دور هشتم مذاکرات نتیجه بخش است؟

دور هفتم مذاکرات برای احیای برجام یا آنچه از سوی تیم مذاکره‌کننده جدید «لغو تحریم‌های ظالمانه» خوانده می‌شود، روز ۲۶ آذرماه به پایان رسید تا هیات‌های دیپلماتیک پس از یک دور مذاکره با وقفه‌ای در میانه آن که به دلیل ارائه دو سند پیشنهادی از سوی ایران با واکنش سه کشور اروپایی روبرو شده بود و در عمل پیشرفتی به همراه نداشت، برای مشورت به پایتخت‌های خود بازگردند. 

ایران چه می‌گوید؟/ یک امتیاز نمی‌گیریم، ۱۰ امتیاز بدهیم!

به گزارش ایلنا، علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه در گفت‌وگویی پس از پایان این دور از مذاکرات دستاورد دور هفتم را اینگونه تشریح کرد: این دور از گفت‌و‌گوها با توجه به این‌که دولت جدید در ایران شکل گرفته بود و تیم جدیدی هم برای گفت‌وگوها ماموریت پیدا کرده بود، قاعدتا همراه خودش دیدگاه‌ها و مواضع دولت جدید را به وین آورده بود. بر همین اساس ما در قبال گفت‌وگوهایی که در ۶ دور قبل انجام گرفته بود و پیش‌نویس‌هایی که تا آن زمان تولید شده بود، مواضع، دیدگاه‌ها و اصلاحات مدنظر تیم ایرانی را لحاظ کردیم و این را در اسناد مذاکراتی درج کرده و به طرف مقابل ارائه کردیم.

وی افزود: به طور مشخص دو سند برای مذاکرات مهم بود، یکی سند مربوط به لغو تحریم‌ها که اولویت اصلی و دستورکار مهم تیم مذاکراتی ایران بود، البته این اولویت صرفا مربوط به ما نیست، بلکه طرف‌های دیگر از جمله برخی از اعضای ۱+۴ مانند چین هم به صراحت در جلسات تصریح کردند که اولویت مدنظر آنها منطبق با اولویت جمهوری اسلامی ایران است و آن موضوع لغو تحریم‌هاست. بر همین اساس، این اصلاحات و موارد مورد نظر تیم جدید در سند مربوط به لغو تحریم‌ها درج و به طرف مقابل ارائه شد. بر این اساس چارچوب جدیدی برای گفت‌وگو در مورد لغو تحریم‌‌ها شکل گرفت.

وی ادامه داد: در طول چند روزی که گفت‌وگوهای وین هفت را داشتیم، در حدود کمتر از ۲۰ روز، چند جلسه در مورد موضوع لغو تحریم‌ها بین طرفین هم در سطح روسای هیأت‌های مذاکره‌کننده، هم در سطح کارگروه‌ها و هم در سطح کارشناسان برگزار شد. چند سند هم بین طرفین مبادله شد درباره دیدگا‌ه‌های دو طرف در خصوص اصلاحات یا تغییراتی که در متن باید داده شود، که این اسناد بین دو طرف یعنی طرف ایرانی و طرف مقابل مورد مبادله قرار گرفت که آخرین سند را امروز (جمعه) درباره لغو تحریم‌ها دریافت کردیم. 

مذاکره‌کننده ارشد ایران گفت: در آن موضوع نیز ما دیدگاه‌ها و مواضع و اصلاحات مدنظر خودمان را روی پیش‌نویسی که در دور ششم گفت‌وگوهای وین  تنظیم شده بود درج کرده و به طرف مقابل ارائه کردیم. تفاوت سند مربوط به هسته‌ای با سند مربوط به لغو تحریم‌ها این بود که طرف اروپایی، اصلاحاتی که ایران در آن سند اعمال کرده بود که در واقع نظرات دولت جدید بود و در آن سند اعمال شده بود، را به عنوان مبنای مذاکرات نمی‌پذیرفت و تصریح داشت که همه باید به پیش‌نویسی که در دور ششم نهایی شده برگردند و مذاکرات بر اساس آن پیش نویس ادامه یابد.

وی افزود: اما ما بر اساس منطق و استدلالی که داشتیم، در مقابل این موضع غیرمنطقی ایستادگی و تصریح کردیم که باید مواضع تیم جدید لحاظ شود و در طول مذاکرات با هم مباحثه خواهیم داشت تا به یک جمع بندی مورد وفاق دو طرف دست یابیم  ولی متاسفانه با یک مقاومت غیرموجه از سوی طرف اروپایی مواجه شدیم، ولی این باعث نشد که تیم ایرانی از مواضع اصولی، مبنایی، منطقی و مشروع خودش دست بکشد. به ویژه در طول یک هفته گذشته، مذاکرات بسیار سنگین و فشرده بین طرفین در سطوح مختلف، چه در سطح روسای هیأت‌ها، چه در سطح کارگروه‌ها و چه در سطح کارشناسی بین دو طرف شکل گرفت و دیدگاه‌های طرفین با هم مبادله شد تا در نهایت طرف اروپایی نیز مجاب شد که دیدگا‌های جمهوری اسلامی ایران به عنوان مبنایی برای مذاکرات جدی و نتیجه بخش پذیرفته شود.

