همراه کردن روسیه و چین برای فشار بر ایران دشوار است

اعتمادآنلاین| یک رسانه آمریکایی با بیان اینکه دولت «جو بایدن» اکنون برای هدایت گفت‌وگوهای وین در جهت مطلوب خود چشم به روسیه و چین دوخته به دشواری‌های پیش روی واشنگتن برای همراه کردن این دو کشور جهت فشار بر ایران اذعان کرده است.

به گزارش فارس، روزنامه وال‌استریت‌ژورنال مدعی شده در شرایطی که مذاکرات وین در خطر فروپاشی قرار گرفته دولت بایدن احتمالاً مجبور خواهد بود برای پایان دادن به اختلافات با ایران در حوزه مسئله هسته‌ای از چین و روسیه متوسل شود.

مقام‌های کشورهای غربی اذعان می‌کنند سریع‌ترین مسیر برای افزایش فشارهای سیاسی و اقتصادی علیه ایران از طریق مسکو و به خصوص از طریق پکن است.

وال‌استریت‌ژونال مدعی شده چین بعد از آنکه تحریم‌ها علیه ایران در نتیجه خروج آمریکا از برجام احیا شد به تهران برای تثبیت اقتصادش کمک کرد. جدیدترین تحلیل‌های اقتصادی نشان می‌دهد چین طی ماه‌های گذشته به طور متوسط روزانه 700 هزار بشکه نفت خام از ایران خریداری کرده است.

به نوشته این رسانه، پکن علاوه بر این، از شبکه‌هایی که ایران برای دور زدن تحریم‌ها و تجارت کالاهای دیگر از قطعات خودرو گرفته تا ساخت و ساز ریلی کمک کرده است.

تنها چند هفته بعد از انتخاب شدن «سید ابراهیم رئیسی» به سمت ریاست‌جمهوری ایران روسیه و چین با پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای موافقت کردند. وال‌استریت‌ژورنال از این رویداد به عنوان «هدیه دیپلماتیک» این دو کشور به ایران یاد کرده است.

وال‌استریت‌ژورنال در ادامه ابتدا مدعی شده مقام‌های آمریکایی و اروپایی معتقدند که چین و روسیه مخالفتی با افزایش فشارها بر ایران ندارند، اما در ادامه متن به نقل از کارشناسان و تحلیلگران اذعان کرده که شرایط با سال 2015 (زمان حصول برجام) بسیار متفاوت است و همراه کردن این دو کشور با تلاش‌های ضد ایرانی اکنون با دشواری‌های بسیار بیشتری روبرو است.

مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین از دوشنبه هفته گذشته (8 آذرماه/29 نوامبر) در پایتخت اتریش آغاز شد و جمعه به پایان رسید.

ایران در جریان این مذاکرات دو سند در دو حیطه رفع تحریم‌ها آمریکا و تعهدات هسته‌ای به طرف‌های مقابل ارائه کرد.

پس از ارائه این اسناد طرف‌های اروپایی که انتظار نداشتند با پیشنهادات مدون ایران در این دو حیطه مواجه شوند درخواست کردند که برای رایزنی‌های بیشتر با مقام‌های کشورهای خود، به پایتخت‌هایشان بازگردند.

ایران اعلام کرده که این طرح‌ها بر سند برجام و پیش‌نویس حاصل‌شده در 6 دور پیشین مذاکرات وین استوار است.

پس از ارائه این سندها توسط ایران، کشورهای غربی که به دنبال تحمیل تعهدات حداکثری به ایران در ازای پایبندی حداقلی خودشان به توافق هستند بازی مقصرنمایی علیه تیم مذاکره‌کننده ایران را در دستور کار قرار داده و تلاش کردند تهران را به طرح خواسته‌های خارج از برجام بدون در نظر گرفتن دور قبلی گفت‌وگوها متهم کنند.

در همین راستا، روزنامه وال‌استریت‌ژورنال در تحلیلی که احتمالاً بخشی از کارزار مقصرنمایی ایران است مدعی شده دولت‌های غربی هشدار می‌دهند که مذاکرات یک گام دیگر به فروپاشی نزدیک شده است.

این روزنامه با وجود این نوشته است: «علی‌رغم این، همراه کردن روسیه و چین جهت راه‌اندازی یک کارزار هماهنگ چندجانبه علیه ایران احتمالاً روندی کند و دشوار خواهد داشت.»

