آقای مجاهد، نان ۵ میلیون تبعه افغان با ما، لااقل شما آب‌شان را تامین کنید

حسین فرجاد امین در روزنامه اعتماد نوشت: یک روز پس از اعلام آزاد‌سازی آب از دریچه‌های سد کمال‌ خان، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان رها‌سازی آب سد کمال خان برای مصرف مردم سیستان ایران را تکذیب کرد. متعاقب این تکذیبیه وزیر آب و برق افغانستان نیز خبر رهاسازی آب را تکذیب کرد. هر چند که موضوع رهاسازی آب برای مصرف ایران تکذیب شد و امروز بعد از گذشت 7 روز آبی به مرز ایران نرسیده است، اما موضوع به اینجا ختم نشد ولی طبق عادت عده‌ای مغرض و معاند از طرح جنجال برای هیچ، هر کسی که در افغانستان امکان نوشتن و انعکاس نظر خود را داشت در مذمت اقدام طالبان مطلبی نوشت و اظهارنظر کرد.

به عنوان فردی که سال‌های متمادی با افغان‌ها در جلسات مختلف کمیساران آب هیرمند حضور داشتم، ارزیابی خود را از این وقایع جهت اطلاع خوانندگان عزیز به اشتراک می‌گذارم.بعد از گذشت ۳۰ سال از امضای قرارداد هیرمند از سال ۱۳۸۲ که ساختار کمیساران آب هیرمند شکل گرفت، ما افراد مختلفی را در پست کمیسار آب هیرمند از طرف افغانستان تجربه کردیم ولی هر چه به سال‌های اخیر می‌رسیم کمیساران افغان نسبت به حقابه جمهوری اسلامی ایران وفق معاهده هیرمند بی‌اعتقاد‌تر شده‌اند.

از آقای میر عبدالغفور یحیی به عنوان اولین کمیساران آب هیرمند تا آقای خان محمد تکل به عنوان آخرین کمیسار آب شاید بی‌اعتقاد‌ترین فرد نسبت به حقابه ایران از آب هیرمند همین آقای خان محمد تکل است. جوانی که بدون طی کردن ساختار ارتقای مقام صرفا با استفاده از رانت فامیلی به مقام سرپرستی وزارت انرژی و آب افغانستان نیز رسید و آنچه در کارنامه مدیریتی او ثبت شده، فساد گسترده مالی در دوره کوتاه سرپرستی او در وزارت انرژی و آب است که این خود نشان از پایین بودن میزان امانتداری و پایبندی او به اصول حرفه‌ای پست مدیریتی است.

خان محمد تکل که بعد از فرار اشرف غنی از کابل معلوم نیست فعلا در کدام اردوگاه پناهندگان افغان در انتظار دریافت پناهندگی است در یادداشتی به طالبان توصیه کرده که درباره آب سیاست کنید، نه معامله. همین نکته را خوب است که تمام مسوولان ذی‌ربط جمهوری اسلامی ایران آویزه گوش خود کنند که افغان‌ها طی این سال‌ها با موضوع آب با ما سیاسی بازی کردند و هیچ‌گاه اراده‌ای بر حل مسائل نداشتند. سیاستمداران قدیمی‌تر دوره کنونی که موقعیت خود را مدیون جمهوری اسلامی ایران می‌دانستند جوری سیاست کردند که نه جواب منفی قطعی به ما دادند و نه قرارداد هیرمند را اجرا کردند و هرگاه موضوع آب هیرمند با آنها مطرح شد، گفتند آب چه قابل شما را دارد، اگر ما یک قطره آب داشته باشیم با شما نصف می‌کنیم تا این آخری که خود را فقط مدیون امریکا می‌دانست و با نهایت چشم سفیدی مقابل ما ایستاد و گفت آب در مقابل نفت.

آقای تکل در همین دوره رییس‌جمهوری اشرف غنی مسوولیت کمیساران آب هیرمند و بعد هم سرپرستی وزارت انرژی و آب را بر عهده داشت و معلوم می‌شود که در این چند سال علت بی‌نتیجه بودن نشست‌های کمیساران آب هیرمند تحت مدیریت ایشان همین بوده که او مامور سیاست‌بازی با ما بود، تا ما را سرگرم موضوعات انحرافی کند و طرح‌های خود را با حمایت مالی دشمنان جمهوری اسلامی ایران در غرب افغانستان به ثمر برساند.

شاید برای هموطنان گرامی عجیب باشد که افغانستان در این چند سال اخیر که راه و راه‌آهن، درمانگاه، پاسگاه مرزی، مدارس فنی و حرفه‌ای و بسیاری دیگر از تاسیسات را ما با پول خودمان برای آنها ساختیم و پول‌های کمک‌های خارجی را صرف ساختن سد سلما، سد کمال خان، سد بخش‌آباد و بالا بردن ارتفاع سد کجکی کردند ولی در همین دوره حتی جرات نکردند به سمت آب‌های حوضه آبریز کابل نزدیک شوند که تمام آن وارد پاکستان می‌شود و پاکستان به آنها اجازه ساخت حتی یک آب‌بند نداد.