وی ادامه داد: ما هم در موضوع تحریم‌ها و هم در موضوع هسته‌ای به دو سند جدید مذاکراتی دست یافتیم که اینها دیگر سند پیش نویس مذاکرات ۲۰ ژوئن نخواهند بود، بلکه دو سند جدید است که بر اساس مواضع ایران مبنای مذاکراتی خواهد بود که در آینده نزدیک در وین آغاز می‌شود.

باقری کنی همچنین گفت: گفت‌وگوهای دور جدید می‌تواند آخرین دور گفت‌وگوها باشد، طبیعی است اگر طرف مقابل دیدگاه‌ها و مواضع منطقی جمهوری اسلامی ایران را بپذیرد، در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توانیم به توافق برسیم. این بستگی به طرف مقابل دارد.

حسین امیرعبداللهیان در جریان نشست خبری مشترک با همتای عراقی خود در ارزیابی از دور هفتم مذاکرات وین گفت: در دور اخیر مذاکرات وین، بعد از دو مرحله گفت‌وگو توانستیم به سند و دستورکار واحدی برسیم و این پیشرفت مهمی در دو دور مذاکرات قبلی بود. در مذاکرات پیش رو، اولا در مجموع موضع برخی از کشورهای اروپایی و به طور مشخص فرانسه را در مذاکرات خیلی سازنده ندیدیدم، امیدواریم طرف فرانسوی در مذاکرات به نقش سازنده تمرکز کند و کمک کند در این مرحله از مذاکرات به صورت واقع بینانه آنچه را مرتبط با حقوق ملت ایران است، محقق شود.

وی افزود:  مشکل دوم درباره سه کشور اروپایی این است که این سه کشور در عمل هیچ ابتکار جدیدی را در این مذاکرات از خودشان نشان ندادند. البته در یک مذاکرات سخت و پرچالش با سه کشور اروپایی و به موازات آن با ۱+۴ موفق شدیم، نظرات جمهوری اسلامی ایران را در پیش نویسی که از هفته آینده مورد بحث قرار می‌گیرد را به تایید شفاهی همه طرف‌ها برسانیم. اتحادیه اروپا و آقای مورا و آقای بورل تلاش می‌کنند به نقش خودشان به عنوان هماهنگ کننده، با جدیت متمرکز شوند. نقش اتحادیه اروپا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را مثبت می‌بینیم. طرف آمریکایی به صورت نانوشته، برخی از پیام‌ها را به داخل جلسه می‌فرستد و پاسخ‌های لازم را در این رابطه دریافت می‌کند.

وزیر امور خارجه کشورمان گفت: آنچه مربوط به جمهوری اسلامی ایران است ما با صراحت اعلام می‌کنیم که با حسن نیت و با جدیت و نگاه به رسیدن به یک توافق خوب، مذاکرات جدی خود را در وین دنبال خواهیم کرد و امیدواریم طرف های مقابل نیز با این رویکرد در مذاکرات ظاهر شوند.  طرف‌های مقابل تردید نکنند که اگر بخواهند یک امتیاز بدهند و ۱۰ امتیاز بگیرند جمهوری اسلامی ایران هرگز زیر بار این روش نخواهد رفت. سند مورد توافق ما در این مذاکره رسیدن به تعهداتی است که همه طرف‌ها در برجام به آن اشاره کردند.

وی ادامه داد:  این‌که طرف‌های مقابل دائما مصاحبه کرده و می‌گویند که ما نگران پیشرفت هسته‌ای ایران هستیم، با صدای بلند می‌گوییم اگر می‌خواهید نگرانی شما در موضوع هسته ای صلح آمیز ایران برطرف شود، تمامی تحریم‌های برجامی باید برطرف شود. جمهوری اسلامی ایران با منطق مذاکرات قوی و متین خود را تا رسیدن به توافق خوب ادامه می‌دهد.

وی افزود: هر زمان طرف‌های مقابل اراده جدی خود را نشان دهند، روزی است که می‌توانیم از بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان در برجام سخن بگوییم و طبعا جمهوری اسلامی ایران قدم هایی که در مقابل قدم‌های منفی طرف مقابل و طرف های غربی برداشته را به حالت قبلی خودش باز خواهد گرداند.

چین و روسیه؛ در یک قایق هستیم/ آمریکا در رویکرد فشار حداکثری تجدیدنظر کند

میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین نوشت: ما بر اساس این ذهنیت پیش می‌رویم که همه ما در یک قایق هستیم. هیچ جبهه متحدی علیه ایران در مذاکرات وین وجود ندارد.

