد آن‌ها باقی مانده است گفت: «یک مسئله این است که آیا می‌توانیم از لفظ بن‌بست استفاده کنیم یا خیر که فکر می‌کنم بعید است با قطع و یقین بتوانیم صحبت از بن‌بست کنیم چرا که راجع به این موضوعات مذاکرات زیادی انجام نشد و می‌دانیم کشور‌ها مواضع مذاکراتی دارند و این مواضع در جریان مذاکره ممکن است تعدیل شود و طرفین تا حدودی کوتاه بیایند تا به حد وسطی برسند.»

این دیپلمات سابق خاطر نشان کرد: «مذاکرات در 30 خرداد، تا آنجایی که ما می‌دانیم عمدتا به دلیل انتخابات در ایران و اینکه دولت جدیدی در شرف روی کار آمدن بود متوقف شد تا دولت جدید کار را ادامه دهد. یعنی توقف مذاکرات به دلیل بن‌بست نبود. بدین منظور شاید نتوانیم اساسا صحبت از بن‌بست کنیم. اگر دور هفتم برگزار می‌شد، شاید این مسائل با یک مقدار تعدیل مواضع طرفین، می‌توانست حل شود.»

احمدی درباره اینکه آیا این گفته‌های امیر‌عبداللهیان نوعی مخالفت است با خواسته 1+4 مبنی بر اینکه مذاکرات از جایی که در خردادماه متوقف شد، از سر گرفته شود، عنوان کرد: «این، چون یک موضوع بسیار مهمی است، فعلا با این گفته‌های آقای امیرعبداللهیان نمی‌توان به چنین نتیجه گیری رسید. به عبارت دیگر هنوز نمی‌توانیم بگوییم که ایران می‌خواهد مذاکرات را به همان ترتیبی که در دور قبل یعنی در بهار انجام می‌شد ادامه دهد یا اینکه می‌خواهد به نحو متفاوتی مذاکره کند.»

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل درباره بخش دیگری از سخنان امیر‌عبداالهیان که گفته بود فرمت مذاکرات وین را قبول داریم، اظهار کرد: «این گفته ایشان بطور ساده به این معنی است که همان شکل قبلی مذاکرات مورد تایید است. یعنی همچنان ایران با 1+4 مذاکره خواهد کرد و مذاکره بین ایران و آمریکا بطور غیر مستقیم و از طریق انریکه مورا انجام خواهد شد. مگر اینکه منظور آقای امیرعبداللهیان از فرمت امر متفاوتی باشد و یک وجه مرتبط با استراتژی جدید تیم مذاکره کننده هم داشته باشد و بتوان از آن در مورد استراتژی تیم جدید هسته‌ای نیز استنباط‌هایی کرد. در حال حاضر مهم‌ترین سوالی که مطرح است، این است که راهبرد ایران درمورد مذاکرات چیست؟»

احمدی ادامه داد: «راهبرد در گذشته مشخص بود و آن این بود که ما برگردیم به برجام 1394. ولی ایا الان هم راهبرد همچنان همین است؟ با توجه به صحبت‌هایی که مقامات ایران می‌کنند، از جمله صحبت از لغو همه تحریم‌ها و ضمانت برای عدم خروج مجدد امریکا از برجام و برخی موارد دیگر، روشن نیست که اکنون راهبرد تغییر کرده است یا خیر. اگر راهبرد جدیدی مبنی بر لغو همه تحریم‌ها مد نظر باشد، این یعنی فراتر از برجام 94. در این صورت مسائل و مذاکرات بسیار پیچیده‌تر خواهد بود و آن برجام 159 صفحه‌ای که ما می‌شناسیم، باید تغییرات زیادی بکند و در این صورت مذاکره درباره موضوعات دیگر اجتناب ناپذیر خواهد بود.»

وی با تاکید بر اینکه مسئله راهبرد مهم‌ترین سوالی است که اکنون مطرح است، گفت: «سخنگوی وزارت خارجه قبلا به هر دو وجهه قضیه اشاره کرده یعنی گاه استراتژی را احیای برجام 94 و بازگشت همه به آن و تبعیت از آن دانسته و گاه از لغو همه تحریم‌ها سخن گفته است. این مهم‌ترین سوالی است که الان پیش روی همه ناظران داخلی و بین المللی قرار دارد که اگر پاسخش مشخص شود، می‌توان گفت که مسیر چیست.»