«مایکل سینگ»، مدیر «اندیشکده واشنگتن» می‌گوید: «تحولات ژئوپولتیک امروز ممکن است موجب شود چین و روسیه قاطعانه‌تر از گذشته از ایران حمایت کنند، به خصوص اگر جمع‌بندی آنها این باشد که کارشکنی در اهداف روسیه و آمریکا نسبت به جلوگیری از درگیری‌ در منطقه یا جلوگیری از اشاعه تسلیحاتی اولویت بیشتری دارد.»

کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال‌های گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کرده‌اند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.

ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.

علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند.

وال‌استریت‌ژورنال نوشته سیاست خارجی چین در دوران رئیس‌جمهور «شی جین پینگ»، نسبت به زمانی که برجام در سال 2015 حاصل شد حالت فعال‌تر و تهاجمی‌تری به خودش گرفته.

این روزنامه درباره اهمیت ایران برای چین می‌نویسد: «برای دیپلمات‌های چین، تعامل با ایران مجموعه‌ای بسیار پیچیده از منافع امنیتی شامل امنیت انرژی، منع اشاعه هسته‌ای، رابطه با آمریکا و رابطه با قدرت‌های حاشیه خلیج فارس را شامل می‌شود.»

روزنامه آمریکایی در ادامه به حصول توافق 25 ساله میان ایران و چین اشاره کرده، اما نوشته پکن با برخی از دشمنان منطقه‌ای ایران از جمله امارات عربی متحده روابط مهمی دارد. امارات در سال‌های گذشته به دروازه مهمی برای صادرات کالاهای چین به منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) تبدیل شده است.

«دانیل راسل»، مقام سابق وزارت خارجه آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما به وال‌استریت‌ژورنال گفت: «اینکه انتظار داشته باشیم چین سال‌های 2014 و 2015 به وین برگردد خیالبافی است. به نظرم آن روزها به پایان رسیده‌اند.»

دیپلمات‌ها به وال‌استریت‌ژورنال می‌گویند چین به جای آنکه در مذاکرات به سیاق گذشته چشم به مواضع روسیه داشته باشد اکنون در مذاکرات وین بیشتر از گذشته مواضع خودش را ابراز می‌کند. پیوندهای اقتصادی چین با ایران نیز عاملی است که نفوذ پکن را بالا برده است.

این دور از مذاکرات وین نخستین دور از این گفت‌وگوها در دولت «سید ابراهیم رئیسی»، رئیس‌ دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.

جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده رفع تمامی تحریم‌ها علیه ایران، به گونه‌ای که قابل راستی‌آزمایی باشد مهم‌ترین دستور کار هیأت ایرانی را در این گفت‌وگوها تشکیل خواهد داد.

در دولت «حسن روحانی»، رئیس‌جمهور سابق ایران نیز 6 دور گفت‌وگو میان ایران و گروه 1+4 (انگلیس، روسیه، چین، فرانسه به علاوه آلمان) برگزار شد.

طرف آمریکایی هم درآن مذاکرات با نمایندگان گروه 1+4 بدون حضور ایران در خصوص شرایط بازگشت به برجام گفت‌وگو می‌کرد اما آن مذاکرات، به دلیل اصرار آمریکا بر عدم ضمانت درباره ماندن در برجام و یا عدم رفع تمامی تحریم‌ها به بن‌بست رسید و نتیجه‌ای دربر نداشت.

وال‌استریت‌ژورنال نوشته موضع‌گیری‌های چین در ماه‌های گذشته بر این محور قرار داشته که خروج آمریکا از برجام عامل بحران ایجادشده بر سر برنامه هسته‌ای ایران بوده است. چین بر همین اساس خواستار رفع تمامی تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران در دوران دونالد ترامپ بوده است.

همین امروز سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: «آمریکا به عنوان طرفی که باعث ایجاد این بحران شد بایستی تمامی تحریم‌های یکجانبه غیرقانونی علیه ایران، چین و تمامی طرف‌های ثالث را برطرف کند و ایران نیز بایستی بر همین اساس، اجرای تعهدات هسته‌ای خودش را از سر بگیرد.»

رسانه آمریکایی نوشته با وجود این، چین همکاری با شرکای خود در گروه 1+4 را هم در مذاکرات وین افزایش داده است.

دو مقام اروپایی مدعی شده‌اند بعد از آنکه هیأت ایرانی سندهای خودش را در مذاکرات وین ارائه داد مذاکره‌کننده ارشد چین ملاقاتی سه ساعته با همتای ایرانی خودش داشت و با او در این خصوص گفت‌وگو کرد.