وی همچنین در توئیتی نوشت: در دور قبلی گفت‌وگوها، مذاکره‌کنندگان به دنبال پیشرفت سریع مذاکرات بودند. ما باید تلاش خود در جهت تکمیل موفقیت‌آمیز مذاکرات در اسرع وقت، ترجیحاً تا اوایل فوریه هدایت کنیم. پیشرفت در مذاکرات به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد و از پیش نمی‌توان آن را به صورت دقیق اعلام کرد. ابتدای فوریه به نظر می‌رسد، برنامه زمانی واقعی باشد.

ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفت: برجام اهمیت خود را از دست نداده و هیچ جایگزین دیگری برای آن وجود ندارد.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز در تازه ترین اظهارنظر خود در خصوص مذاکرات وین گفت: مذاکره کنندگان وین در حال کار روی بسته‌ای از توافقات با هدف احیای برجام هستند و احتمال زیادی وجود دارد که این اتفاق بیفتد.

ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفت:  آمریکا باید در رویکرد فشار حداکثری خود تجدیدنظر کرده و تمامی تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران و نیز فشارهای ناشی از این تحریم‌ها علیه کشورهای ثالث را لغو کند. ایران نیز در همین راستا باید به پایبندی کامل به تعهدات برجامی بازگردد.

بازی تروئیکای پیام‌رسان‌ و غیر متعهد 

در تازه‌ترین اقدام حساسیت برانگیز از سوی سه کشور اروپایی، لیز تراس انگلیس با میزبانی از وزرای امور خارجه شورای همکاری خلیج فارس، در بیانیه‌ای ضد ایرانی و مشترک با این کشورها مدعی شد: مذاکرات وین با هدف احیای برجام «آخرین فرصت» برای بازگرداندن امنیت به منطقه و جلوگیری از تشدید تنش‌ها است. ایران برای مقابله با بحران در منطقه باید این فرصت را غنیمت بداند و از آن استفاده کند. ایران باید علاوه بر این به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی همسایگان خود احترام بگذارد و حمایت از گروه‌های نظامی را کنار بگذارد. 

بدترین تصمیم سیاست خارجی واشنگتن و پنجره‌ای که در حال بسته شدن است

 آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در کنفرانس آخر سال خود در مورد مذاکرات برجامی گفت: اکنون، به دلیل تصمیمی که به نظر من یکی از بدترین تصمیم‌های اتخاذ شده در سیاست خارجی آمریکا در دهه گذشته بوده است، به جایی رسیده‌ایم که در آن هستیم، و آن تصمیم  خروج از توافق هسته‌ای ایران، برجام، بود که برنامه هسته‌ای ایران را محدود می کرد.

وی افزود: پنجره نجات توافق هسته‌ای با ایران به سرعت در حال بسته شدن است. پیشرفت‌های هسته‌ای ایران و نقض توافق موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک، احیای برجام را به طور فزاینده‌ای مشکل‌ساز می‌کند.

رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران نیز با هشدار در خصوص این‌که فرصت برای به نتیجه رسیدن مذاکرات برجامی در حال اتمام است، مدعی شد که ایران تا چند هفته آینده به نقطه‌ای در فعالیت‌های هسته‌ای خود خواهد رسید که دیگر برجامی وجود نخواهد داشت و مجبور می‌شویم برای دستیابی به یک توافق کاملا متفاوت مذاکره کنیم.

وی با بیان این‌که چنانچه طی هفته‌های آینده توافقی حاصل نشود، به این نتیجه خواهیم رسید که دیگر برجامی وجود ندارد و مجبور هستیم بر سر یک توافق کاملا جدید و متفاوت مذاکره کنیم که دوره‌ای بسیار بحرانی خواهد بود.

تل آویو در انتظار شکست نشسته است!

علاوه بر طرفین برجام که در ماه‌های گذشته بخش قابل توجهی از سیاست خارجی خود را معطوف به موضوع احیای برجام کرده‌اند، بازیگر دیگری نیز گویی تمام هم و غم خود را به برجام اما نه احیا که نابودی توافق هسته‌ای برای همیشه معطوف کرده است. 

یائیر لاپید، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی در تازه‌ترین اظهارات با تکرار برخی یاوه‌سرایی‌های ضدایرانی، خواستار اعمال محدودیت‌های شدیدتر اقتصادی و سیاسی علیه تهران، در صورت شکست دور هشتم مذاکرات وین شد.

امروز و در آستانه آغاز دور هشتم مذاکرات وین، هیچ صاحب نظری نمی‌تواند با اطمینان مطرح کند که آمریکا و تروئیکای اروپایی با مواضع و اقدامات بعضا غیرسازنده خود، ایران و دولتی که برجام را اولویت نمی‌داند و روسیه و چین که تنها منافع خاص خود را در پس توافق جست‌وجو می‌کنند، هیچ یک خواهان به نتیجه نرسیدن مذاکرات هستند. برخی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نیز که پیش‌تر شاید از برجام دل خوشی نداشتند، امروز حداقل در زبان خود را علاقمند به شکل‌گیری توافق  در وین نشان می‌دهند.

حال باید دید آیا در نهایت روزگار بر وفق مراد تل‌آویو پیش خواهد رفت یا  عدد «هشت» برای باز کردن گره کور مذاکرات خوش‌یمن است؟