در اسفند ماه ۱۳۹۱ شرکت طوس آب در مناقصه ساخت پروژه شبکه آبیاری گمبیری در ولایت ننگرهار برنده شده بود. با تجهیز کارگاه و شروع کار، شرکت تهدید شد که کارشان را تعطیل و پروژه را اجرا نکنند و بعد که تهدید کارساز نشد در شب ۲۹ اسفند ۱۳۹۱ مهندس عاشوری سرپرست کارگاه شرکت طوس آب را ترور کردند و بعد از این ترور پروژه رها و تکمیل نشد. بعد‌ها دکتر تیتسو ناکامورا ژاپنی مدیر موسسه خیریه ژاپنی پی‌ام‌اس که مردم ولایت ننگرهار را در مدیریت آب‌ها و جنگل‌ها کمک می‌کرد ترور کردند. او چندین پروژه آبیاری را در ولایت ننگرهار و کنر با شیوه‌های خاص خودش طراحی و عملی کرد که در نتیجه آن صدها هزار نفر از گرسنگی نجات پیدا کردند او را برای این ترور کردند تا مبادا طرح‌های او در توسعه کشاورزی میزان مصرف آب را در ولایت ننگرهار بالا ببرد تا مبادا آب کمتری به پاکستان برسد.

یک مطالعه ساده در طرح‌های مصوب وزارت انرژی و آب افغانستان در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که بیشترین بودجه را برای ساخت سد در حوضه آبریز هیرمند و هریرود اختصاص دادند.این خباثت‌ها از دید کارشناسان ایرانی پوشیده نبود ولی مسوولان عالی نظام نگاه‌شان به افغانستان همواره نگاه پدرانه بود و اقدامات افراد مغرض را به عامه مردم تسری نمی‌دادند. همین نوع رفتار موجب شده که همچنان راه مهاجرت به ایران از هر نقطه دیگر دنیا سهل‌تر است. رفتار اتحادیه اروپا را با این متقاضیان افغان مهاجرت به کشورهای اتحادیه ملاحظه کنید.

دولت انگلیس درخواست پناهندگی تعداد قابل توجهی از افرادی که در همین چند ماه اخیر به اشکال مختلف خود را به خاک انگلستان رسانده‌اند، رد کرده و گفته است هیچ تهدیدی از سوی طالبان متوجه آنها نیست و قصد دارند همه آنها را به افغانستان عودت دهند. این در حالی است که طبق آمارهای موجود روزانه حدود ۵ هزار نفر به‌طور غیرمجاز وارد ایران می‌شوند و نمایندگی‌های ایران در افغانستان نیز روزانه ۴ هزار روادید ورود یک ماهه صادر می‌کنند که هیچ کدام از اینها در مدت یک ماه از ایران خارج نمی‌شوند. مسوولان کشور توجه داشته باشند که در این شرایط بحران کرونا و وعده دولت مبنی بر ایجاد یک میلیون شغل در سال هر قدر شغل ایجاد کنند توسط اتباع کشور همسایه اشغال می‌شود و نوبت به کارگر ایرانی نمی‌رسد، چراکه کارفرمایان ایرانی ترجیح می‌دهند با تبعه غیرقانونی کار کنند که نتوانند حقوق خود را طبق قانون کار پیگیری کنند.

حالا که آقای خان محمد تکل به طالبان توصیه می‌کند که با آب سیاست کنید نه معامله، ما هم به مسوولان توصیه می‌کنیم که با موضوع اتباع افغانستان که بی‌ضابطه به سمت ایران سرریز شده‌اند، سیاست کنید. اولین اقدام این خواهد بود که طالبان آب مصرفی اتباع افغانستان که به علت سیاست‌های طالبان آواره کشور ما شده‌اند را علاوه بر حقابه هیرمند تحویل دهند. شما این موضع را اتخاذ کنید تا ببینیم آیا باز هم آقای مجاهد و وزیر آب انرژی طالبان ادعای خود را تکرار می‌کنند که آب را برای کشاورزان نیمروز رها کردند و ایرانی‌ها سهمی از این آب ندارند.

امروز دیگر تردیدی باقی نمانده است که ساخت سد کمال خان با این مشخصات فنی از ابتدا ساختارش برای ندادن سهم و حقابه ایران بود و اگر باور کردیم که می‌خواهند از سد کمال خان حقابه ما را بدهند معلوم می‌شود که ما هنوز اینها را که یک نمونه امروزی آن خان محمد تکل است، نشناخته‌ایم.

آقای تکل در یادداشت خود به کنترل آب‌های خروجی از ایران به سمت عراق اشاره کرده است که ایرانی‌ها هم به عراق آب نمی‌دهند. البته ایشان به خوبی از اصل موضوع باخبر است که ایران هیچ‌گاه برای کنترل آب رودخانه‌هایی که در قرارداد ۱۹۷۵ به آنها اشاره شده سازه‌ای نساخته است و نکته دیگر اینکه پنج میلیون جمعیت ایران آواره سر عراقی‌ها نیستند.

اینکه ۵ میلیون تبعه افغانستان در ایران دارند آب مصرف می‌کنند ولی در شبکه‌های اجتماعی افغانستان از انحراف آب به گود زره ابراز شادمانی می‌کند نشانه چشم سفیدی این جماعت است که از دید خان محمد تکل نادیده انگاشته شده است.